Hadîs ve lügat âlimlerinden. Adı, Abdullah bin Hasen bin Ahmed bin Abdullah bin
Müslim el-Harrânî'dir. Künyesi, Ebû Şuayb el-Emevî'dir. 205 (m. 820) yılında
Harran Şehrinde doğup büyüdü. Sonra Bağdâd'a geldi ve 290 (m. 908)'de orada
vefât etti.
Hadîs âlimlerinin sika (güvenilir, sağlam) râvilerindendir. Bağdâd'a gelip
yerleştikten sonra orada-kilere vefât edinceye kadar ilim öğretti. O, dedesi
Ahmed bin Ebî Şuayb ve babası Ebû Müslim, Ahmed bin Abdülmelik bin Vâkıd, Yahyâ
bin Abdullah, Affân bin Müslim ve daha birçok âlimden ilim aldı ve onlardan
hadîs-i şerîf rivâyet etti. Kendisinden de, kadı Mahâmilî, Muhammed bin Muhalled
ed-Dûrî, Ebû Bekr-i Şâfiî ve daha pekçok âlim ilim öğrenip hadîs-i şerîf rivâyet
etmiştir.
O, bir çok âlimden Sima yolu ile ilim alıp hadîs-i şerîf rivâyetinde bulundu.
Sima, bir hadîs âliminin ezberindeki veya kendisine ait yazılı bir nüshasındaki
hadîs-i şerîfleri okuması ve talibin de (hadîs-i şerîf öğrenip nakletmek
isteyenin de) bunu dinleyerek zabtetmesidir. Kendisinden hadîs-i şerîf rivâyet
ettiği Yahyâ bin Abdullah-ı Bâbletî, babasının vefâtından sonra annesi ile
evlenmiş, üvey babası olmuştur. İmâm-ı Evzâî de, Bâbletî'nin üvey babasıdır.
Abdullah bin Hasen-i Harrânî'nin hadîs rivâyetinde sika bir râvi olduğunu bir
çok âlim bildirmektedir. Sâlih bin Muhammed: "Ebû Şuayb-ı Harrânî, sika bir
râvidir" dedi. Mûsâ bin Hârûn da: "Muhakkak O, hem kendisi, hem de babası ve hem
de dedesi muhaddis (hadîs âlimi) olan bir zâttır" dedi. Ahmed bin Kâmil-i Kâdî
da şöyle bildirdi: "Ebû Şuayb-ı Harrânî, 295 (m. 907) senesinin zilhicce ayında
vefât etti. O, rivâyetinde eksiklikle itham olunmamış bir seneddi."
Ebû Şuayb-ı Harrânî'nin hadîs ilmine dâir
yazma bir eseri vardır. Bu eserin adı, "Cüz'ün minel-fevâid-i fil-hadîs"dir. Bu,
hicrî yedinci asırda "Sekiz varak" hâlinde diğer rivâyetleri ile birlikte bir
kitap hâline getirilmiştir. Riyad kütüphanesi yazma eserler bölümünde "Medîne
-Birinci kısım Sâd-55" numara ile kayıtlıdır.
KAYNAKLAR
1)
El-A'lâm cild-4, sh-78
2)
Târih-i bağdâd cild-9, sh-435
3)
3)El-lber cild-2,sh-101
|