|
Mâlikî
mezhebindeki fıkıh ve hadîs âlimlerinden. İsmi, Ömer bin Muhammed bin Yûsuf bin
Ya'kûb bin İsmâil el-Ezdî'dir. Künyesi, Ebü'l-Hüseyn olup, Mâlikî mezhebinde
yüksek ve mütehassıs bir âlim olduğu için, Ebü'l-Hüseyn el-Mâlikî" diye meşhûr
olmuştur. Bağdâd'da doğup orada yetişti. Zekî, çok kuvvetli bir hâfızaya
sahipti. 39 senelik ömrünü hep ilim öğrenmekle geçirdi. 328 (m. 940) senesi
Şa'bân ayının bitimine 13 gün kala, Perşembe günü vefât etti. Cenâze namazını
oğlu Ebû Nasr kıldırdıktan sonra, Ebû Ömer Muhammed bin Yûsuf'un kabrinin yanına
defn edildi.
Ebü'l-Hüseyn
Mâlikî, hadîs, fıkıh, nahiv, lügat, şiir ve hesap ilimlerinde tanınmıştır. Sahip
olduğu i-limlerin çoğunu dedesi Yûsuf'tan aldı. 17 yaşındayken, Emir Müktedir-billah
tarafından, babasının yerine vekâleten Medînet-üs-Selâm (Bağdâd) şehrine kadı
olarak ta'yin edildi. Fazîlet bakımından babasına çok benziyordu. O daha küçük
yaşlarda iken, böyle ilim ve makam elde edince, halkın önce şaşkınlığı görüldü.
Zamanla bu şaşkınlık hayranlığa döndü. Babasının vefâtına kadar, kadılıkta vekil
olarak kaldı. Onun vefâtından sonra, Kâdı'l-kudât'lık, ya'nî başkadılık görevine
ta'yin edildi. Ebü'l-Hüseyn Mâlikî, bu göreve başladığında yirmi yaşındaydı.
Vefâtına kadar da bu vazifede kaldı.
Ebü'l-Hüseyn
Mâlikî, fıkıhdan başka; miras, nahiv, lügat, şiir ve hesap ilimlerine ait çok
kıymetli eserler vermiştir. Edebî şiirleri, çok güzeldir. İlk olarak yazdığı
kitap "el-Ferec ba'de'ş-şiddet'dir. Bu eserin, üçyüz cüzlük büyük bir şerhi, "Müsned"
adlı eserinden sonra yazmaya başladığı büyük bir eser olan "Garîb-ül-hadîs"i
tamamlayamamıştır.
KAYNAKLAR
1) Mu'cem-ül-müellifîn
cild-7, sh-319
2) Târîh-i Bağdâd cild-11, sh-229, 232
3) El-Bidâye
ve'n-nihâye cild-11, sh-194
4) Ed-Dibâc-ül-müzehheb
sh-230
5) Mu'cem-ül-udebâ
cild-16, sh-67
6) Şezerât-üz-zeheb
cild-2, sh-313
|
