|
Kırâat, nahiv ve lügat âlimi ve şâir. Künyesi, Ebû Muhammed el-Adevî ve
Yezîdî'dir. 134 (m. 755) senesinde doğdu. 202 (m. 818)'de Merv'de 74 yaşında
iken vefât etti. Adiy kabîlesi arasına gitmiş olmasından veya bu kabilenin
âzâdlı kölesi olmasından dolayı "Adevî" denilmiştir. Abbasî halifesi Mehdî'nin
dayısı Yezîd bin Mensûr'un çocuğunun yetiştiricisi olması sebebiyle de "Yezîdî"
denilmiştir. Hârûn Reşîd'in o sırada henüz küçük yaşta olan oğlu Me'mûn'a da
müreb-bîlik yapmıştır.
Aslen Basralı olup Bağdâd'da yerleşmiş ve ilim tahsili yapmıştır, önce kırâat
ilmini öğrendi. Kırâat ilminde hocası, Ebû Amr bin A'lâ'dır. Bu hocasından ve
İbn-i Cüreyc'den hadîs rivâyetleri vardır. Kendisinden bu hususta ve kırâat
ilminde rivâyette bulunanlar ise, oğlu Muhammed Ebû Şuayb, Sâlih bin Ziyâd-es-Sûsî,
Ebû Ubeyd Kâsım bin Selâm, İshâk bin İbrâhîm Musûlî, Ebû Amr ed-Devrî, kardeşi
İbrâ-hîm bin Muhammed, torunu Ahmed bin Muhammed'dir. Yahyâ bin Mübârek kırâat
ilmini öğrendikten sonra nahiv ve lügat ilmini de öğrendi. Bu ilimleri, Arab
dili ve edebiyatını, târih ilmini, Halîl bin Ahmed'den, Ebû Amr bin İshâk
Hadramî'den ve zamanının bu husustaki diğer âlimlerinden öğrendi.
Lügat ilminde "Nevâdir" kitabı meşhûr olup, bundan başka "Maksûrve'l-Memdûd"
"Menakıb-ı
benî Abbâs", "Muhtasar fi'n-Nahv" adlı eserleri vardır. Şiirleri de bir dîvânda
toplanmıştır.
Yahyâ bin Mübârek'in beş oğlu vardı. Hepsi âlim, edib ve şâir idi. Lügat ve
edebiyat ile ilgili eserler yazmışlardır.
KAYNAKLAR
1)
Mu'cem-ül-müellifîn
cild-13, sh-220
2)
Şezerât-üz-zeheb
cild-2, sh-4
3)
Vefeyât-ül-a'yân-cild-6,
sh-183
4)
Târîh-i Bağdâd Cild-14, sh-146
5)
Bugyet-ül-vuât
cild-2, sh-340
6)
El-A'lâm cild-8, sh-163
|
