0

10 MÜSAFİR NAMAZI

1 (İbâdetle İlgili) Hükümleri Değiştiren Yolculuk

(İbadetle ilgili) hükümlerin değişmesine sebep olan en az yolculuk müddeti, yılın en kısa günleriyle ve dinlenerek orta (karardır) yürüyüşle en az üç gün süren bir yolculuktur. Orta hızdaki bir ürüyüşle deve yürüyüşü, karadaki yaya yürüyüşü ve dağda da buna muadil olan yürüyüş (kasdolunmakta)dır. Deniz (yolculuğun)da ise (orta karar bir seyir için) mutedil bir rüzgâr(da alınan mesafe esas)tır.

2 Namazı Kısaltma

Yolculuğa niyetlenenler, günah ve isyan mahiyetinde olan bir iş için de olsa ikâmet ettiği mahallin evlerinden ve bu evlerin devamı sayılan uzantılarından ayrılınca dört rek'atlı farz namazı kısaltırlar. Eğer ikâmet edilen bu mahal ile uzantıları birbirinden ekim ve dikim sahalarıyla ayrılıyor veya bu iki yer arasında üç yüz ilâ dört yüz adımlık bir mesafe bulunuyor ise, (namazı kısaltmak için) ikâmet edilen bu mahallin uzantılarını geçme şartı ortadan kalkar.

Uzantı, hayvanları sürmek ve koşuşturmak, Ölüleri defnetmek gibi belde (halkı)nın yararlanması için ayrılmış yerlerdir.

3 Yolculuğa Niyetin Doğru Olmasının Şartları

Yolculuğa niyetin doğru olabilmesi için (vereceği) hüküm (ve kararlar)de müstakil (ve hür) olmak, erginlik çağında bulunmak ve yolculuk müddetinin üç günden az olmaması olmak üzere üç şartı vardır.

İkâmet edilen yerin yerleşim mahallini (henüz) geçmeyenler; yahut henüz erginlik çağına gelmeyen çocuklardan, yahut da, yolculuğa niyet etmeyen kocalarının yanındaki kadınlardan, efendilerinin yanındaki kölelerden, komutanlarının yanındaki askerlerden (yani âmiri yolculuğa niyet etmeyenlerden), yahut üç günden az bir müddet için niyet etmiş bulunan şahıslardan bu mahalli geçenler namazlarını kısaltmazlar, ikâmet ve yolculukta emir altında bulunanların değil, eğer biliniyorsa, âmir olan asıl (şahıs)ların niyeti esas alınır. (Diğer görüşler içinde) en doğrusu budur.

4 (Namazı) Kısaltmanın Hükmü

(Namazı) kısaltmak bize göre azimettir. (Yolcu olanların) birinci tahiyyâta oturduktan sonra (namazlarını) dörde tamamlamaları kerahetle caizdir. Aksi halde (yani ikinci tahiyyâta oturmadan dörde tamamlamaları) doğru olmaz. Ancak üçüncü rek'ata kalkınca, mukîm olmaya niyet edildiği takdirde (kılman dört rek'at namaz) caiz olur.

5 (Namazı) Kısaltma Süresi

(Yolcu, ikâmet ettiği kendi) beldesine yahut on beş gün kalmaya niyet ettiği beldeye, köye varıncaya kadar namazını kısa kılmaya devam eder. Aynı şekilde, on beş günden daha az bir müddet için kalmaya niyet ettiği veya (hiç) niyet etmeden yıllarca ikâmet ettiği bir yerde de namazını kısa kılar.

6 Ne Zaman İkâmete Niyet Doğru Olmaz

Hangisinde kalacağını tayin etmeden iki beldede ikâmet etmeye niyet etmek, göçebe olmayanların çölde kalmaya, askerlerimizin dâr-ı harbde ve (Müslüman devlet reisine) başkaldıran (âsi)lerin muhasarası altında bulunan İslâm topraklarında ikâmete niyet etmeleri doğru olmaz.

