|
Hadîs âlimi.
Râvileriyle beraber yüzbin hadîs-i şerîfi ezberden bilirdi. Künyesi Ebû Bekir
olan Fadl bin Abbâs er-Râzî'ye, Mervezî de denildi. Fadlek ve Sâig lâkablarıyla
tanındı. Çeşitli şehirlere seyahat eden bu mübârek zât, 270 (m. 883) yılında
Bağdâd'da vefât etti.
Hadîs-i şerîf
öğrenip, ilim tahsil etmek için Bağdâd, Mekke ve Mısır'ın çeşitli şehirlerine
seyahat eden Fadlek, Abdan ve Ma'mer gibi muhaddislerin yakın arkadaşları
arasındaydı, ilim öğrenmek için çok uğraşıp, gayret gösteren Fadl bin Abbâs,
başta Muhammed bin Mihrân olmak üzere, Hârûn bin Hâlid er-Râzî, Sehl bin Osman
el-Askerî, Herebe bin Hâlid, Kuteybe bin Sa'îd, Ahmed bin Abdeh, Ebû Kâmil
Fudayl bin Hasan, Îsâ bin Mûsâ Kâlûn, Abdülazîz bin Abdullah el-Evsî, Ümeyye bin
Bistâm, Abdülmü'min bin Ali ez-Zaiferânî er-Râzî, Seybân bin Fürûh, İshâk bin
Râhaveyh, Ebû Tâhir bin Şerh, Heysem bin Yemân, Ebû Bişr, isme bin Fadl Nişâbûrî,
Muhammed bin Amr er-Râzî ve daha birçok âlimden ilim öğrenip hadîs-i şerîf
rivâyet etti.
Bağdâd'a yerleşip vefâtına Kadar orada
ikâmet eden Ebû Bekir Fadl bin Abbâs er-Râzî, hadîs-i şerîfleri inceden inceye,
tetkik eder, usûlüne uymayan ve râvileri hakkında tam bir kanâata varamadığı
hadîs-i şerîfleri asla rivâyet etmezdi. Bu durumu kendisinin "İbn-i Humeyd'den
ellibin hadîs öğrendim, onlardan bir tanesini bile nakletmedim" sözleri açık bir
şekilde ifâde etmektedir. Bu söz, Fadlek'in hadîs tedkikindeki ciddiyetini ve
İslâm ulemâsının hadîs-i şerîfleri rivâyet ederken gösterdikleri itinayı çok
güzel anlatmaktadır.
İlmin
yayılması için, elinden gelen gayreti gösteren Fadl bin Abbâs, diğer İslâm
âlimleri gibi pekçok talebe yetiştirdi. Hamaveyh bin Yûnus, Sâlih bin Ahmed,
Muhammed bin Hâlid ed-Devrî, Ebû Abdullah Muhammed bin Ahmed bin Sehl er-Rukanî,
Abdurrahmân bin Hasan, Ebû Nuaym Abdülmelik bin Adiyy el-Cürcânî, Muhammed bin
Ca'fer el-Haritî, Muhammed bin Ca'fer el-Eş'arî, Ebû Zur'a, Ebû Hatem, Ebû
Kureyş, Muhammed bin Cuma el-Fehistânî, Muhammed bin Ca'fer bin Yezîd el-Mutırî,
Ebû Avâne Ya'kûb bin İshâk el-İsferâyînî, Ebü'l-Hasan Ali bin Ebî Tâlib el-Esterebâdî,
Şuayb bin İbrâhîm el-Beyhekî, Ali bin Rüstem gibi âlimler Fadl bin Abbâs'ın en
meşhûr talebeleri arasındaydı.
Fadl bin Abbâs'ın üstünlüğünü dile getiren
âlimlerden ed-Dâbî Hasan el-Fâtih, "sika ve güvenilir", Şuayb bin İbrâhîm "O
asrının imâmı idi. Ben O'ndan hadîs-i şerîf rivâyet ettim", Hatîb-i Bağdâdî "O,
sika ve hâfızdı" demektedir.
KAYNAKLAR
1)
Târîh-i Dımaşk, Varak sh-36, 49
2)
Tezkiret-ül-huffâz
cild-2, sh-600
3)
Mu'cem-ül-müellifîn
cild-8, sh-69
4)
Târîh-i Bağdâd cild-12, sh-367
5)
Şezerât-üz-zeheb
cild-2, sh-160
|
