BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

111. (İstihazalı Kadın) Hayzı Gelince Namazı Terk Eder

284....Bukeyye (radıyallahü anhâ) demiştir ki:

" Hayzı (hayzı istihaza ile karışarak) bozulup kendisinden devamlı kan gelen bir kadının durumunu Âişe'ye soran bir kadını işittim. (Âişe dedi ki):

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bana o kadına " âdeti düzgün iken her ay hayz olduğu (günler) kadarını araştırmasını, o kadar günü sayıp o günlerde (o günler miktarınca) namazı terk etmesini, sonra yıkanıp (fercine) bir bez koymasını, sonra namaz kılmasını" söylememi emretti.

Hadisi Kutûb-i sitte içinde yalnızca Ebû Dâvûd rivâyet etmiştir.

285....Âişe (radıyallahü anhâ)'dan demiştir ki;

" Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) baldızı ve Abdurrahman b. Avf'ın hanımı Ümmü Habîbe bint Cahş yedi sene istihaza oldu. Resûlüllah'tan fetva istedi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

Bu hayz değil, bir damar (kanı)dır. Yıkan ve namazım kıl" buyurdu.

Buhârî, hayz 8, 19; Müslim, hayz 64; Tirmizî, tahâre 94; Nesâî tahâre 133, 134, 137, hayz 4, 6, İbn Mâce, tahâre 115, 116; Dârimî, vudû' 80.

Ebû Dâvûd demiştir ki; Evzâî, bu hadiste Zühri’den o da Urve ve Amre kanalıyla Âişe'den şöyle dediğini ilâve etmiştir:

Abdurrahman b. Avf'ın hanımı Ümmü Habibe bint Cahş yedi sene istihaza oldu. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ona, " Hayz vakti geldiğinde namazı terketmesini, gittiğinde de yıkanıp namazı kılmasını emretti" ...

(Yine) Ebû Dâvûd, bu sözü Zührî'nin ashabından Evzâi’den başka kimse söylememiştir. Bunu Zühri’den, Amr b. Haris, Leys, Yûnus, İbn Ebî Zi'b, Mâ'mer, ibrahim b. Sa'd, Süleyman b. Kesîr, İbn İshâk ve Süfyan b. Uyeyne rivâyet etmişler ve bu sözü zikretmemişlerdir. Ancak bu, (yani Hayız geldiğinde namazı terketmesini...) lâfzı Hişâm b. Urve'nin, babasından, onun da Âişe (r. anhâ)’dan rivâyet ettiği hadisin lâfzıdır" dedi.

Ebû Dâvûd (ilave olarak); İbn Uyeyne;" Resûlüllah ona hayz günlerinde namazı terketmesini emretti" lâfzını ilave etmiştir. Fakat bu, İbn Uyeyne'den bir vehmdir. Muhammed b. Amr'ın Zühri’den (rivâyet ettiği) hadiste, Evzâi’nin hadisinde ilâve ettiği söze yakın bir şey var demiştir.

286....Urve b. Zübeyr, Fâtıma bint Ebî Hubeyş'ten şunu rivâyet etmiştir:

Fâtıma müstehaza idi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) kendisine:

" (Gelen kan) hayız kanı olduğunda -ki o, (kadınlar tarafından) bilinen bir kandır- namazı terk et. Başkası (siyahın dışındaki bir renkte) olunca (guslet, her namaz için) abdest al ve namaz kıl. Çünkü o sadece bir damar (kanı)dır" buyurdu.

Nesâî, tahâre 137; hayz 6.

Ebû Dâvûd (hadis-i şerifin farklı rivâyetlerini sıralamak maksadıyla) dedi ki;

İbn Müsennâ şöyle demiştir: İbn Ebî Adiy bu hadisi bize kitabından böylece (yukarıda geçtiği gibi) haber verdi. Daha sonra ezberinde;

Bize Muhammed b. Amr, Zühri’den o da Urve'den, Urve de Hazret-i Âişe'den haber verdi ki, Patıma müstehaza idi- şeklinde rivâyet etti.

Enes b. Şîrîn, İbn Abbâs (radıyallahü anhumâ)’dan müstehaza hakkında şöyle dediğini rivâyet etmiştir:

" Müstehaza koyu renkte çok kan gördüğü zaman namazı terk eder (bu bol ve koyu renkteki kanın kesilmesi ile) kısa bir müddet de olsa temizlik görürse yıkanıp namaz kılar."

Bu rivâyetten anlaşılmaktadır ki, İbn Abbâs'a göre hayız kanının alâmeti çok miktarda kan gelmesi, istihaza kanının alameti de az kan gelmesidir. (el-Menhel, III, 88).

Mekhûl şöyle demiştir:

" Kadınlara hayz gizli değildir. Çünkü onun kanı koyu ve siyahtır. Bu (hâl) gidip de, san ve rakîk olarak devam edince o (kadın) müstehazadır, yıkansın ve namazını kılsın."

Bu eseri Beyhakî Mûsânnifin tarikiyla tahriç etmiş ve " Mekhûl’ün dediğinin manası zayıf bir isnadla Ebû İmameden merfuan rivâyet edilmiştir" demiştir.

