|
Hadîs, târih, edebiyat ve neseb âlimi. Hadîs ilminde hâfız (yüzbin hadîs-i
şerîfi, râvîlerinin halleriyle, birlikte ezberden bilen) ve sika (güvenilir)
idi. Hadîs Uminde zamanının imâmı idi. Bu yüzden kendisine "İmâm," "Hâfız",
"Hüccet" lâkabları verildi. Ahmed bin Ebî Hayseme ismiyle meşhûr olan bu mübârek
zâtın künyesi, Ebû Bekir olup, babasının ismi, Ebî Haysem Züheyr bin Harb bin
Şeddâd'dır. Aslen Nesâ şehrinden olup Bağdâd'ta yerleşti. Doksandört yaşlarında
iken 279 (m. 892) yılında vefât etti.
Hadîs ilmini Ahmed bin Hanbel, Yahyâ bin Müîn'den aldı. Neseb ilmini Mus'ab bin
Zübeyr'den, insanlar arasında mühim günlere dair ilmi Ebû Hasan Medâinî'den,
edebiyat ilmini Muhammed bin Sellâm Cümehî'den öğrendi.
Babası Ebû Haysem, Ebû Nuaym, Hevze bin Halîfe, Kıtbe bin Ala', Affân, Müslim
bin İbrâhîm, Mûsâ bin İsmâil'den ve daha birçok âlimden hadîs-i şerîf rivâyet
etti.
Kendisinden de, İbni Sâ'd, Muhammed bin Muhafled, İsmâil Saffâr, Ebû Sehl
Kattan, Ahmed bin Kâmil ve daha birçok âlim ilim tahsil edip, hadîs-i şerîf
rivâyet etti.
Birçok kitabın yazarı olan İb'ni Ebî Hayseme'nin "et-Târih-i ala tarîkatı'l-muhadflisîn",
"Ahbâr-üş-şuârâ" ve "Kitâbü'l-i'râb" adlı eserleri tanınmaktadır.
Hatîb: "Sika, ilmine güvenilir, hâfız,
insanlar arasında mühim olan günleri çıkarmaya ve edebî sözleri rivâyette keskin
görüşlü" olduğunu söylemiştir.
KAYNAKLAR
1)
El-A'lâm cild-1, sh-28
2)
Tezkiret-ül-huffâz
cild-1, sh-596
3)
Târîh-i Bağdâd cild-4, sh-162
4)
Şezerât-üz-zeheb
cild-2, sh-174
5)
Mu'cema'l-müellifîn
cild-2, sh-227
6)
Vefeyât cild-2,
sh-241, 248
7)
Keşf-üz-zünûn
sh-276, 295
8)
Tabakât-ı
Hanâbile cild-1, sfc-44
|
