Fıkıh, hadîs ve
nahiv âlimi. Künyesi Ebül-Hakem olup, adı Münzir bin Sa'îd bin Abdurrahmân bin
Kâsım bin Abdullah'tır. Aslen Endülüslü olup, 265 (m. 878) yılında doğmuştur.
273 (m. 886) yılında doğduğu da söylenir. Kurtuba'ya yakın bir bölge olan
Belûtî'de yetişmiş ve burada ilk tahsilini yapmıştır. Münzir bin Sa'îd, Mekke ve
Mısır'a giderek, buralardaki meşhûr âlimlerden ders almıştır. Münzir bin Sa'îd,
Kurtuba'da İbn-i Yahyâ el-Leysî'den hadîs-i şerîf dinlemiş ve ilim öğrenmiştir.
Kurtuba'da kadılık yapan Münzir bin Sa'îd, 355 (m. 966) yılında vefât etmiştir.
Münzir bin
Sa'îd, Kurtuba'da emir Abdurrahmân en-Nâsır'ın köşküne gitmiş ve orada
kâtiplerin, â-limlerin ve şâirlerin bulunduğu meclise katılmıştır. Kendiliğinden
o mecliste bir hutbe okuyan Münzir bin Sa'îd, emir Abdurrahmân Nâsır'ın
dikkatini çekmiştir. Münzir bin Sa'îd, hutbesine Allahü teâlâya hamd ve
Peygamberine salât-ü selâm ile başladıktan sonra, Peygamberimizin (s.a.v.) her
hâlinin ümmetine rehber olduğu, Allahın ni'metlerinin hatırlanması gerektiği,
Allahın va'dinde duracağı ve îmân edip, sâlih amel işleyenlere bol mükâfat
vereceği, dinden yüz çevirenlerin dünyâda ve âhırette hüsrana uğrayacağı, Allaha
ve Resûlüne itâatin emrolunduğu, müslümanların birlik ve beraberlik içinde
yaşamasının gerektiği hususlarını çok güzel bir şekilde anlatmıştır.
Bu hutbe, emir
Abdurrahmân Nâsır'ı ağlatmış ve onun pişman olmasına sebeb olmuştur. Münzir bin
Sa'îd, gerek emir Abdurrahmân Nâsır zamanında, gerekse ondan sonra oğlu el-Hakem
zamanında Kurtuba'da kadılık yapmıştır. Bu sırada devamlı hakkı ve adaleti
gözetmiş, iyilikleri emretmiş ve kötülüklerden uzaklaştırmiştir. Dinimizin emir
ve yasaklama uymayı teşvik eden, harâmların kötülüğünü, bid'at ehline uyanların
dünyâ ve âhırette felâkete uğrayacaklarını anlatan eserler yazmıştır.
Münzir bin
Sa'îd, Kurtuba'da Zehra Câmii'nde meclis kurup, hutbe okutur ve halka namaz
kıldırır-dı. Bu arada meşhûr nahiv âlimi Halil'in Kitâb-ül-ayrı adlı eserini
mütâlâa ederdi. Münzir bin Sa'îd'in birbirinden güzel eserlerinden ba'zıları
şunlardır:
El-İbâne an
hakâik usûl-üd-diyâne, el-İnbâh âlâ istinbât-il-ahkâm min kitâbillah, en-Nâsih
vel-mensûh, Resâil, Hutbe mecmû'aa, Ahkâm-ül-Kur'ân ve Eş-ârun müteferrika.
KAYNAKLAR
1) Mu'cem-ül-udebâ cild-19, sh-174
2) El-Bidâye ven-nihâye cild-11, sh-288
3) Mir’’at-ül-cinân
cild-2, sh-368
4) Şezerât-üz-zeheb cild-3, sh-17
5) Bugyet-ül-vuât cild-2, sh-301
6) El-A'lâm cild-7, sh-294
7) Mu'cem-ül-müellifîn cild-13, sh-9
8) İzâh-ül-meknûn cild-1, sh-7
9) Hediyyet-ül-ârifîn cild-2, sh-472
|