BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

11- Kafirin Yer Dolusu Altın Fidye Vermek İstemesi Bâbı

7261- Bize Ubeydullah b. Muâz El-Anberî rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize babam rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şu'be, Ebû İmran El-Cevnî’den, o da Enes b. Mâlik'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen rivâyet etti. (Şöyle buyurmuşlar):

«Allah Tebâreke ve Teâla cehennemliklerin en hafif azab edilenine: Dünya ve ondaki butun varlıklar senin olsa, onları fidye verir miydin? diye soracak. O kîmse: Evet! cevabını verecektir. Bunun üzerine: Ben senden daha Âdem'in sulbünde iken bundan daha ehvenini, şirk koşmamanı (zannederim şöyle dedi)... Benim de seni cehenneme koymamamı diledim de, sen şirkden başkasını kabul etmedin, buyuracaktır.»

7262- Bize bu hadîsi Muhammed b. Beşşâr rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Muhammed (yani; İbn Ca'fer) rivâyet etti.

(Dedi ki) ; Bize Şu'be, Ebû îmran'dan rivâyet etti.

(Dedi ki): Ben Enes b. Mâlik'i, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'den naklen bu hadîsin mislini rivâyet ederken dinledim. Yalnız:

«Seni cehenneme koymamamı...» ifâdesi müstesna! Çünkü onu anmamıştır.

7263- Bize Ubeydullah b. Ömer El-Kavârîrî ile İshak b. İbrahim, Muhammed b. Müsennâ ve İbn Beşşâr rivâyet ettiler. (İshak: Ahberana; ötekiler: Haddesena tâbirlerini kullandılar.) (Dediler ki): Bize Muâz b. Hişâm rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize babam, Katâde'den rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Enes b. Mâlik rivâyet etti ki, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuşlar:

«Kıyâmet gönünde kâfire: Ne dersin? Senin yer dolusu altının olsa, bunları fidye verir miydin? diye sorulacak. Kâfir: Evet! cevabını verecek. Bunun üzerine kendisine: Senden bundan daha kolayı istenmişti, denilecektir.»

7264- Bize Abd b. Humeyd de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ravh b. Ubâde rivâyet etti. H.

Bana Amr b. Zürâra da rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdü'l-Vahhab (yani; İbn Atâ') haber verdi. Her iki râvi Saîd b. Ebî Arûbe'den, o da Katâde'den, o da Enes'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen bu hadîsin mislini rivâyet etmiştir. Yalnız o:

«Kendisine: Yalan söyledin, senden bundan daha kolayı İstenmişti, buyurulacaktır...» demiştir.

Bu hadîsi Buhârî «Kitâbu'l-Enbiya» ile «Kitabu sıfetü Nâr»'da tahric etmiştir.

İftida: Kişinin düştüğü vartadan kurtulmak için mal vermesidir.

Bu hadîsdeki «diledim» tâbirinden murad; emrettim, demektir. Nitekim rivâyetin birinde, senden istenildi, buyurulması bu mânâyı te'ytö etmektedir. Çünkü ehl-i hakka göre Allahü teâlâ bir şeyi dilediği vakit olmaması imkânsızdır. Ehl-i Hakkın mezhebine göre Allahü teâlâ var olan şeylerin hepsini hayrıyle, şerriyle dileyerek yaratır. Bunlar da imanla küfürde dâhildir. Mü'minin imanını, kâfirin de küfrünü murad eder. Bu bâb da Mu'tezile fırkası muhalefet etmiş: «Allah kâfirin imânını murad etmiş; küfrünü dilememiştir.» demişlerdir. Bu söz bâtıldır. Çünkü Allahü teâlâ hakkında âciz isbatını istilzam eder. Bundan Allahü teâlâ’nın mülkünde dilemediği şeylerin vuku bulması lâzım gelir. Ki, Teâlâ Hazretleri bundan münezzehdir.

Hadisin mânâsı şudur: Kıyâmet gününde dünya bütün varlıklarıyle kâfirlerin elinde olsa ve azabdan kurtulmak için bunu fidye olarak vermek ellerinden gelse, hiç tereddüd etmeden verirlerdi.

Hadîsdeki, yalan söyledin, tâbiri: Dünyaya dönmüş olsan bunu yapmazdın, yalan söylerdin, manasınadır. Yoksa âhirette milke kadir olsalar onu gerçekten fidye olarak verirler.

Hadîs-i şerif Allah buyuruyor. Allah diyor, gibi sözlerin caiz olduğu da delildir. Selefden bazıları bunu kerih görmüş: «Allah "buyurdu...» »nilmesi lâzım geldiğini söylemişlerdir. Bunun doğru olmadığını evvelce örmüş, bilûmum ulemânın cevaza kail olduklarını bildirmiştik.