7 Yolcunun Mukîme ve Mukîmin Yolcuya Uyması

Vakit içinde yolcular mukîm olanlara uyabilirler ve namlarını da dörde tamamlarlar. Vakit (çıktık)tan sonra uymaları doğru olmaz. Aksine (mukîm olanların, gerek) vaktin içinde ve (gerekse vakit çıktıktan) sonra (yolcu olanlara uymaları) caizdir.

İmamın, "Namazınızı tamamlayınız, çünkü ben yolcuyum" demesi menduptur. Bunu namaza başlamadan söylemesi (daha) uygun dur. Mukîm olanlar, yolcu olan imamlarından ayrıldıktan sonra (dörde) tamamlamak üzere kılacakları rek'atlarda herhangi birse; okumazlar. (İleri sürülen görüşler içinde) en doğrusu budur.

8 Kılınmayan Namazların Kazası

Yolculukta kılınamayan namazlar iki, mukîm iken kılmayanlar ise dört rek'at olarak kaza edilir. Bu hususta (yolcunun ve mukîm olan kimsenin) vaktin sonundaki (durumları) göz önünle bulundurulur.

9 Vatan Çeşitleri

Asıl vatanı, (ancak) kendisi ayarında bir başka vatan, ikâmet vatanını da aynı şekilde kendisi gibi bir başka ikâmet vatanı hükümsüz ve geçersiz kılar. (Öte yandan ikâmet vatanı), yola çıkmak ve asıl vatanına dönmekle de geçersiz hâle gelir.

Asıl vatan; (insanın) doğduğu, evlendiği yahut evlenmemekle beraber, ayrılmak niyetiyle değil de geçimini temin ve hayatım sürdürmek maksadıyla kaldığı yerdir.

İkâmet vatanı, on beş gün ve (geçici olarak) daha fazla müddetle kalmaya niyet edilen yerdir.

Konaklama vatanı ise on beş günden az bir müddet için kalmaya niyet edilen yerdir ki, araştırmacılar bunu (vatan olarak) kale almamışlardır.

Geçmiş Konularla İlgili Sorular

Yolcularla ilgili olup mukîm olanlara tatbik olunmayan ne gibi hükümle) forsanız söyleyiniz.

İbâdetlerle ilgili değişikliğe sebep olacak asgarî yolculuk müddeti nedir? Karada, denizde ve dağda vasat bir yürüyüşle ne kasdediliyor? Namazlardan ne kısaltılıyor?

İsyan ve günah olan bir iş için yola çıkmış olanlar da namazı kısa tutabilecek eleri (yolcu) olan âsiler kimlerdir, bir örnek gösteriniz. Yolcu ne zaman namaz kılmaya başlar?

Namazın kısaltılması hususunda ikâmet edilen yerin uzantısında bulunan evleri ila giderken ileri geçmek ne zaman şarttır, ne zaman değildir? Uzantı kelimesiyle, kasdedilen şey nedir?

(Namazı) kısaltmanın doğru olabilmesi için ne gibi şartlar vardır?

Ruhsat ve azimet ne demektir, açıklayınız ve bunlara örnek veriniz. Seferî olan kimsenin (yolcunun), namazı kısa kılması bunlardan hangisine girer? Yolcu öğe namazını dört rek'at kılsa ne gereklidir?

Yolcunun namazı kısa kılmasının caiz oluşunu ortadan kaldıran şeyler nelerdir?

İki yerde İkamet etmeye niyet etmek uygun olur mu? Çölde ikâmete niyet etmek kimler için doğru olur?

(Namazda) yolcunun mukîme (yolcu olmayana), mukîmin de yolcuya uyması hakkında neler söyleyeceksiniz? Yolculukta kılınamayan namazlar hazarda (yani mukîm iken), hazarda kılınamayan namazlar yolcu iken nasıl kaza edilir? Bu hususta göz önünde bulundurulması gereken şey nedir?

Bizim askerlerimizin (İslâm askerlerinin) dâr-ı harpte iken ikâmete niyet etmeleri niçin doğru olmaz?

Vatan nedir, kaç kısma ayrılır? İkâmet vatanı ile asıl vatandan kasdolunan şey nedir? Konaklama vatanı ne demektir? Asıl vatanla ikâmet vatanını hangi şey geçersiz kılar? Konaklama vatanı muteber midir?