Hadîs ve edebiyat âlimlerinden. İsmi, Muhammed bin Hasen bin Dinar el-Ahvâl'dir.
Kûfeli âlimlerden olduğu için, "Kûfî" olarak isimlendirilmiştir. Hadîs ilminde
ve Arap edebiyatında büyük bir âlimdir. 250 (m. 864) senesinde vefât etti.
Muhammed bin Ziyâd İbnü'l-A'râbî'den ilim aldı ve ondan hadîs-i şerîf rivâyet
etti. Onun derslerinde çok bulundu. Kendisinden de, Niftaveyh en-Nahvî, Muhammed bin Abbâs-ı
Yezîdî ilim aldılar ve
hadîs-i şerîf rivâyetinde bulundular. İbn-i Abbâs-ı Yezîdî, onun huzurunda, 250
(m. 864) senesinde Ömer bin Ethem'in dîvânını okudu.
Muhammed el-Ahvâl, ilimde sika (güvenilir) bir âlim olup, Arap edebiyatında
yüksek ilime sahipti. Hitâbeti kuvvetli, ilimde derin bir hazine idi. Birçok
eser kaleme almıştır.
İmâm-ı Yakut, onun hakkında: "O, ilmi çok, anlayışı geniş, rivâyetlerinde
güvenilir, zekâ ve muhakemesi çok kuvvetli bir âlimdi" dedi.
Zübeydî de onun, nahiv âlimlerinden el-Müberrid
ve Sa'leb ile aynı tabakadan olduğunu bildirdi ve dedi ki: "O, kâtiplik yapar,
insanların arasına fazla karışmazdı. 120 şâirin dîvânını topladı."
Yazdığı eserlerden ba'zıları şunlardır:
1.
Kitâb-üd-devâhî
2.
Kitâb-ül-eşbâh
3.
Kitâb-üs-silâh
4.
Kitâb-ül-emsâl
5.
Kitâbü fe'ale
ve ef ale
6.
Kitâbü mâ
ittefaka lafzuhû ve ihtelefe ma'nâhü.
KAYNAKLAR
1)
Mu'cem-ül-müellifîn
cild-9, sh-191
2)
Târîh-i Bağdâd cild-2, sh-185
3)
Bugyet-ül-vuâtcild-1,
sh-81
|