|
Hadîs ve nahiv
âlimlerinden. Adı, Ali bin Hasen'dir. Babasının adının "Mübârek" olduğu da
bildirilmiştir. "Ahmer" adı ile de tanınmıştır. Doğum târihi hakkında kesin bir
bilgi yoktur. Vefât târihi olarak 253 (m. 867) senesi rivâyet edilmektedir.
Hadîs ilminde
âlim bir zât olup, "Hâfız" ve hattâ "İmâm" payesine ulaşmıştır. Hadîs ilminde
"Hâfız", yüzbin hadîs-i şerîfi sehebleri ile birlikte ezbere bilen âlimdir.
"İmâm" da, o ilimde sözleri delil olan müctehid âlimlere denir.
Ali bin Hasen,
Nişâbûr'da yetişen muhaddislerdendir. O, Ebû Hâlid-i Ahmer'den, Süfyân bin
Uyeyne'den, Abdullah bin İdrîs'den, Cerîr bin Abdülhamîd'den ve onların
tabakasından Oİşr» âlimlerden ilim alıp hadîs-i şerîf rivâyet etmiştir.
Kendisinden de, İbrâhîm bin Muhammed bin Süfyân, Muhammed bin Süleymân bin Fâris
ve daha birçok kimse ilim alıp hadîs-i şerîf rivâyet etmişlerdir. Hâkim, onun
hakkında diyor ki: "O, 251 (m. 865) senesinde hayatta idi. Ve Nişâbur'da
zamanının en büyük âlimiydi."
O, hadîs
ilminde müsned sahibi olan bir âlim olduğu gibi, Nahiv ilminde de zamanının
nahivcileri arasında yer alıyordu. Hattâ zamanında "Şeyhu'n-Nuhhât=Nahivcilerin
üstadı" unvanına sahipti. Arap edebiyatında üstün bir bilgiye sahip olan Ali bin
Hasen, büyük nahiv üstadı Kisâî'nin talebesidir. Arapçanın nahiv bilgisinde söz
sahibi oldu. Bu sahada, mâhir olan ve kendisine müracâat edilen bir zâttı. Kisâî,
onu, zamanının devlet başkanı olan Hârûn Reşîd ile tanıştırdı. Halife, onunla
çocuklarının yetiştirilmesi hususunda anlaştı. Halifenin oğlu Me'mûn'u o
yetiştirdi. Bundan dolayı kendisine "Müeddib-i Me'mûn-il-Abbâsî" denir. Ali bin
Hasen, hac yolunda vefât edinceye kadar halifenin bu hizmetinden ayrılmadı.
İlmî müzâkeresi
çok kuvvetliydi Nahiv ilmine ait 40 000 beyti ezbere biliyordu. Yahyâ bin Hâlid
el-Bermekî'nin kurduğu ilim meclislerinde, meşhûr nahiv âlimi Sibeveyh'in
nazırlığını yapıyordu. Nahiv ilmine ait "Tüfenn-ül-Bülagâ" ve "Tasrif adında iki
eserini tasnif etti.
KAYNAKLAR
1) El-A'lâm
cild-4, sh-271
2) Tezkiret-ül-huffâz
cild-2, sh-520
|
