BAB 001 002 003 004 005

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

1- Dehre Sövmenin Yasaklanması Bâbı

5999- Bana Ebû't-Tâhir Ahmed b. Amr b. Şerh ile Harmele b. Yahya rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize İbn Vehb haber verdi.

(Dedi ki): Bana Yûnus, İbn Şihab'dan rivâyet etti.

(Dedi ki): Bana Ebû Seleme b. Abdirrahman haber verdi.

(Dedi ki): Ebû Hüreyre şunu söyledi: Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'i şöyle buyururken işittim:

«Allah (azze ve celle): Âdemoğlu dehre sövüyor, halbuki dehr benim. Gece ve gündüz benim yed-i kudretimdedir.» buyurdu.

6000- Bize bu hadîsi İshâk b. İbrahim ile İbn Ebî Ömer de rivâyet ettiler. Lâfız İbn Ebî Ömer'indir. İshâk ahberanâ; İbn Ebî Ömer ise haddesenâ tâbirlerini kullandılar. (Dediler ki): Bize Süfyan Zührî'den, o da İbn Müseyyeb’den, o da Ebû Hüreyre'den naklen rivâyet etti ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuşlar:

«Allah (azze ve celle): Âdemoğlu bana eza veriyor, dehre sövüyor. Halbuki dehir benim. Gece ile gündüzü döndürürüm.» buyurdu.

6001- Bize Abd b. Humeyd de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdürrezzâk haber verdi.

(Dedi ki): Bize Ma'mer Zührî’den, o da İbn Müseyyeb'den, o da Ebû Hüreyre'den naklen haber verdi. Şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdular ki:

«Allah (azze ve celle): Âdemoğlu bana ezâ ediyor. Vay dehrin musibetine! diyor. Sizden biriniz sakın: Vay dehrîn musibetine! demesin. Çünkü dehîr benim, gecesini gündüzünü döndürürüm, dilediğim zaman ikisini de tutarım.» buyurdu.

6002- Bize Kuteyhe rivâyet etti.

(Dedi ki) ; Bize Muğîre b. Abdirrahman, Ebû'z-Zinad'dan, o da A'rac'dan, o da Ebû Hüreyre'den naklen rivâyet etti ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Sakın sizden biriniz: Vay dehrin musibetine! demesin. Çünkü dehr ancak Allah'dır.» buyurmuşlar.

6003- Bana Züheyr b. Harb da rivâyet etu.

(Dedi ki): Bize Cerîr Hişâm'dan, o da İbn Sîrîn'den, o da Ebû Hüreyre'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den naklen rivâyet etti:

«Dehre soğmeyin! Çünkü dehr ancak Allah'dır.» buyurmuşlar.

Bu hadîsi Buhârî «Tevhid» ve «Tefsir» bahislerinde Ebû Dâvud «Kîtâbü'l-Edeb»'de; Nesâî «Tefsir»'de tahrîc etmişlerdir.

Dehr aslında bu âlemin müddetidir. Bilâhare her çok müddete dehr denilmiştir. Zaman bunun hilâfmadır. Çünkü müddetin azma da, çoğuna da zaman denilebilir. Hadîs-i şerifte dehrden murad gece ile gündüzü döndüren ve bütün işleri bunların içinde çeviren Allah'dır. Şu halde:

«Dehre söğmeyin...» demek dehrin yaratanına söğmeyin mânâsına gelir. Câhiliyyet devrinde Arabların basına bir musibet gelirse, onu dehre izafe ederlerdi. Hattâ Kur'ân-ı Kerim'de beyân buyrulduğu vecihle:

"Bizi ancak dehr helâk eder." Sûre demişler ve zamana söğmüşlerdi. Çünkü dehrin Allah tarafından yaratıldığını bilmezler, onu ezelî ve ebedi sanırlardı. Bundan dolayı kendilerine dehriye denilmiştir.

«Âdemoğlu bana ezâ ediyor...» cümlesi hakkında Kurtubî şunları söylemiştir: «Bunun mânâsı: Bana öyle söz söylüyor ki: Bu söz eziyyet duyan bir kimseye söylense bundan müteezzi olur. Allah eziyet duymaktan münezzehtir. Bu siz burada mecazdır. Bundan maksat onu kim söylerse Allah'ın gazabına maruz olur. demektir.»