|
Hadîs âlimi.
Künyesi, Ebû Abdullah olup, ismi, Muhammed bin Ya'kûb bin Yûsuf bin Ehrâm'dır.
Babası Ya'kûb İbni Kirman diye tanınırdı. Aslen Nişâbûrlu olduğu için Nişâbûrî
nisbet edildi. Şeybânî ve dedelerinden Ehrâm'a nisbetle, İbn-i Ehrâm denildi.
250 (m. 864) yılında Nişâbûr'da doğdu ve 344 (m. 955) yılında yine orada vefât
etti. Cenâze namazını talebelerinden Muhammed bin Yahyâ Zühlî kıldırdı.
Zamanının
büyüklerinden ilim öğrenen Ebû Abdullah Şeybânî, Ali bin Hasen Hilâli, İbrâhîm
bin Abdullah Sa'dî, Muhammed bin Abdülvehhâb Ferrâ, Yahyâ bin Muhammed Zühti,
Haşnâm bin Sıddîk; Ahmed bin Muhammed bin Süleymân Su'lûkî ve daha bir çok
âlimden ilim tahsil edip hadîs-i şerîf rivâyet etti. Muhammed bin Sâlih bin Hâni
Nişâbûrî ile sohbet etti. Yüzbin hadîs-i şerîfi râvileriyle birlikte
ezberleyerek hâfız oldu. Hadîs-i şerîflerin râvileri üzerinde yapmış olduğu
çalışmalar, İslâm âlimlerince takdir edildi. Hadîs-i şerîf rivâyetinde sika
olduğu bildirildi. Hadîs-i şerîfleri ve râvilerin zayıf ve kuvvetli olduğunu
ayırmada, son derece bilgi ve mehâret sahibi idi. Sâdece Allahü teâlânın rızâsı
için çalışır, çok ibâdet ederdi.
Birçok âlimin
ilminden istifâde ettiği, Ebû Abdullah Muhammed bin Ehram Şeybânî Nişâbûrî'nin
talebelerinden ba'zıları şunlardır: Ebû Bekr bin İshâk Sıbgî, Fakîh Hassan bin
Muhammed, Ebû Abdullah Hâkim Nişâbûrî, Yahyâ bin İbrâhîm Müzekkî, Muhammed bin
İshâk İbni Mende. Bu âlimler, ömürleri boyunca yalnız Allahü teâlânın rızâsını
kazanmak için çalıştılar. Her biri, doğruyu öğretmeye ve insanları Cehennem
ateşinden kurtarmaya gayret etti.
Her İslâm âlimi
gibi kıymetli eser bırakmayı kendisine vazife bilen Muhammed bin Ehrâm, İslâm
âleminde Kur'ân-ı kerîmden sonra en kıymetli kitap olan ve "Sahihayn" adıyla
tanınan İmâm-ı Müslim ve İmâm-ı Buhârî hazretlerinin eserlerine tahric yaptı. Bu
kıymetli eserine, "Müstahrec ale's-Sahihayn lil-Buhârî ve'l-Müslim" adını verdi.
Ebü'l-Abbâs Servâc'ın isteğiyle Müslim'e ayrıca bir tahric yaptı. Rivâyet ettiği
hadîs-i şerîfleri "Müsned-i kebîr" adlı kitabında topladı. Ayrıca
"Kitâb-ür-risâle" adlı bir eseri daha vardır.
KAYNAKLAR
1) En-Nücûm-üz-zâhire cild-3, sh-313
2) Şezerât-üz-zeheb cild-2, sh-368
3) Tezkiret-ül-huffâz cild-3, sh-864
4) Mir'ât-ül-cinân cild-2, sh-336
5) Hediyet-ül-ârifîn cild-2, sh-41
6) Mu'cem-ül-müellifîn cild-12, sh-120
|
