Geri

   

 

 

İleri

 

4

 Külliyye

Küllî ise ya “insan” ve “at”a nisbetle "canlı" gibi zâtîdir (öze ilişkin) ve kendi tikellerinin gerçekliğinde (hakikat) yer alır; ya da bunun tersine insana nisbetle "gülen" teriminde olduğu gibi arazîdir (ilineksel, kendi kendine vücut bulamayıp başka bir cevherle meydana gelen hal ve keyfiyettir).

Müfred ya küllîdir ya da cüz'îdir. Küllî, sırf mefhumunu düşünmek manasının bir çok ferd arasında ortak olmasına mani olmayan lâfızdır. "İnsan" lâfzı gibi. Cüz'î, sırf mefhumunu düşünmek manasını bundan men'eden lâfızdır. "Zeyd" lâfzı gibi. 

وَالْكُلِّىُّ:

إِمَّا ذَاتِيٌّ وَهُوَ الَّذِي يَدْخُلُ فِي حَقِيقَةِ جُزْئِيَّاتِهِ.

كَالحَيَوَانِ بِالنَّسْبَةِ إِلَى الْإِنْسَانِ وَالْفَرَسِ.

وَإِمَّا عَرَضِيٌّ: وَهُوَ الَّذِي يُخَالِفُهُ.

كَالضَّاحِكِ بِالنِّسْبَةِ إِلَى الْإِنْسَانِ.