|
İslâm târihçilerinden. İsmi Ahmed bin Abdülcebbâr bin Muhammed bin Umeyr baı
Utârid et-Temîmî el-Utâridî olup, künyesi Ebû Bekirdir. Ebî Ömendiye de bilinir.
177 (m. 793)'de Zilhiccenin 10. ya'nî Kurban bayramı günü Kûfe'de doğmuş olup,
272 (m. 886) Şaban ayında yine Kûfe'de vefât etti. Fazîletler sahibi bir kimse
idi. Bağdâd'da İslâm târihçisi İbni İshâk'tan gazalar, harbler hususunda
rivâyetlerde bulundu. İbni Esir'in (r.a.), İbni İshâk'tan rivâyet yollarından
biri Ahmed bin Abdülcebbâr vasıtasıyla olmuştur.
Bağdâd'ta oturduğu zaman Abdullah bin İdris
el-Odî, Ebû Bekir bin İyâs, Hafs bin Gıyâs, Muhammed bin Fudayl, Vekî' bin
Cerrâh, Ebû Muâviye, Yûnus bin Bükeyr ve Muhammed bin İshâk'tan rivâyette
bulunmuştur.
Ebû Bekir bin Ebüddünyâ, Ebül-Kâsım el-Begavî,
Kâsım bin Zekeriyyâ, Yahyâ bin Muhammed bin Sa'îd, Ebû Bekir bin Ebî Dâvûd,
Hüseyn bin İsmâil el-Mehâmilî, Rıdvan bin Ahmed es-Saydalânî, İsmâil İbni
Muhammed, Muhammed bin Amr el-Bezzâz, Ebû Amr bin es-Semmah, Hamza bin Muhammed
ve bir çok âlim de Ahmed bin Abdülcebbar'dan rivâyette bulunmuşlardır.
Ahmed bin Abdülcebbâr'ın (r.a.) hadîs
rivâyet ettiği kitapları, babasının hadîs âlimlerinden duyarak, işiterek yazdığı
hadîs-i şerîflerdir. Bununla beraber bu hadîs-i şerîfleri babasından ayrıca
işittiği de haber verilmiştir. Yahyâ bin Ebî Hünnâd'a ondan sorulmuş, cevâbında:
"Sika (sağlam ve güvenilir) bir râvidir" buyurdu. Hamza bin Yûsuf, onun
rivâyetlerinde herhangi bir beis olmadığını söylemektedir. Muhammed bin Hüseyin
bin Humeyd bin er-Rebî' diyor ki: Babam anlattı. Ebû Kureyb Muhammed bin el-Alâ,
bize Yûnus bin Bükeyr'in kitabından Peygamberimizin harbleri hakkında rivâyetler
okuyordu. Ba'zıları gürültü yaptı. Buna çok üzülen Ebû Kureyb kırâati bıraktı.
Okumaya devam etmesi için çok ısrar ettik. Fakat okumadı ve "Abdülcebbâr el-Utâridî'ye
gidiniz. Çünkü Yûnus bin Bükeyr bize okurken, o da orada olup bizimle beraberdi"
dedi. Biz "Ya o öldü ise" dedik. "Onun oğlundan dinleyiniz. Çünkü o da orada
beraberdi" buyurdu. Ahmed bin Abdülcebbâr bin Muhammed, Yûnus bin Bükeyr, Mis'ar
bin Kedâm, Eş'as bin Ebîş-şa'şa' Kinâneoğullarından bir zâttan rivâyetle:
Peygamberimiz (s.a.v.), "Ey insanlar! Lâ
ilâhe illallah deyiniz ki, felah bulaşınız"
buyurdu.
"Kim bilerek ve kasten benim üzerime yalan söylerse, Cehennemdeki yerine
hazırlansın" hadîs-i şerîfi de onun rivâyetlerindendir.
KAYNAKLAR
1)
Târîh-i Bağdâd cild-4, sh-262
2)
Tezkiret-ül-huffâz
cild-2, sh-582
3)
El A'lâm cild-1,sh-143
|
