|
Şâfiî
mezhebinin büyük âlimlerinden ve onu yayanlardan. Çok zekî, harâmlardan kaçınan
İslâm kadılarından, ismi, Muhammed bin Osman bin İbrâhîm bin Zür'a es-Sekafî,
künyesi ise Ebû Zür'a'dır. Benî Sakîf kabilesinin âzâdlısı idi. Dedesi, yahûdi
iken İslâm ile şereflenmiş bir bahtiyardır. Doğum târihi bilinmemektedir.
Gençliği ilim tahsili ile geçmiş, Şâfiî mezhebini en ince mes'elelerine kadar
öğrenmiş, hadîs ilminde büyük bir makama kavuşmuştu. Genç yaşında zekâsı ve ilmi
her yere yayıldı. Zekâyı kuvvetlendiren üzüm ve kalbe ferahlık veren incir
yemesiyle de meşhûrdur. 284 senesinde Mısır'da kadı oldu. Daha sonra Filistin,
Ürdün, Hums kadılığıda kendisine verildi. Kâdı'l-kudât (kadılar kadısı, başkadı)
oldu. 292 (m. 905)'de Şam'a gitti. Şam ehâlisi Evzâî mezhebinde idi. Ebû Zür'a
onlara Şâfiî mezhebini öğretti. Onun sebebiyle Şâfiî mezhebi Şam'da yayıldı.
Şam'da da kendisi kadı yapıldı. Şam'a yerleşti ve orada 302 (m. 914)'de vefât
etti.
Ebû Zür'a,
Şam'da Şâfiî mezhebini öğretip yaydıktan sonra, Mısır ve Şam'da bu mezheb
yerleşip bir daha unutulmadı. Bundan sonra gelen kadıların hepside Şâfiî
mezhebine bağlı idi. Bu durum, Zahir melîki Baybars'ın 664 senesinde bu üç
kadılığı birleştirmesine kadar devam etti. Ebû Zür'a, meşhûr â-limlerden ve
halkın arasında yüksek mevkii olan bir zâttı. Âlimleri korur, ilim öğrenmeyi
teşvik ederdi. "Muhtasas-ı Müzenî" kitabını ezberleyene yüz dînâr hediye ederdi.
Hüküm vermekte çok dikkatli olan Ebû Zür'a, herkese yardım ve iyilik yapardı.
Çok cömert idi. Allahü teâlâ kendisine çok mal ihsan etmişti. Şam'da da çok
miktarda malı olup, yoksulları gözetir, ihtiyaç sahiplerine yardım eder,
derdlilerin derdine çâre olurdu. Bir kimsenin derdi, sıkıntısı olsa, onun
elinden tutar Ebû Zür'a'ya gelirlerdi. Gelen kimsenin derdini dinler, onun
hâline ağlar, ona merhamet eder ve sıkıntısını giderirdi. Hattâ bir kimsenin
dişi ağrısa ona gelir, o da dişine ağrı kesici koyar ve ağrıyı dindirirdi.
KAYNAKLAR
1) Tabakât-üş-Şâfiiyye cild-3, sh-796
2) El-Bidâye ven-nihâye cild-11, sh-122
3) Şezerât-üz-zeheb cild-2, sh-239
4) El-A'lâm cild-6, sh-260
|
