52. Şaka Yapmak

863- Enes'den (radıyallahü anh) rivâyet edilmiştir. "Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem, küçük kardeşine (kafeste ölen kuşu için şaka ederek) şöyle derdi: Ey Ebû Ümeyr, serçe ne oldu? (Ebû Ümeyr, Hazreti Enes'in anadan küçük kardeşi idi.)

864- Enes'den (radıyallahü anh) yapılan rivâyette Peygamber sallallahü aleyhi ve sellem ona (şaka yaparak) şöyle demiştir:

"Ey iki kulaklı !

865- Yine Buhârî ve Müslim'in kitaplarında rivâyet edilmiştir:

"Bir adam Peygamber sallallahü aleyhi ve sellem'e gelip şöyle dedi: Yâ Resûlellah! Beni bir bineğe bindir. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) (ona): Ben seni dişi devenin yavrusuna bindireceğim dedi. Adam: Yâ Resûlellah! Ben dişi devenin yavrusunu ne yapacağım! (o küçüktür ona binilmez) dedi. Peygamber sallallahü aleyhi ve sellem: Binek develeri dişi develerden başkası mı doğurur? (Hepsi deve yavrusu değil mi?) buyurdu, "

866- Ebû Hüreyre'den (radıyallahü anh) yapılan rivâyetde şöyle demişti:

“Ashâb: Yâ Resûlellah! Sen bizimle şakalaşıyorsun, dediler. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): Ben ancak gerçeği söylerim, buyurdu."

867- İbn Abbâs'dan (radıyallahü anhüma) yapılan rivâyete göre Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:

“Kardeşinle boşuna mücadele etme, onunla (ağır) şaka yapma ve ona cayacağın bir sözü verme."

Âlimler demişlerdir: Yasaklanan şaka, üzerine devam edilen ve aşırı bir şekilde yapılan şakadır. Çünkü bu gülmeye ve kalbin katılaşmasına sebeb olur. Allahü teâlâ'yı zikretmekten ve önemli din işlerini düşünmekten alıkor. Çok zamanlar da eziyet vermeye götürür, kıskançlık ve kin doğurur, şeref ve vakarı düşürür.

Bu gibi haller dışında olan şaka, Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem'in yapmış olduğu şakadır. Çünkü Peygamber, gönlü hoş tutmak, yakınlık peyda etmek ve bir maksad için bazı hallerde şaka yapardı. Bu şekilde bir şaka yapıldığı zaman ondan hiç bir zaman alıkonmaz ve bu sün net olur. Öyle ise sen, tesbit ettiğimiz gerçek hadislere, onların hükümlerine ve âlimlerden naklettiklerimize itimad et. Çünkü bu konu, büyük ihtiyaç duyulan işlerdendir. Başarı Allah'ın yardımı iledir.

٥٢- باب المزاح

٨٦٣- روينا في صحيحي البخاري ومسلم، عن أنس رضي اللّه عنه، أن رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم كان يقولُ لأخيه الصغير ‏قال‏:‏

‏”‏‏يا أبا عُمَيْرٍ ما فَعَلَ النُّغَيْرُ‏"‏‏.‏

٨٦٤- وروينا في كتابي أبي داود والترمذي، عن أنس أيضاً؛ أن النبيّ صلى اللّه عليه وسلم قال له ‏قال‏:‏

‏”‏‏يا ذَا الأُذُنَيْنِ‏"‏

قال الترمذي‏: حديث صحيح‏.‏‏ (٣٩)

٨٦٥- وروينا في كتابيهما أيضاً؛ أن رجلاً أتى النبيَّ صلى اللّه عليه وسلم

فقال‏: يا رسولَ اللّه‏!‏ احملني،

فقال ‏قال‏:‏

‏”‏‏إني حامِلُكَ على وَلَدِ النَّاقَةِ‏"‏

فقال‏: يا رسولَ اللّه‏!‏ وما أصنعُ بولد الناقة‏؟‏ فقال رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم ‏قال‏:‏

‏”‏‏وَهَلْ تَلدُ الإِبلَ إِلاَّ النُّوقُ‏؟‏‏"‏

قال الترمذي‏: حديث حسن صحيح‏.‏ (٤٠)

٨٦٦- وروينا في كتاب الترمذي، عن أبي هريرة رضي اللّه عنه قال‏: ‏قالوا‏: يا رسولَ اللّه‏!‏ إنك تداعبنا‏.‏ قال ‏قال‏:‏

‏”‏‏إني لا أقُولُ إِلاَّ حَقَّاً‏"‏

قال الترمذي‏: حديث حسن‏.‏ (٤١)

٨٦٧- وروينا في كتاب الترمذي، عن ابن عباس رضي اللّه عنهما، عن النبي صلى اللّه عليه وسلم قال ‏قال‏:‏

‏”‏‏لا تُمَارِ أخاكَ وَلا تُمازِحْهُ وَلا تَعِدْهُ مَوْعِداً فَتُخْلِفَهُ‏"‏‏.‏‏ (٤٢)

قال العلماء‏: المزاحُ المنهيُّ عنه، هو الذي فيه إفراط ويُداوم عليه، فإنه يُورث الضحك وقسوةَ القلب، ويُشغل عن ذكر اللّه تعالى والفكر في مهمات الدين، ويؤولُ في كثير من الأوقات إلى الإِيذاء، ويُورث الأحقاد، ويُسقطُ المهابةَ والوقارَ‏.‏ فأما ما سَلِمَ من هذه الأمور فهو المباحُ الذي كأن رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم يفعله، فإنه صلى اللّه عليه وسلم إنما كان يفعله في نادر من الأحوال لمصلحة وتطييب نفس المخاطب ومؤانسته، وهذا لا منعَ منه قطعاً، بل هو سنّةٌ مستحبةٌ إذا كان بهذه الصفة، فاعتمدْ ما نقلناه عن العلماء وحقَّقناه في هذه الأحاديث وبيان أحكامها، فإنه مما يَعظمُ الاحتياجُ إليه، وباللّه التوفيق‏.‏