48. Kendisine Uyulan Adam Görünüşte Böyle Uygunsuz Bir İş Yaparsa, Ona Uyan Kimse Ne Söyler

Bir kimse uymuş olduğu şeyhi ve hocası gibi yetkili bir adamda bilinen şeye aykırı bir iş görürse, gerçeği öğrenmek niyeti ile ona o işten sorması müstehabdır. Eğer unutarak o işi yapmışsa, onu düzeltir. Eğer esasta doğru olur da kasden onu yapmışsa, adama onu açıklar.

853- Üsâme ibn Zeyd'den (radıyallahü anhüma) yapılan rivâyetde o şöyle demiştir:

“Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem (hac için vakfe yaptığı) Arafat'dan (Müzdelife'ye doğru) döndü. Şi'b denilen yere varınca, bineğinden indi ve idrarını yaptı. Sonra abdest aldı. (Akşam vakti çıkmaya yaklaştığı için, namazı hatırlatmak maksadı ile) dedim ki, namazı (kılmadık), ya Resûlellah! Bunun üzerine: Namaz ileride (Müzdelife'de yatsı ile beraber kılınacaktır)... buyurdu."

Derim ki, Üsâme o sözü peygambere şunun için söyledi: Sanmıştı ki, Peygamber sallallahü aleyhi ve sellem akşam namazını unutmuş. Çünkü akşam vakti girmiş ve çıkması da yaklaşmıştı.

854- Sa’d ibn Ebî Vakkas'ın şu sözü rivâyet edilmiştir. "Yâ Resûlellah! Falan adamdan yüz çevirmenin sebebi nedir? Vallahi ben onu mü'min biliyorum."

855- Büreyde'den rivâyet edilmiştir:

"Peygamber sallallahü aleyhi ve sellem Fetih (Mekke'nin fethi) gününde bir abdestle bütün namazları kıldı. Hazret-i Ömer şöyle dedi: Bugün bir iş yaptın ki, onu yapmamıştın. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem): Kasden bunu yaptım, ey Ömer! Buyurdu."

٤٨- باب ما يقولُه التابعُ للمتبوعِ إذا فعلَ ذلك أو نحوه

اعلم أنه يُستحبّ للتابع إذا رأى من شيخه وغيره ممّن يُقتدى به شيئاً في ظاهره مخالفة للمعروف أن يسأله عنه بنيّة الاسترشاد، فإن كان قد فعلَه ناسياً تداركَه، وإن كان فعلَه عامِداً وهو صحيحٌ في نفس الأمر، بَيّنه له‏:

٨٥٣- فقد روينا في صحيحي البخاري ومسلم، عن أُسامة بن زيد رضي اللّه عنهما قال‏: دفعَ رسولُ اللّه صلى اللّه عليه وسلم من عَرَفَةَ حتى إذا كان بالشِّعب نزلَ، فَبالَ ثم توضأ، ف

قلتُ‏: الصلاةَ يا رسول اللّه‏؟‏‏!‏

فقال ‏قال‏:‏

‏”‏‏الصَّلاةُ أمامَكَ‏"‏‏.‏‏ (٢٩)

قلتُ‏: إنما قال أُسامة ذلك، لأنه ظنّ أن النبيّ صلى اللّه عليه وسلم نسي صلاة المغرب، وكان قد دخل وقتها قربَ خروجه‏.‏

٨٥٤- وروينا في صحيحيهما، قولَ سعد بن أبي وقاص‏: يا رسولَ اللّه‏!‏ ما لك عن فلان‏؟‏ واللّه إني لأراه مؤمناً‏.‏ (٣٠)

٨٥٥- وفي صحيح مسلم، عن بريدة؛ أن النبيّ صلى اللّه عليه وسلم صلَّى الصلواتِ يومَ الفتح بوُضوء واحد، فقال عمر‏: لقد صنعتَ اليومَ شيئاً لم تكنْ تصنعه،

فقال ‏قال‏:‏

‏”‏‏عَمْداً صَنَعْتُهُ يا عُمَرُ‏!‏‏"‏ ونظائر هذا كثيرة في الصحيح مشهورة‏.‏ (٣١)