Tâbiînin
büyüklerinden tanınmış bir hadîs âlimi. Künyesi Ebû İyâs'dır. Basralı'dır. Doğum
târihi bilinmemektedir. 113 (m. 731) senesinde vefât ettiği söylenir. Eshâb-ı
kirâmdan birçoğu ile görüşmüştür. Bunlardan onbeş tanesi Muzeyyine
kabilesindendir. Hadîs ilminde sika (güvenilir) bir âlimdir. Rivâyet ettiği
hadîs-i şerîflerini meşhûr Kütüb-i sitte (altı hadîs kitabı) almıştır. Babası
Kurre, Ma'kıl bin Yesâr el-Müzenî, Ebû Eyyûb el-Ensârî, Abdullah bin Magfel ve
başka büyük zâtlardan hadîs-i şerîf rivâyet edip, ilim öğrenmiştir. Ondan da,
oğlu İyâs, oğlunun oğlu Müsterir bin Ehdar bin Muâviye, Sâbit el-Benânî, Hazım
bin Ebî Hazm, Bistam bin Müslim, Hâlid bin Eyyûb gibi âlimler hadîs-i şerîf
rivâyet etmişlerdir.
Rivâyet ettiği
hadîs-i şerîfler:
Enes bin
Mâlik'den (r.a.) rivâyet etti. Resûlullah (s.a.v.) buyurdu ki: "Allahım.
Hakiki hayat, âhıret hayâtıdır. Ensârve Muhacirleri iyi eyle."
Resûlullah
efendimiz namazı kılıp bitirince, sağ eliyle alnını siler ve "Bismillâhillezi
lâ ilâhe illâ huverrahmanirrahîm. Ey Allahım. Benden üzüntü ve kederi gider"
derdi.
Ma'kıl bin
Yesâr'dan rivâyet etti. Resûlullah efendimiz buyurdu ki: "Rabbiniz
şöyle buyurur: Ey Âdemoğlu! Bana çok ibâdet ediniz, kalbinizi zenginlik, elinizi
rızıkla doldururum. Ey Âdemoğlu! Benden uzaklaşma. Yoksa kalbini fakîrlik, elini
meşguliyetle doldururum."
"İnsanoğlu
üzerine gelen her gün, şöyle seslenir: Ey Âdemoğlu!Her yaptığın iş için yarın
senin hakkında şâhid olacağım. Onun için, iyi ve hayırlı işler yap. Ben geçip
gittiğim zaman, daha beni göremezsin. Gecede aynı şekilde söyler."
Muâviye bin
Kurre'nin (r.a.) kıymetli sözleri:
"Biz Hasan-ı
Basrî hazretlerinin yanında, hangi amelin daha üstün olduğu hakkında
konuşuyorduk. Hepsi, geceyi ibâdetle geçirmek üzerinde birleştiler. Ben de, en
hayırlı amelin harâmları terk etmek olduğunu söyledim. Hasan-ı Basrî hazretleri
de, benim dediğimi, tasdîk etti."
"Allahım! Sen
sâlih kullarını ıslah ettin ve onları rızıklandırdın. Onlar senin beğendiğin işi
yapıyorlar. Sen de onlardan razısın. Allahım! Bizi beğendiğin işleri yapmakla
rızıklandır. Bizden râzı ol."
Müslim denen
bir zât, bir yerden alışverişten geliyordu. Yolda Muâviye bin Kurne ile
karşılaştı. Ona "Nereden geliyorsun?" dedi. "Ev için ba'zı şeyler aldım" dedi.
Muâviye hazretleri, "Helâlden mi?" dedi. O da "Evet" diye cevap verdi. Bunun
üzerine, Muâviye (r.a.), "Her gün helâlinden alışveriş yapmam, geceleri ibâdet,
gündüzleri oruçla geçirmemden bana daha sevimlidir" buyurdu.
"Aklı başında,
olgun ve ağırbaşlı insanlarla oturup kalkınız. Çünkü, onlarla oturmak hem dünyâ
hem de âhıret bakımından fâide temin eder."
"Kalbin
ağlaması, gözün ağlamasından daha üstündür."
KAYNAKLAR
1) Hilyet-ül-evliyâ
cild-2, sh-799
2) Tehzîb-üt-tehzîb
cild-10, sh-216
3) Vefeyât-ül-a'yân
cild-1, sh-248, 250, cild-2, sh-458, 459
|