BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

21. Ceninin Diyeti

Cenin: Ana karnındaki bebeğin adıdır. İster …şekillensin ister şekillenmesin hepsine cenin denilir.

4570- Muğira b. Şû'be (radıyallahü anh)’den; şöyle demiştir:

Hüzeyl kabilesinden bir adamın nikâhı altında iki kadın vardı. Bunlardan birisi öbürüne bir direk (kalın bir sopa) ile vurdu ve onu öldürdü. Bazı nüshalarda " Onu ve karnındaki bebeği öldürdü." denilmekledir. Taraflar mes'eleyi Resûlüllah'a getirdiler.

Adamlardan birisi:

" Bağırmayan, yemeyen, içmeyen ve ağlamayan bir kimse (cenin) için nasıl olur da diyet öderiz?!.." dedi.

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" Bedevilerin secîli konuşmaları gibi mi konuşuyorsun?!" buyurup Gurreye Gurre: Tam diyetin yirmide birine tekabül eden diyettir. Açıklama bölümünde gelecektir. hükmetti ve onu kadının âkılesine yükledi.

Müslim, kasâme 37, 38; Tirmizî, diyât 15; Nesâî. kasâme 40, 41; İbn Mâce. diyât 11.

4571- Bize Osman b. Ebî Şeybe haber verdi, bize Cerir haber verdi. O, Mansûr'dan aynı isnâd ve mânâ ile nakledip şunu da ilâve etti.

" Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem), öldürülen kadının diyetini katilin âkilesine yükledi ve karnındaki cenin için de ğurreye hükmetti.

Ebû Dâvûd:

" Bu hadisi aynen bu şekilde Hakim, Mücâhid'den o da Muğira'dan rivâyet etti" dedi.

4572- Misver b. Mahreme'den; şöyle demiştir:

Ömer (radıyallahü anh) halkla, kadının çocuk düşürmesi konusunu istişare etti. Muğira b. Şu'be:

" Resûlüllah'ın onun için ğurreye; bir köle veya cariyeye hükmettiğine şâhid oldum" dedi.

Ömer:

" Sana şahitlik edecek birisini getir" dedi. Urve de Muhammed b. Mesleme'yi getirdi.

Harun:

" Onun için- yani adamın karısının karnına vurduğuna- Buradaki tefsir bir râviye aitlir. Bunu " kadın öbür kadının karnına vurdu" diye tefsir eden de vardır. şâhitlik etti" dedi.

Müslim. kasâme 39 İbn Mace, diyet 11, Buhari, î'tisam 13, diyât 25 Ahmed, 4: 244.

Ebû Dâvûd söyle der;

" Ebû Ubeyd'den bana ulaştı ki, çocuk düşürmeye İmlâs denilir. Çünkü kadın onu doğum vaktinden önce kaydırır (atar.) Elden ve başka bir şeyden atılan herşeye:

" Melisa=kaydı" denilir."

4573- Bize Mûsâ b. İsmail haber verdi, bize Vuheyb haber verdi. O, Hişâm'dan, Hişâm babasından, o Muğîra'dan Muğîra da Ömer (radıyallahü anh)’den (yukarıdaki hadisi) mânâ olarak rivâyet etti.

Ebû Dâvûd şöyle der:

" Bu hadisi, Hammad b. Zeyd ve Hammad b. Seleme Hişâm b. Urve'den, o babasından " Ömer şöyle dedi..." diye rivâyet etti."

4574- İbn Abbâs (radıyallahü anh)’dan rivâyet edildi ki:

Ömer (radıyallahü anh) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) in, cenin düşürme konusundaki hukmunu sordu. Hamel b. Mâlik b. Nâbiğa ayağa kalkıp:

" Ben iki kadının arasındaydım; birisi öbürüne çadır direğıyle vurdu.

Hem onu hem de karnındaki bebeği öldürdü. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) maktulün cenininde gurreye ve katil kadının öldürülmesine hükmetti." Dedi.

İbn Mâce, diyet 11; Nesai, kasâme 12; Dârinıi, diyât 20. Ebû Dâvûd şöyle der:

Nadr b. Şûmeyl, " Miştah; fırından ekmek çıkartılan kürektir" dedi. Ebû Ubeyd ise:

" Mistah; çadır direklerinden birisidir" dedi. Terceme, Ebû Ubeyd'in izahına göre yapılmıştır.

