BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

33- Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in Mekke ve Medine'de Ne Kadar KAldığı Bâbı

6240- Bize Ebû Ma'mer İsmail b. İbrahim El-Hüzelî rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Süfyan, Amr'dan rivâyet etti.

(Dedi ki): Urve'ye: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)' Mekke'de ne kadar kaldı, diye sordum.

— On sene! cevâbını verdi.

— Ama İbn Abbâs onüç sene diyor, dedi.

6241- Bize İbn Ebî Ömer de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Süfyân, Amr’dan rivâyet etti.

(Dedi ki): Urve'ye Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Mekke'de ne kadar kaldı? diye sordum.

— On sene! dedi.

— Ama İbn Abbâs on küsur sene diyor, dedim. Bunun üzerine Urve ona mağfiret duasında buyurdu. Ve:

— O bunu ancak Şâir'in sözünden almış olacak, dedi.

6242- Bize İshâk b. İbrahim ile Harun b. Abdillah, Ravh b. Ubade'den rivâyet ettiler.

(Dedi ki): Bize Zekeriyya b. İshâk, Amr b. Dinar'dan, o da İbn Abbâs'dan naklen rivâyet etti ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Mekke'de on üç yıl kalmış ve altmışüç yaşında vefat etmiştir.

6243- Bize İbn Ebi Ömer de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Bişr b. Seriy rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hammâd, Ebû Cemrete'd-Dübai’den, o da İbn Abbâs'dan naklen rivâyet etti. İbn Abbâs şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) kendisine vahy geldiği halde Mekke'de onüç sene, Medine'de ise on sene kaldı. Altmışüç yaşında iken de vefat etti.

6244- Bize Abdullah b. Ömer b. Muhammed b. Eban El-Cufi rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Sellâm Ebû'l-Ahvas, Ebû İshâk'dan rivâyet etti. (Şöyle dedi): Abdullah b. Utbe ile oturuyordum. Derken Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in yaşım andılar. Cemaattan bazıları Ebû Bekr Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'den daha büyük idi, dediler. Abdullah şunları söyledi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) altmışüç yaşında vefat etti. Ebû Bekr altmışüç yaşında vefat etti. Ömer de altmışüç yaşında iken şehid edildi.

Bunun üzerine cemaattan Âmir b. Sa'd denilen bir zât şunu söyledi. Bize Cerir rivâyet etti.

(Dedi ki): Muâviye'nin yanında oturuyorduk. Cemâat Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in yaşım andılar da Muâviye şunu söyledi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) altmışüç yaşında iken vefat etti. Ebû Bekr altmışüç yaşında iken vefat etti. Ömer de altmışüç yaşında iken şehid edildi,

6245- Bize İbn Müsennâ ile İbn Beşşâr da rivâyet ettiler. Lâfız İbn Müsennâ'nındır. (Dediler ki): Bize Muhammed b. Ca'fer rivâyet rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şu'be rivâyet etti.

(Dedi ki): Ebû İshâk'ı, Âmir b. Sa'd El-Becelî'den, o da Cerir'den naklen rivâyet ederken dinledim. Cerir, Muâviye'yi hutbe okurken dinlemiş. Muâviye şunu söylemiş: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) altmışüç yaşında iken vefat etti. Ebû Bekr ile Ömer de Öyle. Ben de altmışüç yaşında öleceğim.

6246- Bana İbn Minhal Ed-Darir rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Yezid b. Zürey' rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Yûnus b. Ubeyd, Benî Hâ-şim'in azatlısı Ammar'dan rivâyet etti.

(Dedi ki): İbn Abbâs'a:

— Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in vefat ettiği gün yaşı kaça gelmişti? diye sordum.

— Onun kavminden senin gibi bir zâta bunun gizli kalacağını zannetmiyordum, dedi.

— Ben halka sordum, fakat bana muhtelif cevaplar verdiler de bu husûsda senin sözünü bilmek istedim, dedim.

