BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

18- Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in Kadınlara Merhameti ve Kadınların Hayvanlarını Sürenlere Onlara Acımalarını Emir Duyurması Bâbı

6180- Bize Ebû'r-Rabi' El-Ateld ile Hâmid b. Ömer, Kuteybe b. Saîd ve Ebû Kâmil toptan Haramad b. Zeyd'den rivâyet ettiler. Ebû'r-Kabı' dedi ki: Bize Hammâd rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Eyyûb, Ebû Kılâbe'den, o da Enes'den naklen rivâyet etti. Enes şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) seferlerinden birinde idi. Enceşe denilen kara bir hizmetçi de develeri sürüyordu. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ona

«Ya Enceşe! Sırçalar için develeri yavaş sür!» buyurdular.

6181- Bize Ebû'r-Rabi' El-Atekî ile Hâmid b. Ömer ve Ebû Kâmil dahi rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize Hammâd Sâbit'ten, o da Enes'den naklen bu hadîsin benzerini rivâyet etti.

6182- Bana Amru'n-Nâkıd ile Züheyr b. Harb da ikisi birden İbn Uleyye'den rivâyet ettiler. Züheyr

(Dedi ki): Bize İsmail rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Eyyûb Ebû Kılâbe'den, o da Enes'den naklen rivâyet etti ki, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) zevcelerinin yanına gelmiş. Enceşe denilen bir sürücü hayvanlarını sürüyormuş. Bunun üzerine:

«Vah sana yâ Enceşe! Sırçaların hayvanlarını yavaş sür!:» Buyurmuşlar. Râvi diyor ki.: Ebû Kılâbe şunu söyledi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Öyle bir söz söyledi ki, onu sizden biriniz söylese kendisini ayıplardınız.

6183- Bize Yahya b. Yahya dahi rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Yezid b. Zürey' Süleyman Et-Teymî'den, o da Enes b. Mâlik'den naklen haber verdi. H.

6184- Bize Ebû Kâmil de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Yezid rivâyet etti

(Dedi ki): Bize Teymî, Enes b. Mâlik'den rivâyet etti. (Şöyle dedi) . Kes Ümmü Süleym Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) ile birlikte idi. Onların develerini bir sürücü sürüyordu. Nebiyyullah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Ey Enceşe! Sırçaların hayvanlarını yavaş sür!» buyurdular.

6185- Bize İbn Müsennâ dahi rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdüssamed rivâyet etti.

(Dedi ki): Bana Hemmâm rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Katâde Enes'den rivâyet etti. Enes şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in güzel sesli bir deve sürücüsü vardı. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ona:

«Ağır ol ya Enceşe! Sırçaları kırma!» buyurdular. (Bununla) Zayıf kadınları kastediyordu.

6186- Bize bu hadîsi İbn Beşşâr da rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ebû Dâvud rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hişâm, Katâde'den, o da Enes'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen rivâyet etti. Ama «Güzel sesli sürücüsü» ifadesini anmadı.

Bu hadîsi Buhârî «Kitâbu'l-Edeb»'de tahric etmiştir. Kavârir: Kâruranın cenVidir. Kârûra cam sırça demektir. Kadınlar zaafları ve çabuk kırılmaları sebebiyle sırçaya benzetilmişlerdir, Kâdî Iyâz'in beyânına göre ulema bu hususta ihtilâf etmişlerdir. Birçoklarına göre develeri süren Enceşe güzel sesli idi. Develeri sürerken recez denilen şiir nev'inden kadınlara ait parçalar okurdu. Binaenaleyh kadınlar bunu işitip de kalblerine fitne düşmesin diye Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) onu bundan men etmiştir. Zira Arapların meşhur meselelerindendir: Şarkı zinanın muskasıdır derler. Kâdî Iyâz bu tevcihi Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in maksadına ve sözünün muk-tezasına daha muvafık bulmuştur. Diğer bir takım ulemâya göre hadîsten maksat develeri yavaş sürmektir. Çünkü develer sürücünün şarkı söylediğini işitince bundan zevk ve şevk duyarak hızlanırlar. Ve üzerindeki insanları sarsarak yorarlar. İşte Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e nceşe'yi bunun için men etmiştir. Çünkü kadınlar şiddetli hareketten bîtab düşer; zarar görürler.

Ebû Kılâbe'nin «Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) öyle bir söz söyledi ki, onu sizden biriniz söylemiş olsa kendisini ayıplardınız.» sözüne gelince. Bundan maksad «Müslim» şârihi Übbî'ye göre Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'ln:

«Sırçalar için develeri yavaş sür!» Ve diğer rivâyetteki:

«Sırçaları kırma!» sözleridir.

Kirmanı diyor ki: «Bu lâtif ve beliğ bir istiaredir. Niçin ayıp görülsün dersen, ben de derim ki: Belki ayıplayan istiarenin şartı kavimler arasında açık ve aşikâr olmasıdır da ona bakmıştır. Sırça ile kadın arasında açık olarak benzerlik yoktur. Fakat hak şudur ki: Bu söz son derece güzel ve kusursuzdur. İstiarede vech-i şebehin açık olması zâtı itibariyle lâzım değildir. Onu açık kılan karinelerden hâsıl açıklık kâfidir. Nitekim bu bahiste de'öyledir. İhtimal ki: Ebû Kılâbe'nin maksadı da bu istiarenin belagatta Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) gibi zevattan sâdır olduğu için güzel sayıldığını, belagatı olmayanlardan sâdır olsa cemaatın onu ayıplıyacaklannı anlatmaktır. Onun makamına lâyık olan da budur.»