4575- Tâvûs şöyle demiştir:

" Ömer (radıyallahü anh) minbere çıktı..." Ravi önceki hadisi mânâ olarak anlattı, ama ondaki " kadının öldürülmesine" cümlesini zikretmedi. Gurre kelimesine " bir köle veya câriye" kelimelerini ilâve etti ve şöyle dedi:

Ömer (radıyallahü anh):

" Allahü Ekber. Eğer bunu duymasaydım, başka bir şeye hükmederdik" dedi.

Nesâî, kasâme 12. Bu hadis munkatı'dır. Çünkü Tavus Ömer'den hadis işitmemiştir.

4576- İbn Abbâs (radıyallahü anh)’dan;

Hamel b. Mâlik kıssası hakkında şöyle dedi:

" Kadın, saçı bitmiş bir cenini düşürdü, (öbür) kadın öldü. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) katilin âkılesine diyeti hükmetti.

Öldürülen kadının amcası:

" Yâ Resûlüllah! O, saçı bitmiş bir çocuğu düşürdü" dedi. Bunun üzerine katilin babası:

" O yalancıdır. Vallahi o ses vermedi, yemedi, içmedi. Onun gibiler hederdir (karşılığı yoktur)" dedi.

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" Câhiliyye döneminin seçili sözleri ve kâhinlikleri gibi mi konuşuyorsun?!.. Çocuk için de gurre ver" buyurdu.

İbn Abbâs:

" Kadınlardan birisinin adı Müleyke öbürünün adı Ümmü Gutayf ti" der.

4577- Câbir b. Abdillah (radıyallahü anh)’den; şöyle demiştir:

Hüzeyl kabilesinden iki kadından birisi öbürünü öldürdü. Her birinin kocası ve çocuğu vardı.

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) öldürülen kadının diyetini, öldürenin âkılesine yükledi. Kocasını ve oğlunu muaf tuttu. Öldürülenin âkılesi:

" Onun mirası bizim mi?" dediler.

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" Hayır, onun mirası kocasının ve oğlunun olur" buyurdu.

İbn Mâce, diyet 15.

4578- Ebû Hûreyre (radıyallahü anh)’den; şöyle demiştir:

Hüzeyl kabilesinden iki kadın dövüştüler. Birisi öbürüne bir taş atıp öldürdü. Taraflar meseleyi Resûlüllah'a getirdiler. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ölen kadının karnındaki bebeğinin diyetini bir köle veya cariye olarak gurre; kadının diyetini de, katilin âkılesine hükmetti. Öldürülen kadının mirasını oğluna ve onunla birlikte olanlara verdi.

Bunun üzerine, Hamel b. Mâlik b. Nâbiğa el-Hûzelî:

" Yâ Resûlüllah! Yemeyen, içmeyen, konuşmayan, ağlamayan bir ceninin diyetini nasıl öderim?! Böyleleri heder sayılır" dedi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

Onun seçili konuşmasından dolayı:

" Bu kâhinlerin kardeşlerindendir" buyurdu.

Buharî, diyât 25; Müslim, kasâme 39; Nesâî, kasâme 12.

4579- Ebû Hureyre (radıyallahü anh) bu kıssa hakkında şöyle dedi:

" Sonra, aleyhine ğurre hükmedilen kadın öldü. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem); onun mirasının oğullarına, diyetin de asabesine olduğuna hükmetti."

Buharî feraiz 11; Müslim, kasâme 35; Tirmizi, diyet 19; Nesâî, kasâme 40; Ahmed II, 539.

4580- Abdullah b. Büreyde, babasından şöyle rivâyet etti: Bir kadın başka birisine taş atıp (karnındaki bebeği) düşürdü. Mesele Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e arzedildi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) çocuk için beşyüz koyuna hükmetti ve o gün taş atmayı yasak etti. Ebû Dâvûd şöyle der:

Hadis böyle, " beşyüz koyun" şeklindedir. Ama doğrusuyuz koyundur. Abbâs böyle (beşyüz koyun) dedi. O bir vehmdir.

Nesâî, kasâme 40.

4581- Ebû Hureyre (radıyallahü anh)’den; şöyle demiştir:

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Cenin hakkında gurre; köle, cariye, at veya katır ile hükmetti.

Ebû Dâvûd şöyle der:

Bu hadisi Hammad b. Seleme ve Halid b. Abdullah, Muhammed b. Amr'dan rivâyet etmişler, " at veya katır" kelimelerini zikretmemişlerdir.

Beyhaki de, at ve katır sözlerinin mahfuz olmadığını söyler.

4582- Şâ'bî'den şöyle dediği rivâyet edilmiştir:

" Gurre beşyüz dirhem gümüştür."

Ebû Dâvûd derki:

Rabîa:

" Gurre elli dinar altındır" dedi.