Hadîs ilminde meşhûr âlimlerden. İsmi, Abdurrahmân bin Muhammed bin Abdullah bin
Mihrân el-Bağdâdî'dir. Künyesi, Ebû Müslim'dir, ibâdeti ve zühdü (haramlardan ve
şüphelilerden sakınması) çok olan bir âlimdir. Dünyalık olan şeylere hiç
düşkünlüğü yoktu. İnsanların arasına karışmazdı. İlim öğrenmek için Bağdâd'dan
ayrılıp Horasan'a, Mâverâünnehr'e, Şam'a ve Arabistan'a seyahatler yaptı.
Ömrünün sonuna doğru Hicaz'a gidip Mekke'ye yerleşti. Mescid-i harâmın yakınında
oturur, vakitlerinin çoğunu ibâdetle geçirirdi. 374 veya 375 (m. 985) senesinin
Zilka'de ayı ortasında vefât etti. Evliyânın büyüklerinden Fudayl bin İyâd'ın
kabrine yakın "Bathâ" denilen yere defn edildi.
Büyük bir âlim olan Abdurrahmân bin Muhammed; Bağdâd'da iken Muhammed bin
Muhammed el-Bâgendî'den, Ebû Kâsım el-Begâvî'den, Ebû Ömer Ubeydullah bin
Osman'dan, Ebû Bekr bin Ebî Dâvûd'dan, Ebû Ya'lâ Muhammed bin Züheyr'den ve
Irak'ta bulunan diğer âlimlerden ilim aldı. Sonra Şam'a gitti. Orada İmâm-ı
Begâvî'den ve İbn-i Ebî Arûbe-el-Harrânî'den ve başkalarından, ilimde pekçok
mes'eleyi öğrenip hadîs-i şerîf aldı ve Irak'a döndü. Bilâhare oradan çıkıp
Horasan'a, Mâverâünnehr illerinden Buhara ve Semerkand'a gitti. 30 seneye yakın
buralarda kaldı. Oradaki hadîs âlimlerinden çok istifâde etti. Onlardan hadîs-i
şerîf yazıp, bunların hadîs-i şerîflerini topladı. "Müsned" adındaki eseri
meşhûrdur.
Hadîs ilminde rivâyetleri çok sağlam olup, lâfızdı. Ya'nî, yüzbin hadîs-i şerîfi
senetleriyle birlikte ezberlemişti. Takva, vera' ve zühdü çoktu. Dînine çok
bağlıydı. Kimseden birşey kabul etmezdi. İnsanların içine fazla çıkmazdı.
Hicaz'a gittikten sonra, Mescid-i harâmın yanına yerleşip, ölünceye kadar
devamlı ibâdetle meşgul oldu.
Hadîs âlimlerinden İbn-i Ebî'l-Fevâris diyor ki: "Ebû Müslim bin Mihrân çok eser
yazdı. Müsned'i meşhûrdur. Hadîs ilminde sika bir âlimdi. Zühd ve vera'ı çoktu.
Onun gibisini görmedim."
KAYNAKLAR
1)
Târîh-i Bağdâd, Cild-10, sh-229
2)
Tezkiret-ül-huffâz cild-3, sh-969
3)
Mu'cem-ül-müellifîn cild-5, sh-185
4)
Şezerât-üz-zeheb cild-3, sh-85
|