|
28. Geceleyin Uykudan Uyanıp da Sonra
Tekrar Uyumak İsteyenin Okuyacağı Duâlar
Bil ki, gece uykudan uyanan iki durumda olur:
Birincisi, artık bundan sonra
uyuyamaz. Böyle bir kimsenin zikirlerini kitabın başında anlattık.
İkincisi, uyandıktan sonra uyumak
isteyen kimsedir. İşte bu kimse için, uyku kendisini bastırmcaya
kadar Allahü teâlâ'yı
zikretmek müstahabdır. buna dair çok zikirler nakledilegelmiştir.
Bunlardan bir kısmını daha önceki bölümde (35-40 sayılı
Hadislerle) belirtmiştik. Buhârî'nin
sahîh'inde rivâyet ettiğimiz şu Hadisler bunlardandır:
264- Ubâde ibn's-Sâmit'den
(radıyallahü anh) rivâyet
edildiğine göre, Peygamber
sallallahü aleyhi ve sellem şöyle
buyurmuştur:
"Kim gece uykudan uyanır da:
"Lâ ilâhe illâllâhu ...
(Allah'dan başka ilâh yoktur, yalnız O vardır, O’nun ortağı yoktur.
Mülk O'nundur, hamd da O'nadır. O, her şeye kadirdir. Hamd Allah'a
mahsustur, Allah her noksan şeyden münezzehtir, Allah'dan başka
ilâh yoktur. Allah her şeyden büyüktür. İbâdetlere güç yetirmek ve
kötülüklerden korunmak, ancak Allah'ın kudret ve kuvveti iledir)
der ve sonra:
Allahümme ğfirli” (Allah'ım beni bağışla) derse,
yahud daâ yaparsa, emin için
kabul olunur. Kalkar abdest alır da namaz kılarsa, namazı kabul
olunur."
265-
Hazret-i Âişe'den
(radıyallahü anha) Sahîh bir
isnadla rivâyet edildiğine göre, demiştir ki:
“Resûlüllah
sallallahu aleyhi ve sellem gece
uykudan uyanınca şöyle derdi:
"Lâ ilâhe illâ ente, sübhâneke ...
(Senden başka ilâh yoktur. Seni noksanlardan tenzih ederim. Allah'ım,
günahım için Senden mağfiret dilerim ve Senin rahmetini isterim.
Allah'ım, bana ilim artır ve bana hidâyet verdikten sonra kalbimi
kaydırma. Katından bana rahmet bağışla; muhakkak ki Sen çok
bağışlayansın)"
266-
Hazret-i Âişe'den
(radıyallahü anha) rivâyet
edildiğine göre, Resûlüllah
sallallahü aleyhi ve sellem'i
kasdederek demiştir ki; geceleyin uykudan uyandığı zaman şöyle
derdi:
"Lâ ilâhe illâllâhu'l-vâhidü'l-kahhâr. ...
(Semâvat ve arzın Rabbı olan, her şeye galib bulunan yalnız bir
Allah'dan başka ilâh yoktur. Azîz ve Gaffar olan Allah, Semâvat ve
arz arasında onların da Rabbıdır)"
267-
Ebû Hüreyre'den
(radıyallahu anh) zayıf bir
isnadla rivâyet edildiğine göre,
Resûlüllah sallallahü aleyhi
ve sellem'in şöyle dediğini işitmiştir:
"Azîz ve Yüce olan Allah, müslüman kuluna gece uykusundan canını geri
verir de, kul tesbih yaparsa (Sübhânellah, derse). Allah'dan
mağfiret dilerse (Estağfirullah, derse) ve Allah'a duâ ederse,
ondan kabul olunur."
268- İyi bir isnadla
Ebû Hüreyre'den
(radıyallahü anh) rivâyet
edildiğine göre, demiştir ki,
Resûlüllah sallallahü aleyhi
ve sellem şöyle buyurdu:
"Sizden biriniz gece yatağından kalkar da sonra o yatağa (yatmak
üzere) dönerse, o yatağı eteğinin ucu ile üç defa çırpsın; çünkü
insan bilmez ki, kendisinden sonra yerine geçen nedir. Yatınca da
şöyle desin:
"Bismikellâhümme vada'tü cenbî ...
(Allah'ım, Senin adınla yanım üzere yattım. Onu Senin kuvvetinle
kaldırırım. Eğer benim canımı alırsan, ona rahmet et ve eğer onu
geri verirsen (uyandırırsan), salih kullarını koruduğun gibi onu
koru."
Ebû'd-Derda'dan nakledildiğine
göre, Kendisi gece ortasında uykudan kalktığı zaman şöyle derdi:
"Gözler uyudu, yıldızlar battı; sen ise Allah'ım, Hayy'sın, Kayyüm'sun
(Hayat sahibisin her şeyi tedbir ve idare edensin)." |
٢٨- باب ما يقول إذا استيقظَ في الليل وأرادَ النَّومَ بعدَه
اعلم أن المستيقظ بالليل على ضربين:
أحدهما:
من لا ينام بعدَه، وقد قدَّمنا في أوّل الكتاب أذكارَه.
