SAYFA 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024

TR AR SERH 1 SERH 2

7 NAFİLE NAMAZLAR

Sabah, namazından önce iki; öğle, akşam ve yatsı namazlarından sonra iki; öğle ve cuma namazlarından önce dört ve cumadan sonra da bir selâmla olmak üzere dört rek'at namaz kılmak müekked sünnettir.

İkindi ve yatsı namazından önce dört, yatsıdan sonra dört ve akşam namazından sonra da altı rek'at namaz kılmak mendubtur.

Müekked sünnet olan dört rek'atlı namazların birinci oturuşlarında sadece "et-tahıyyâtü" ile yetinilir, üçüncü rek'ata kalkıldığında, mendub namazların aksine, "sübhaneke" okunmaz.

İki rek'attan fazla olan nafile bir namazı, sadece sonunda oturmak suretiyle kılmak (kıyâsen değil de kolaylık olmak üzere) istihsânen caizdir; çünkü bu, artık tek bir namaz olmuş bulunduğundan, böyle namazlarda farz olan (sadece) son oturuştur.

Gündüzün tek selâmla dört, geceleyin sekiz rek'attan fazla nafile) kılmak mekruhtur.

Ebu Hanîfe'ye göre en iyisi, gece ve gündüz dört rek'at kılmaktır,

İmam Yûsuf ve Muhammed'e göre ise en iyisi İmamın dediği gibi gündüz dört), gece ise ikişer rek'at almaktır ve fetva da bu yönde verilmiştir.

Gece kılınan namaz, gündüz kılmandan daha faziletli; ayakta fazla durmak da secdede çokça kalmaktan daha iyidir.

1 Tahiyyetü'l-Mescid, Kuşluk Namazı ve Gecelerin İhyası

1) (Camide) oturmadan evvel iki rek'at tahiyyetu'l-mescid namazı kılmak sünnettir. (Camide) kılınan farz namaz ile (camiye) girildiğinde (tahiyyet'e) selamlamaya niyet etmeksizin kılınan her namaz tahıyyetu'l-mescid yerine geçer.

2) Abdest aldıktan sonra henüz yaşı kurumadan iki rek'at; kuşluk vaktinde dört ve daha fazla rek'at namaz kalmak menduptur.

3) Aynı şekilde gece namazı, istihare ve hacet namazı kılmak da menduptur.

4) Ramazanın son on gecesini, (Ramazan ve kurban) bayramlarının gecelerini, zilhiccenin on gecesini, Şaban ayının on beşinci (Berat) gecesini ihya etmek dahi menduptur.

Bu gecelerden herhangi birini ihya için camilerde toplanmak mekruhtur.

2 Ayakta Kılabilecek Durumdayken Nafileyi Oturarak Kılmak:

Ayakta kılabilecek güce sahipken nafile namaz oturarak kılınabilir. Ancak oturarak kılanlar, ayakta kılanların elde edeceği sevabın yarısını elde ederler. Ama bir özürden dolayı oturarak kılanlar bu hükmün dışındadır. Oturarak kılanlar, "et-Tahiyyâtü"-de oturanlar gibi otururlar. Ayakta başlanılan nafile bir namazın oturarak tamamlanmasında bir sakınca yoktur, (bu hususta öne sürülen görüşlerin) en doğrusu da budur.

3 Binek (Hayvanı) Üzerinde Namaz

Şehir (olsun köy olsun yerleşim merkezlerinin) dışında binek üzerinde, (binek) hayvanı ne yana giderse, gitsin (vakit namazlarıyla kılınmakta olan) sünnetler de dahil olmak üzere, her türlü Nafile namaz kılınabilir. Sonra binek üzerinde başlanılan namaz binekten) inerek tamamlanılabilir; ancak (yerde başlanılan namaza) binek üzerinde devam edilemez. Ebû Hanîfe (Rahmetullahi ıleyhinin), diğer sünnetlerden daha kuvvetli olduğu gerekçesiyle, sabah namazının sünneti için (hayvandan) inilmesi (hayvan üzerinde kılınmaması) gerektiğini söylediği naklolunmuştur.

Yoruldukları takdirde nafile kılanların herhangi bir şeye yaşanmaları mekruh değildir. Ama özürsüz olarak yaslanmak, edebe aykırı olacağından mekruh olup (bu konuda öne sürülen en kuvvetli ve) en açık görüş budur.

Üzerinde namaz kılman hayvanın üstünde pislik bulunması namaza engel değildir» hatta pisliğin eyer ve üzengilerde bulunmasının bile bir zararı olmaz. (Öne sürülen diğer görüşler arasında) en doğrusu da budur.

Yürüyerek namaz kılmak ittifakla geçerli değildir.

4 Farz ve Vacip Namazların Hayvan Üstünde Kılınması

Farz namazların; vitir namazı, nezredilmiş namazlar ve başlanıldıktan sonra bozulmuş nafile namazlar gibi namazların, cenaze namazının ve ayeti yerde okunmuş tilâvet secdesinin hayvan üzerinde eda edilmesi doğru değildir. Ancak hırsız yüzünden, hayvanından indiği takdirde hayvanının yahut elbisesinin çalınacağı endişesi gibi bir zaruretten ve yırtıcı hayvan korkusundan, bulunulan yerin çamur olmasından, hayvanının serkeş olmasından ve hayvanından indiğinde tekrar binmekten aciz olup bindirecek kimsenin bulunmaması gibi mazeretlerden dolayı mezkûr namazlar hayvan üzerinde kalınabilir.

5 (Hayvan Üzerindeki) Mahfilde Namaz

Hayvan üzerindeki mahfilde namaz; hayvan ister seyir halinde bulunsun ister durmakta olsun, tıpkı hayvan üzerinde kılınan namaz gibidir. (Hayvan üzerindeki) bu mahfilin altına ahşap destekler koymak suretiyle yere tespit edildiğinde yer hükmünde olacağından böyle bir mahfil içinde ayakta farz namaz kılınabilir.

6 Gemide Namaz

Ebu Hanîfe'ye göre yürümekte olan bir geminin içinde özürsüz olarak oturup rükû ve secde ederek farz namaz kılmak caizdir.

Ebu Yûsuf ile Muhammed, ancak bir özürden dolayı (oturarak) kalınabilir demişlerdir ki, (en kuvvetli ve) en açık görüş de budur. Özür; baş dönmesi ve (geminin) dışına çıkma imkânının bulunmayışı (gibi haller)'dir.

Gemide îmâ ile kılmak ittifakla caiz değildir. Rüzgârın tesiriyle şiddetle sallanan gemi, seyir halindeki gibidir. Aksi halde (bu demir atmış gemiler) durmakta olan gemiler gibi kabul edilir. (İleri sürülen görüşler içinde) en doğrusu da budur.

Eğer gemi kıyıya bağlı ise içerisinde oturarak namaz kılmak ittifakla caiz değildir. Bir taran karaya oturmuş bulunan bir gemi içerisinde ayakta namaz kılınabilir, aksi halde ayakta kılmak doğru olmaz; ancak böyle bir gemiden dışarı çıkılamıyorsa kılınabilir.

Seyir halindeki bir gemide namaz kılmak isteyen bir kimse, namaza başlarken kıbleye yönelir, gemi kıbleden saptıkça o da yönünü namaz içinde kıbleye çevirir ve namazını kıbleye dönük bir halde tamamlar.