|
Tâbiînin büyük hadîs âlimlerinden. Künyesi Ebû Abdurrahman el-Umrî,
el-Medenî'dir. Doğum târihi kesin olarak bilinmemektedir. 127 (m. 744) yılında
vefât etmiştir. İbn-i Ömer'in azadlı kölesidir.
Zamanın en meşhûr âlimlerinden, bilhassa yetişmiş olduğu Eshâb-ı kirâmdan İbn-i
Ömer, Enes bin Mâlik'ten (r.a.), ayrıca Süleymân bin Yesâr, Ebî Sâlih bin
Semmân'dan ilim öğrenip hadîs-i şerîf rivâyet etmiştir. İmâm-ı Nesâî onu
müskirûn'dan (Çok hadîs rivâyet edenlerden) kabul eder. Kendisinden, Mûsâ bin
Ukbe, Mâlik, oğlu Abdurrahman, Nâfî el-Kureşî, Süfyân-ı Sevrî, Süfyân bin Uyeyne,
Muhammed bin Sûkâ gibi âlimler hadîs rivâyet etmişlerdir. Hadîs âlimleri onu
sika (güvenilir) kabul etmişlerdir. Rivâyetleri meşhûr hadîs kitabları olan
Kütüb-i Sitte'de yer almaktadır.
Abdullah bin Dinar'ın yalnız bir tek Sahâbîden rivâyet ettiği hadîs-i şerîflerin
başka âlimlerin rivâyetlerinde geçen lafzî (sözlü) delilleri vardır. Ebû
Sâlih'den, onun da Ebû Hüreyre'den bildirdiği şu hadîs-i şerîf bunlara bir
örnektir. Peygamber efendimiz buyurdu ki: "İmân altmış küsur şu'bedir. Haya
da imânın bir şu'besidir." Bu hadîs-i şerîfin hem mânâsında, hem de lâfzında
âlimler ittifak etmiştir.
Abdullah bin Dinar hazretleri, ahlâkça da Tâbiînin en ileri gelenlerinden idi.
Ebû Hamza bir gün kendisinden nasîhat istediği zaman buyurmuştur ki:
"İnsanlardan uzak, yalnız olduğunda da her zaman Allah'tan kork, beş vakit
namazını cemaatle kıl. Yönünü harâma çevirme ki, böylece her hâlinle Allahü
teâlâ'ya yaklaşanlardan olursun."
Abdullah bin Dinar hazretlerinin bizzat Sahâbeden aldığı hadîs-i şerîflerden
birisi: "Ay (Şaban ayı) yirmidokuz gündür. Hilâli görmedikçe oruç tutmayınız.
Hilâli görmedikçe bayram etmeyiniz. Eğer ufkunuz bulutlanmış bulunursa sayıyı
otuza tamamlayınız."
"Herhangi bir kimse din kardeşine "Ey kâfir" derse bu tekfîr sebebiyle ikisinden
biri muhakkak küfre döner. Eğer o kimse dediği gibi ise ne a'lâ! Aksi takdirde
sözü kendi aleyhine döner."
"Ey kadınlar cemaati! Sadaka verin! İstiğfârı da çok yapın! Çünkü ben
ekseriyetle Cehennemliklerin sizlerden olduğunu gördüm."
KAYNAKLAR
1) Tezkiret-ül-huffâz cild-1,
sh-125
2) Tabakât-ı İbn-i Sa'd
cild-5, sh-626
3) Tehzîb-ül-esma ve'l-luga
cild-1, sh-264
4) Mîzân-ül-i'tidâl cild-2,
sh-417
5) Tehzîb-ut-tehzîb cild-5,
sh-201
6) El-Menhel-ül-azb-ül-mevrûd
cild-2, sh-286
7) Hilyet-ül-evliyâ cild-10,
sh-162
|