والثاني:
من يُريد النوم بعدَه، فهذا يُستحبّ له أن يذكرَ اللّه تعالى إلى أن
يغلبه النوم، وجاء فيه أذكار كثيرة، فمن ذلك ما تقدم في الضرب
الأول. ومن ذلك:
٢٦٤-
ما رويناه في صحيح البخاري عن
عبادة بن الصامت رضي اللّه عنه، عن
النبيّ
صلى اللّه عليه وسلم، قال:
"مَنْ تَعارَّ من اللَّيلِ فَقالَ:
لا إِلهَ إِلاَّ اللّه وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ، لَهُ المُلْكُ
وَلَهُ الحَمْدُ وَهُوَ على كُل شَيْءٍ قَدِيرٌ، والحَمْدُ للّه،
وَسُبْحانَ اللّه، وَلا إِلهَ إِلاَّ اللّه، وَاللّه أكْبَرُ، وَلا
حَوْلَ ولا قُوَّةَ إلإِلاَّ باللّه،
ثُمَّ قَالَ:
اللّهمَّ اغْفرْ لي ـ
أوْ
دَعا ـ اسْتُجِيبَ لَهُ، فإنْ تَوَضَّأ قُبِلَتْ صَلاتُهُ" هكذا
ضبطته في أصل سماعنا المحقق، وفي النسخ المعتمدة من
البخاري، وسقط قول "ولا إِله
إلاّ اللّه" قبل "واللّه أكبر" في كثير من النسخ، ولم يذكره
الحميدي أيضاً في الجمع بين الصحيحين، وثبت هذا اللفظ في رواية
الترمذي وغيره، وسقط في رواية
أبي داود، وقوله "اغفر لي أو
دعا" هو شك من الوليد بن مسلم
أحد الرواة، وهو شيخ البخاري وأبي
داود والترمذي وغيرهم في
هذا الحديث.
وقوله صلى اللّه عليه وسلم
"تعارّ" هو بتشديد الراء ومعناه: استيقظ. (٣)
٢٦٥-
وروينا في سنن أبي داود بإسناد
لم يضعفه، عن عائشة
رضي اللّه عنها،
أن
رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم
كان إذا استيقظ من الليل قال:
"لا إلهَ إِلاَّ أنْتَ سُبْحانَكَ
اللّهمَّ، أسْتَغْفِرُكَ لِذَنْبِي، وأسألُكَ رَحْمَتَكَ،
اللّهمَّ زِدْنِي عِلْماً وَلاَ تُزِغْ قَلْبِي بعد إذْ هَدَيْتَني
وَهَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً، إنَّكَ أنْتَ الوَهَّابُ".
٢٦٦-
وروينا في كتاب ابن السني عن
عائشة
رضي اللّه عنها قالتكان ـ تعني
رسول اللّه
صلى اللّه عليه وسلم ـ إذا تعارّ من
الليل قال:
"لا إِلهَ إِلاَّ اللّه الوَاحِدُ القَهَّارُ رَبُّ السَّمَوَاتِ
والأرْضِ وَما بَيْنَهُما العَزِيزُ الغَفَّارُ". (٥)
٢٦٧-
وروينا فيه بإسناد ضعيف عن أبي هريرة
رضي اللّه عنه أنه سمع
رسول اللّه
صلى اللّه عليه وسلم يقول:
"إذَا رَدَّ اللّه عَزَّ وَجَلَّ إلى العَبْدِ المُسْلِمِ نَفْسَهُ
مِنَ اللَّيْلِ فَسَبََّحَهُ وَاسْتَغْفَرَهُ وَدَعاهُ تَقَبَّلَ
مِنْهُ".
٢٦٨-
وروينا في كتاب الترمذي وابن
ماجه وابن السني بإسناد
جيد، عن أبي هريرة
رضي اللّه عنه، قال:
قال
رسول اللّه
صلى اللّه عليه وسلم:
"إذَا قامَ أحَدُكُمْ عَنْ فِرَاشِهِ مِنَ اللَّيْلِ ثم عادَ
إِلَيْهِ فَلْيَنْفُضْهُ بِصَنِفَةِ إِزَارِهِ ثَلاث مَرَّاتٍ،
فإنَّهُ لا يَدْرِي ما خَلَفَهُ عَلَيْهِ، فإذَا اضْطَجَعَ
فَلْيَقُلْ:
باسْمِكَ اللّهمَّ وَضَعْتُ جَنْبِي وَبِكَ أرْفَعُهُ، إِنْ
أمْسَكْتَ نَفْسِي فارْحَمْها، وَإِنْ رَدَدْتَها فاحْفَظْها بِما
تَحْفَظُ بِهِ عِبادَكَ الصَّالِحين"
قال الترمذي: حديث حسن.
قال أهل اللغة: صَنِفة الإِزار: بكسر النون، جانبه الذي لا هدب
فيه،
وقيل
جانبه؛ أيّ جانب كان. (٧)
وروينا في موطأ الإِمام مالك
رحمه اللّه في باب الدعاء آخر كتاب
الصلاة، عن مالك أنه بلغه عن
أبي الدرداء
رضي اللّه عنه؛ أنه كان يقوم من جوف
الليل فيقول: نامَتِ العُيُونُ وَغارَتِ النُّجُومُ وأنْتَ حَيٌّ
قَيُوم.
قلت:
معنى غارت: غربت. (٨) |
