2. Oruçta Müstehab Olan duâlar Ve Zikirler

Diğer ibâdetlerde olduğu gibi, oruç ibâdetinde de kalb niyetine dil ile söylemeyi eklemek müstehabdır. Yalnız kalb niyeti ile yetinilirse kâfi gelir. Eğer (kalb ile değil de) yalnız dil ile söylenirse, ihtilafsız caiz değildir. Eğer oruçlu kimseye kötü söylenir ve küçümsenirse, iki yahut daha çok defa: Ben oruçluyum, ben oruçluyum, demek sünnettir.

490- Ebû Hüreyre'den (radıyallahü anh) rivâyet edildiğine göre, Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur:

“Oruç (günahlardan koruyan) bir kalkandır. Sizden biriniz oruç tuttuğu zaman kötü söylemesin ve boş konuşmasın. Bir kimse oruçlu olanla çatışırsa yahut ona çirkin söz söylerse, iki defa: Ben oruçluyum, ben oruçluyum, desin."

Ben derim ki, oruçlu bu sözü dili ile söyler ve kendisine çirkin söz söyleyene duyurur. Böyle yapmakla belki adam kötü davranışından döner. Yine denmiştir ki bu sözü kalbi ile söyler ki, çekişmeden sakınmış ve orucunun sağlamlığını korumuş olsun. Fakat birinci söz daha kuvvetlidir. Allah her şeyi en iyi bilendir.

491-492- Ebû Hüreyre'den (radıyallahü anh) rivâyet edildiğine göre, demiştir ki, Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

"Üç kimse vardır ki, onların duâsı geri çevrilmez: İftar edinceye kadar oruçlunun duâsı, adalet üzre bulunan idarecinin duâsı, haksızlığa uğramışın duâsı..."

٢- باب الأذكارِ المستحبّة في الصَّوْم‏.‏

يُستحبُّ أن يجمعَ في نيّة الصوم بين القلب واللسان كما قلنا في غيره من العبادات، فإن اقتصر على القلب كفاه، وإن اقتصرَ على اللسان لم يجزئه بلا خلاف، والسُّنّة إذا شتمَه غيرُه أو تَسَافَه عليه في حال صومه أن يقول‏: إني صائم إني صائم، مرتين أو أكثر‏.‏

٤٩٠- في صحيحي البخاري ومسلم، عن أبي هُريرة رضي اللّه عنه؛ أن رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم قال ‏قال‏:‏

‏”‏‏الصِّيَامُ جُنَّةٌ، فإذَا صامَ أحَدُكُمْ فَلا يَرْفُثْ وَلا يَجْهَلْ‏ (‏‏"‏فلا يرفث ولا يجهل‏"‏‏:

قال ابن علاّن‏: كذا فيما وقفت عليه من نسخ، وفيه حذف وهو كما في الصحيحين ‏"‏فإذا كان أحدُكم صائماً فلا يرفثْ ولا يَجْهَل‏"‏ ولم ينبّه على هذا الحافظ ولعله على الصواب فيما وقف عليه من الأصول، ثم رأيته ملحقاً في أصل مصحح‏)‏، وَإِنِ امْرُؤٌ قاتَلَهُ أو شاتَمَهُ فَلْيَقُلْ‏: إني صَائِمٌ إني صَائِمٌ مَرَّتَيْن‏"‏‏.‏ (٨)

قلت‏: قيل إنه يقول بلسانه ويُسمع الذي شاتمه لعلّه ينزجر،

وقيل يقوله بقلبه لينكفّ عن المسافهة ويحافظ على صيانة صومه، والأوّل أظهر‏.‏ ومعنى شاتمه‏: شتمه متعرضاً لمشاتمته، واللّه أعلم‏.‏

٤٩١-٤٩٢- وروينا في كتابي الترمذي وابن ماجه، عن أبي هريرة رضي اللّه عنه قال‏: قال رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم‏:

"‏ثَلاَثَةٌ لاَ تُرَدُّ دَعْوَتُهُم‏: الصَّائِمُ حَتَّى يُفْطِرَ، وَالإِمامُ العادِلُ، وَدَعْوَةُ المَظْلُومِ‏"‏

قال الترمذي‏: حديث حسن‏.‏

قلت‏: هكذا الرواية ‏"‏حتى‏"‏ بالتاء المثناة فوق‏.‏ (٩)