Hammâd b. Zeyd, Yahya b. Saîd'den, o da Kâ'kâ' b. Hakim'den, o da Sa'îd b. el-Müseyyeb’den müstehaza hakkında şöyle rivâyet etmiştir;

" Hayz (önceki mûtad olan hayz günleri) gelince namazı terk eder, gidince yıkanır ve namazını kılar."

Daha evvel zikredildiği gibi bu, Ebû Hanîfe ve Ahmed b. Hanbel'in mezhebidir.

Sümeyy ve başkaları da Sa'îd b. el-Müseyyeb'ten " Hayz günlerinde oturur" şeklinde rivâyet etmişlerdir. Hammâd b. Seleme, Yahya b. Said'den o da Sa'îd b. el-Museyyeb'den aynı şekilde rivâyet etmiştir.

Yûnus, Hasan (el-Basrî)’den şöyle rivâyet etmiştir:

" Hayızlı kadının âdeti bittikten sonra kan devam ederse, bir veya iki gün namazı terk eder. (Bundan sonra) o müstehazadır. "

Bır rivâyette imâm Mâlik bu görüşü benimsemiştir.

Teymi Katâde'den rivâyetle:

" Mûtadı olan kadın hayz günlerinden fazla kan gelirse beş gün (bekler) sonra (yıkanır) namazını kılar." demiştir. Teymîdevamla:

" Ben (günleri) iki güne ininceye kadar azaltmaya devam ettim" der. (Katâde);

" (Zaid olan) iki gün olunca o hayzdandır" demiştir. Bu İbn Sîrîn'den soruldu o da:

" Bunu kadınlar daha iyi bilir" cevabını verdi.

Bu son iki eseri Dârimî tahriç etmiştir.

287....Hamne bint Cahş (r. anha) şöyle demiştir:

" (Normal gününden) fazla ve sıkıntılı hayız görürdüm. Durumu haber verip fetva almak üzere Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e geldim. O'nu kız kardeşim Zeyneb bint Ca'ş'in evinde buldum ve dedim ki:

Ya Resûlallah ben (gününden) fazla ve sıkıntılı hayz gören bir kadınım. Bu duruma ne buyurursun (ne yapayım)? Bu beni namazdan oruçtan alıkoydu.

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" Sana pamuğu tavsiye ederim. Çünkü o kanı giderir." buyurdu.

O kan bundan (pamuğun mani olacağından) daha çoktur, dedim.

Bez kullan, buyurdu.

Hamne bundan sonra gaibe sıygasını kullanmıştır. Fakat Turkçeye uygun olması için mutekellim (1. şahıs) siygasına göre terceme edilmiştir.

Bir nüshada " bez kullan" ibaresinden önce ifadesi yer almaktadır Tırmızî'deki rivâyet de bu şekildedir. Telemim ise, bezi önünden ve arkadan dolayıp belde üzerine ip ya da kuşakla iyice bağlamak demektir.

Kan bundan da fazla devamlı geliyor, dedim. Bunun üzerine Resûlüllah:

İki hüküm söyleyeyim. Hangisini yaparsan sana yeter, ikisine de gücün yeterse, orasını sen bilirsin: Onlardan kuvvetli olanını seç şunu bil ki bu, (kanın gelmesi) ancak şeytanın darbelerinden biridir.

Altı veya yedi gün, Allah'ın sana (kadınların âdetlerinden) bildirdiği şeylerde kendini hayızlı say sonra da yıkan. Temizlendiğine ve paklandığına kanaat getirdiğinde yirmi üç veya yirmidört gün namaz kıl ve oruç tut.

Çünkü bu (takdir edilen müddet) sana yeter. (Sıhhatli) kadınlar nasıl hayz vaktinde hayz oluyorlar, temizlik günlerinde de temizleniyorlarsa sen de her ay öylece yap. Eğer öğleyi (son vaktine kadar) geciktirip ikindiyi (ilk vaktinde) öne almaya ve yıkanıp bu iki namazı bir arada kılmaya, akşamı geciktirip yatsıyı öne almaya, sonra da yıkanıp iki namazı birleştirmeye gücün yeterse öyle yap. Sabah namazında yıkanabilirsen yıkan, (namaz kıl) ve gücün yeterse oruç tut." Resûlüllah:

" Bu (iki namazı birleştirerek ikisi için bir gusul etmek) bana iki işin daha sevimli olanıdır" buyurdu.

Tirmizî, tahâre 95; Dârimî, vudû' 94; Muvatta', hacc 124; Ahmed b. Hanbel, VI, 439, 464.

Ebû Dâvûd buyurdu ki:

Bu hadisi Amr b. Sabit İbn Akıl'den rivâyet etmiştir. İbn Akıl Hamne'nin;" Dedim ki bu bana iki işin daha sevimli olanıdır" dediğini söylemiş, bu sözü Resûlüllah’ın sözü değil, Hamne'nin sözü kabul etmiştir.

Ebû Dâvûd, Yahya b. Maîn'den naklen Amr b. Sâbit'in Rafızî olduğunu söylemiştir.

Yine Ebû Dâvûd, Ahmed b. Hambel'in " İbn Akîl’in hadisi hakkında içimde bir şüphe var" derken işittim demiştir.