— Hesab bilir misin? dedi.

— Evet! cevâbını verdim.

— Kırk tut! Bu yaşta Peygamber olarak gönderildi. Onbeş sene Mekke'de kimi enin olarak, kimi korkarak, yaşadı; on yılda Medine'ye hicretinden sonra (yaşadı), dedi.

6247- Bana Muhammed b. Râfi' de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şebâbe b. Sevvâr rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şu'be, Yûnus'dan bu isnadla Yezid b. Zürey'in hadîsi gibi rivâyette bulundu.

6248- Bana Nasr b. Alî de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Bişr (yani İbn Mufaddal) rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hâlid El-Hazzâ' rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Benî Hâşim'in azatlısı Ammâr rivâyet etti.

(Dedi ki) ; Bize İbn Abbâs rivâyet etti ki, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) altmışbeş yaşında iken vefat etmiş.

6249- Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İbn Uleyye, Hâlid'den bu isnad rivâyette bulundu.

6250- Bize İshâk b. İbrahim El-Hanzalî de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ravh haber verdi.

(Dedi ki): Bize Hammâd b. Seleme, Ammâr b. Ebî Ammâr'dan, o da İbn Abbâs'dan naklen rivâyet etti. (Şöyle dedi): Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Mekke'de onbeş sene kaldı. Yedi sene sesi işitiyor, ziyayı görüyor (fakat başka) bir şey görmüyordu. Sekiz senede vahy gelerek kaldı. Medine'de ise on yıl kaldı.

İbn Abbâs rivâyetini Buhârî «Menâkıb-i Ensar» bahsinin bir iki yerinde tahric etmiştir.

«Ama İbn Abbâs on küsur sene diyor...» sözüne karşı Urve'nin mağfiret duasında bulunmasından murad: Onun hata ettiğine işarettir. Bir kimse hata etti mi Arablar ekseriyetle: Allah onu af ve mağfiret buyursun, derlerdi. Urve, İbn Abbâs'in bu sözü şâir Ebû Kays Sarme b. Ebî Enes'den aldığına kail olmuştur. Çünkü Ebû Kays bir beytinde Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) için: «Kureyş'in arasında on küsur sene kaldı» demiştir. Bu zât Câhiliyyet devrinde yetişen Hanîfîler'dendir: «Ben İbrahim'in Rabbine ibâdet ederim. dermiş. Putlara tapmaz, cünüplükten yıkanır, evindeki mescidine cünüp ve hayızlıları sokmazmış. Câhiliyyet devrindeki şiirlerinde dahi doğruyu söyler Allah'ı ta'zim edermiş. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Medîne'ye gelince Ebû Kays ihtiyar halde müslüman olmuştur.

Hazret-i Muâviye'nin: «Ben de altmışüç yaşında Öleceğim...» sözü bir tahmin ve temennidir. Kendisinin yetmişbeş yaşında vefat ettiği rivâyet olunur.

Bâbımızın son rivâyetinde İbn Abbâs (radıyallahü anh) Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in Mekke'de onbeş sene kaldığını, yedi sene sesi işidip, ziyayı gördüğünü, başka bir şey görmediğini söylemiştir. Buradaki Sesden murad hâtifden gelen melek sesidir. Ziya da meleklerin ve Allahü teâlâ'nın âyetlerinin nurudur. Yani yedi sene Meleğin kendisini görmeden vahyi telâkik etmiş. Sekiz sene de bizzat meleği görerek şifahen vahyi almıştır.

Görülüyor ki, Peygamberlik geldikten sonra Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in Mekke'de ne kadar kaldığını bildiren rivâyetler muhteliftir. Sahih olan rivâyet on üç sene kalmış olmasıdır. Buna göre Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in ömrü de altmışüç sene olur ki, Nevevî doğrusunun bu olduğunu, ulemânın bunu kabul ettiğini söylemiştir.