Tâbiînin büyüklerinden. Doğum târihi bilinmemektedir. Künyesi Ebû Muhammed et-Teymî,
el-Kureşî, el-Mekîd'dir. Mekke-i Mükerreme'de yaşamış olup, yine orada 117 (m.
735) yılında vefât etmiştir.
Fıkıh, tefsîr, hadîs ve kırâat ilimlerinde büyük âlim olup, zamanının
meşhûrlarındandır. Mekke'de halifeliğini ilân eden Abdullah bin Zübeyr'in
kadılığını yapmıştır. Harem-i şerîfin müezzini idi. İmâm-ı Buhârî'nin rivâyetine
göre otuz Sahâbî ile görüşmüş ve onlardan hadîs rivâyet etmiştir. Hazret-i Âişe
Ümmü Seleme, Abdullah bin Amr bin el-As, Abdullah İbn-i Abbâs, Abdullah bin
Ömer, Abdullah bin Mes'ûd, Talha bin Ubeydullah, Abdullah bin Ca'fer, Abdullah
bin Zübeyr, Hz. Osman ve Zekvân bunlardandır.
Kendisinden de Amr bin Dinar, Abdurrahman bin Ebî Bekr, Ata bin Ebî Rebâh, İbn-i
Cüreyc, Yezîd bin İbrâhîm, Cerîr bin Hâzim, Nâfi bin Amr ve birçok âlim hadîs
rivâyetinde bulunmuştur. Ebû Zür'â ve Ebû Hâtem Ebî Muleyke'nin sika (güvenilir)
bir râvi olup, çok hadîs-i şerîf rivâyet edenlerden (müksirûnden) olduğunu
söylemişlerdir.
Buyurdu ki: "Ebû Cehl'in oğlu İkrime (r.a.), Kur'ân-ı kerîmi eline alır, yüzüne
sürer ve "Rabbimin kitabı, Rabbimin kelâmı" diye ağlardı.
Hz. Âişe'den rivâyet edilen bir hadîs-i şerîfte, "Mü'mine diken (batması) veya
daha büyük musîbet isabet ederse, O (Günahlarına) keffârettir."
Teravih namazının Hulefâ-i râşidîn ve Eshâb-ı kirâm zamanında da yirmi rek'at
kılındığını rivâyet eden Tâbiînden birçok âlimden biri de İbn-i Ebî Muleyke'dir.
Mekruh vakitlerde (güneş doğarken, tam tepede iken ve güneş batarken) namaz
kılmanın mekruh olduğunu bildiren birYivâyeti de vardır.
Şu hadîs-i şerîf de onun rivâyetlerindendir. Resûlullah (s.a.v.) "Kim hesaba
çekilirse azâb edilmiş olur" buyurdu. Hz. Âişe, (Allahü teâlâ "İşte böylesi
kolay bir hesaba çekilir" (İnşikâk sûresi 8) buyurmuyor mu?) diye sorunca "Bu
senin dediğin arzdır (Amellerin sahiplerine arz olunmasıdır) yoksa her kim ince
hesaba çekilirse helâk olur" buyurdu.
KAYNAKLAR
1) Tehzîb-üt-tehzîb cild-5,
sh-306
2) Tezkiret-ül-huffâz cild-1,
sh-101
3) Miftâh-üs-se'âde cild-2,
sh-19
4) El-A'lâmcild-4,sh-102
5) El-Menhel-ül-Azb-ül-mevrûd
şerh-i Süneni'l-İmâmi ebî Dâvud cild-1, sh-152
6) Vefeyât-ül-a'yân cild-3,
sh-62, cild-4, sh-129
|