Hadîs ve fıkh
âlimi, meşhûr va'iz. İsmi, Ali bin Muhammed bin Ahmed bin Hasen; künyesi, Ebü'l-Hasen
olup, Mısrî diye meşhûr olmuştur. Samarrâ'da 257 (m. 871)'de Muharrem ayında
doğmuştur. Daha sonra Bağdâd'a gelip ilim tahsil etti ilmi her tarafa yayıldı.
Mısır'a gitti ve orada uzun müddet kaldıktan sonra tekrar Bağdâd'a döndü. Bundan
sonra Mısrî diye anıldı. Bağdâd'da 338 (m. 949) Zilkade ayının son Pazar günü
vefât etti.
Ali bin
Muhammed, Ahmed bin Ubeyd bin Nâsıh, Abdullah bin Hasen el-Hâşimî, Muhammed bin
Ebîl-Avâm er-Riyâhî, Muhammed bin İbrâhîm bin Cinâd ve Ebû İsmâil et-Tirmizî,
Abdullah bin Ahmed ed-Devrekî, Ahmed bin İshâk el-Vezzân, Ahmed bin Mesrûk et-Tûsî
ve Bağdâd'daki pek çok âlimden hadîs-i şerîf öğrendi. Mısır'da ise Mâlik bin
Yahyâ bin Mâlik, Abdullah bin Muhammed bin Ebî Meryem, Ebû Yezîd el-Karâtisî,
Süleymân bin Şuayb Keysânî, Abdülmelik bin Yahyâ bin Bükeyr gibi âlimlerden
hadîs öğrendi.
Ebû
Hasen el-Mısrî, Ali bin Muhammed'den ise; Muhammed bin İsmâil el-Verrâk,
Muhammed bin Muzaffer, ed-Dâre Kutni İbn-i Yûsuf el-Kavvâs ve pek çok âlim hadîs
rivâyet etmişlerdir. Âlim, her şeyiyle emin, veli (Allahü teâlânın dostu) olan
bir zât olup, sika (sağlam, güvenilir) idi. Leys bin Sa'd ve İbn-i Lehîa'nın
rivâyet ettikleri hadîsleri topladı. Dünyâya hiç ehemmiyet vermezdi. Şüpheli
olan; ya'nî harâm mı helâl mi olduğu tam kesin belli olmayan şeyler hususunda
çok kıymetli kitaplar yazdı. Zamanındaki en büyük va'izlerden olup, yapmış
olduğu va'zlarla pekçok kimsenin Allahü teâlânın râzı olduğu hâle gelmesine
sebep oldu. Kendisine ait bir meclisi olup, hep bu meclisde va'z ederdi. İlmiyle
âmil olan, söylediğini yaşayan bir zât idi.
Buyurdu ki: "Mü'minin
tabiatında hayır demek yoktur. Çünkü mü'min, Allahü teâlâdan devamlı olarak
kendisine geler lütuf ve ihsânları görünce hayır demekten hayâ öder."
On cildlik bir
tefsîri ve ikiyüz altmış cüzlük Kitâb-ül-ahkâm ve hadîs ilminde de yüzkırk
cüzlük el-Müsned-ül-kebir kitapları vardır. Ayrıca, Kıyâm-ül-leyi, es-Sıyâm,
Fadl-ül-fark alel-ganî, el-lhlâs ve el-Menâsık te'lif etmiş olduğu
eserlerdendir.
KAYNAKLAR
1) Târîh-i
Bağdâd cild-12, sM5
2) Şezerât-üz-zeheb
cild-2, sh-347
3) Mu'cem-ül-müellifîn
cild-7, sh-179
4) Esmâ-ül-müellifîn
cild-1, sh-679
|