|
Tefsîr, fıkıh ve lügat âlimlerinden. İsmi, Ahmed bin Fârie bin Zekeriyyâ bin
Muhammed bin Habîb el-Kazvînî er-Râzî olun, künyesi Ebû Hüseyn'dir. 329 (m. 941)
senesinde doğdu. Aslen Kazvinli'dir. Bir müddet Horasan'da kaldı. Sonra Rey
şehrine gelip burada ilmî çalışmasına devam etti. Birçok eser te'lîf etti ve
yazdı. 395 (m, 1004) senesinde Rey şehrinde vefât etti.
Ahmed bin Fâris, nahiv ilminde Küf eli nahiv âlimlerinin yolunda bulunmaktadır,
ilmi, küçük yaşta babasından öğrenmeye başlamıştır. Hemedan'da otururdu. Hemedan
şehrinde iken Ali bin İbrâhîm bin Seleme el-Kattân'dan ders aldı. Orada
kendisinden Bedîu'l-Hemedânî ilim aldı. Daha sonra Rey şehrine yerleşti. Orada
Ebû Tâlib İbni Fahrid-Devle ve daha başka âlimlerden ilim tahsil etti.
Kendisinden de, Sâhib bin Abbâd ve daha pek çok âlim ilim öğrenmiştir.
Ahmed bin Fâris; tefsîr, fıkıh ve lügat ilimlerinde üstün bir yeri olan, kerîm
(ya'nî cömert), hilm (yumuşaklık) sahibi meşhûr âlimlerdendir. Çeşitli ilimler
hakkında pekçok kitap yazmıştır.
Talebesi Sâhib bin Abbâd şöyle anlatıyor: "Hocamız, güzel kitap yazmakla
naklandınları âlimlerdendir. O kadar kerîm ve cömerttir ki, istense giydiği
elbisesini ve evindeki yatağını verirdi."
Meşhûr "Makâmât" kitabı sahibi Harîrî, Ahmed bin Fâris'in kitabını aynen iktisab
edip, aynı üslûpta tertip ettiği "Makâmât-ı Harîriyye" adındaki eserine birçok
fıkhî (İslâm hukukuna ait) mes'eleler ilâve etti. Onun bu eserinde, fıkıh ilmine
ait yüz mes'ele vardır.
Onun yazmış olduğu eserlerden ba'zıları şunlardır:
1.
El-Mücmel fil-lüga
2.
Fıkh-ül-lüga
3.
Mukaddimetün fin-nahvi
4.
Fetâvâ fakîh-ül-Arab
5.
İhtilâfiin-nahviyyîn
6.
El-İntisârü li-Sa'leb
7.
El-Leylü ve'n-nehâr.
8.
Halk-ul-insân
9.
Tefsîrü esmâ-in-Nebîyyi (s.a.v.)
10.
Mekâyîs-ül-lügâ: 6 cild olup basılmıştır.
11.
Mücmel: Yazma olarak mevcuttur. Az bir kısmı
basılmıştır.
12.
Es-Sahâbîyyü: Arapça lisânını öğreten bir eserdir.
Sâhib bin Abbâd'ın hazineleri için hazırlandı.
14.
Câmi'üt-te'vîl: 4 cild olup, Kur'ân-ı kerîmin
tefsîri hakkındadır.
15.
En-Neyrûz: Az bulunan yazma eserleri içine
almaktadır.
16.
El-İttibâü vel-müzâvece: Matbu bir eserdir.
17.
El-Humâsetü vel-muhaddise.
18.
El-Fasîh
19.
Tâmâm-ül-fasîh
20.
Mütehayyir-ül-elfâz
21.
Zemm-ül-hatâ fiş-şi'r: Basılmış bir eserdir.
22.
El-Lâmât: Basılmış bir eserdir.
23.
Evcez-üs-siyer li-hayr-il-beşer: Basılmış bir
eserdir.
24.
Kitâb-üs-selâse: Yazma bir eserdir. Arapça'daki 3
harfli aslî kelimeler hakkında bilgi vermektedir.
26.
Kitâbü hilyet-il-fukahâ
27.
Mesâilü fil-lüga
KAYNAKLAR
1)
El-A'lâm cild-1, sh-193
2)
Vefeyât-ül-a'yân cild-1, sh-118, 120
3)
Ed-Dibâc-ül-müzehheb sh-37
4)
Bugyet-ül-vuât cild-1, sh-352
5)
Kâmâs-ul-a'lâm cild-1, sh-290
|
