|
Fıkıh ve edebiyat âlimlerinden. Künyesi Ebû Mervan'dır. 174 (m. 790) senesinde
doğmuştur. Endülüs Emevîleri zamanında Kurtuba'ya gitti. Fıkıhta büyük âlim
olup, Mâlikî mezhebinde söz sahibi âlimlerinden idi. 238 (m. 852) yılında
Endülüs'te vefât etti.
Abdülmelik bin Habîb; Endülüs'te Sa'sa'd
bin Sellâm, Kâdî bin Kays, Ziyâd bin Abdurrahmân'dan ilim ve hadîs-i şerîf
öğrendi. Sonra hacca gitti. Orada ise İbni Mâceşûn, İbrâhîm bin Münzir,
Abdurrahmân bin Râfi ez-Zübeydî, İbni Ebî Üveys, Abdullah bin Abdülhakem,
Abdullah bin Mübârek, Esed bin Mûsâ ve birçok âlimden ilim öğrendi ve hadîs-i
şerîf dinledi. Sekiz sene süren bu tahsilinden sonra tekrar Endülüs'e döndü.
Fıkhın yanında; lügat târih, neseb ve aruzda da âlim oldu. Aynı zamanda şâir
idi.
Abdülmelik bin Habîb hakkında âlimler şöyle
demişlerdir: Ahmed bin Abdülberkan: "O birçok ilimlere sahip, fıkıha, nahiv
"(Arap dil bilgisi) ve aruza dâir eserleri olan, neseb (soy) ve târih âlimi ve
şâir bir zât idi." Ba'zı âlimler: "Biz onu câmiden çıkarken, hadîs, ferâiz ve
fıkıh öğrenmek için otuza yakın talebenin arkasında bulunduğunu gördük." Utbî:
"Medine ehlinin usûlü üzere te'lifte bulunan, kitaplarından talebelerin
istifâdesi çok olan, fıkıh, târih, edebiyatta çok sayıda eserleri bulunan bir
âlimdir."
El-Kâdî Münzir bin Sa'îd şöyle anlatır: "Abdülmelik bin Habîb'in bir sürahisi
vardı. İçinde süt ve balı eritir, hâfızasını kuvvetlendirmek için her sabah
içerdi."
Abdülmelik bin Habîb'den iki oğlu Muhammed
ve Ubeydullah ile Tekiyyuddîn bin liahled, İbni Vaddâh ve Mekâmî hadîs-i şerîf
rivâyet etmiş ve ilim öğrenmiştir.
Rivâyet ettiği hadîs-i şerîflerde Peygamber efendimiz (s.a.v.): "Zevalden
sonra kırâat,
rükû' ve sücûduna riâyet ederek dört rek'at namaz kılan kimse ile yetmişbin
melek de kılar ve geceye kadar onun için istiğfâr eder"
buyurdu. Diğer bir hadîs-i
şerîfte ise Peygamber efendimiz (s.a.v.) "Allah katında
Kur'ân'dan daha üstün şefâatçi yoktur. Ne Peygamber, ne melek ve ne de
başkaları"
buyurdu.
Abdülmelik bin Habîb'in bine yakın eseri
vardır. Bunlardan ba'zıları şunlardır: el-Vâdıha fi's-sünen ve'l fıkh, el-Câmi,
Kitâ'tH fedâil-is-Sahâbe, Kitâb-ı garîb-il hadîs, Kitâb-ı tefsîr-il-Muvattâ,
Kitâb-ı hurûb-il-İslâm, Kitâb-ül-mescidîn, Kitâb-ı sîret-il-imâm fi'l mulahhidîn,
Kitâb-ı tabakât-ül-fukahâ ve't-Tâbiîn, Kitâb-ı nesâbin-il-hediy, Irâb-ül-Kur'ân,
Kitâb-ı hasbe fi'l emrâd, Kitâb-ı ferâid, Kitâb-ı sehâ, İstina-ül-ma'ruf, Kitâb-ı
kerâhet-il-gınâ', Kitâb-ı fi'n neseb ve fi'n nücûm. Kitâb-ı el-câmi, Kitâb-ı
regâib, Kitâb-ı vera' fi'l-ilm, Kitâb-ı vera' fil-mal, Kitâb-ı hikem ve'l amel
bi'l cevârih.
KAYNAKLAR
1)
Ed-Dibâc-ül-müzehheb sh-154
2)
Tezkiret-ül-huffâz
cild-2, sh-536
3)
Lisân-ül-mîzân cild-4, sh-59
4)
İnbâ-ür-ruvât
cild-2, sh-206
5)
Mîzân-ül-i'tidâl cild-2, sh-148
6)
Brockelman
Sup cild-1, sh-231
7)
El-A'lâm cild-4, sh-157
|
