Külliyye
Küllî ise
ya
“insan” ve “at”a nisbetle "canlı" gibi zâtîdir (öze ilişkin) ve
kendi tikellerinin gerçekliğinde (hakikat) yer alır;
ya
da
bunun tersine insana nisbetle "gülen" teriminde olduğu gibi
arazîdir
(ilineksel,
kendi kendine
vücut bulamayıp başka bir cevherle meydana gelen hal ve keyfiyettir).
Müfred ya küllîdir ya da cüz'îdir. Küllî, sırf mefhumunu düşünmek
manasının bir çok ferd arasında ortak olmasına mani olmayan
lâfızdır. "İnsan" lâfzı gibi. Cüz'î, sırf mefhumunu düşünmek
manasını bundan men'eden lâfızdır. "Zeyd" lâfzı gibi. |
وَالْكُلِّىُّ:
إِمَّا
ذَاتِيٌّ وَهُوَ الَّذِي يَدْخُلُ فِي حَقِيقَةِ جُزْئِيَّاتِهِ.
كَالحَيَوَانِ بِالنَّسْبَةِ إِلَى الْإِنْسَانِ وَالْفَرَسِ.
وَإِمَّا
عَرَضِيٌّ: وَهُوَ الَّذِي
يُخَالِفُهُ.
كَالضَّاحِكِ بِالنِّسْبَةِ إِلَى الْإِنْسَانِ. |