Amel ve tâatlar ibâdet ve ibâdet nev’inden olanlar, esas itibariyle artış gösterir azalır ve çoğalırlar. Halbuki îman, ne artar, ne de eksilir.

İman ile İslâm, bir ve aynı şeydir.

Allahü teâlâ dilerse mü’minim “= inşallah mü’minim” demesi uygun olmaz.”

Bir insanda tasdik ve ikrar bulundu mu, “ben şüphesiz mü’minim”, demesi doğru olur.

Sa’îd/Cennetlik olan kimse, bazan şakî/Cehennemlik olur.

Cehennemlik olan bir kişi, bazan Cennetlik olur.

Seâdet ve şekâvet Cennetlik ve Cehennemlik olma üzerinde değişiklik olur ama, is'âd ve işkâ’ Cennetlik kılma ve Cehennemlik kılma konusunda olmaz.

Çünkü is'âd ve işkâ’ Allahü teâlâ'nın sıfatlarındandır.

Allahü teâlâ’nın zâtı ve sıfatları üzerinde herhangi bir değişiklik olmaz.

Peygamber göndermede hikmet vardır.

Îman ve tâat sahiplerini Cennet ve sevapla “müjdelemek”, kâfirleri ve günahkârları Cehennem ve ceza ile “korkutmak” için Allahü teâlâ insanlardan insanlara resûller ve nebîler göndermiştir.

Allahü teâlâ, insanlara, dünya ve din işleriyle ilgili olarak ihtiyaç duydukları hususları açıklasınlar diye peygamberler göndermiştir.

Allahü teâlâ, onları peygamberleri, âdetleri nakzeden mucizelerle tabiatta var olan kanunları değiştirerek insanı acze düşüren delillerle teyid etmiş kuvvetlendirmiştir.

فأما الأعمال فهي تتزايد في نفسها، والإيمان لا يزيد ولا ينقص.

والإيمان والإسلام واحد.

وإذا وجد من العبد التصديق والإقرار صحَّ له أن يقول: أنا مؤمن حقاً،

ولا ينبغي أن يقول: أنا مؤمن إن شاء اللّه.

والسعيد قد يشقى، والشقي قد يسعد،  

والتغيير يكون على السعادة والشقاوة دون الإسعاد والإشقاء،

وهما من صفات اللّه تعالى،

ولا تغير على اللّه تعالى ولا على صفاته.

وفي إرسال الرسل حكمة،

وقد أرسل اللّه رسلاً من البشر إلى البشر مبشرين ومنذرين

ومبينين للناس ما يحتاجون إليه من أمور الدنيا والدين.

وأيدهم بالمعجزات الناقضات للعادات.