BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

7- İnsanın Hacetini Görmek İçin Kadınların Dışarıya Çıkmalarının Mubah Kılınması Bâbı

5796- Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe ile Ebû Küreyb rivâyet et tiler. (Dediler ki): Bize Ubeydullah Nâfi'den, o da İbn Ömer'den, o da Âişe'den naklen rivâyet etti. Âişe şöyle dedi: Üzerine perde çekildikten sonra Sevde hacetini görmek İçin dışarı çıktı. Kendisi cismen bütün kadınlardan uzun vücutlu bir kadındı. Kendisini tanıyanlara gizli kalmazdı. Onu Ömer b. Hattâb gördü ve:

— Yâ Sevde! Vallahi bizden gizlenemiyorsun! Nasıl dışarı çıkacağına bir bak! dedi. Bunun üzerine Sevde hemen bozularak geri döndü. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) benim evimde idi. Kendisi akşam yemeği yiyordu. Elinde bir kemik vardı. Sevde içeri girerek:

— Ya Resûlallah! Ben dışarı çıktım da, Ömer bana şöyle şöyle (lâf-laf) söyledi, dedi. Az sonra Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e vahiy geldi. Sonra kendisinden (o ağırlık) kaldırıldı. Kemik hâlâ elinde idi. Onu bırakmamıştı.

«Gerçekten hal şu ki, size hacetiniz için dışarı çıkmanıza izin verildi.» buyurdular.

Ebû Bekr'in rivâyetinde: «Cismi bütün kadınlardan uzundu» cümlesi vardır. Ebû Bekr kendi hadîsinde: «Hişâm, yani helaya, dedi.» cümlesini ziyade etti.

5797- Bu hadîsi bize Ebû Küreyb de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize İbn Nümeyr rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hişam bu İsnadla rivâyette bulundu. Ve:

«Sevde vücudu bütün insanlardan uzun bir kadındı.» dedi. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) hakkında da: «O akşam yemeği yiyordu.» dedi.

5798- Bu hadîsi bana Süveyd b. Saîd dahi rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ali b. Müshir, Hişam'dan, bu isnadla rivâyet etti.

5799- Bize Abdül-Melik b. Şuayb b. Leys rivâyet etti.

(Dedi ki): Bana babam dedemden rivâyet etti.

(Dedi ki): Bana Ukayl b. Hâlid, İbn Şihab'dan, o da Urve b. Zübeyr'den, o da Âişe'den naklen rivâyet etti ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in zevceleri helaya gitmek istedikleri zaman geceleyin menâsıa çıkarlardı, orası geniş bir yerdi

Ömer b. Hattab da Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e: Kadınlarını ört! diyordu. Ama Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bunu yapmıyordu. Derken Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in zevcesi Sevde binti Zem'a gecelerden bir gece yatsı zamanı dışarı çıktı. Kendisi uzun bir kadındı. Ömer ona seslendi:

— Dikkat!.. Seni tanıdık yâ Sevde! (Ömer bunu) tesettür emri indirilsin diye (yaptı).

Âişe: «Bunun üzerine Allah (azze ve celle) tesettürü İndirdi.» demiş.

5800- Bize Amru'n-Nakıd rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Yâkub b. İbrahim b. Sa'd rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize babam, Sâlih'den, o da İbn Şihab'dan bu isnadla bu hadîsin benzerini rivâyet etti.

Bu hadîsi Buhârî «Taharet» ve «Tefsir» bahislerinde tahrîc etmiştir.

Menâsi: Yerler mânâsına gelir. Bu yerlerin şimdiki helaların yerini tuttuğu anlaşılıyor. Hişam: «Kadınların hacetleri için dışarı çıkmasından murad helaya gitmek için çıkmalarıdır. Maişet derdine ait her hacet için çıkmaları değildîr.» demiştir. Bu hadise hicab âyeti inmezden önce vuku bulmuştur. Kirmânî'ye göre iki defa vâki olması muhtemel. Bazıları birinci hicabda ikinci hicabın başka başka şeyler olduğunu söylemişlerdir. Bu meselenin hülâsası şudur ki: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in zevcelerini ecnebi erkeklerin görmesi Hazret-i Ömer'in kalbinde nefret uyandırmış. Ona kadınlarını örtmesini söylemiş. Hicab âyeti ininceye kadar bunu birkaç defa tekrar ve te'kid etmiştir. Sonra ezvacı tâbiratın örtünmüş dahi olsalar meydana çıkmamalarını, şahıslarının kafiyen görünmemesini istemiştir.

Bu babda zikredilen hadîslerin hepsi tesettüre delâlet etmektedir. Buradaki Hazret-i Âişe hadîsinde sarahaten zikredilmemişse de zınınen yine anlaşılmaktadır. Kâdî Iyâz: «Örtünmenin farz olması Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in zevcelerine mahsûs hükümlerdendir. Onların yüz ve ellerini örtmeleri bilittifak farzdır. Bu yerleri şahitlik esnasında veya başka hususta açmaları caiz değildir. Helaya gitmek gibi bir zaruret olmadıkça örtünmüş bile obalar şahıslarını göstermeleri caiz değildir. Nitekim Hazret-i Hafsa hadîsinde vârid olduğu üzere Ömer (radıyallahü anh) vefat edince Hafsa'yi şahsı görünmesin diye kadınlar örtmüş; Zeyneb (radıyallahü anh) vefat edince şahsı görülmesin diye naşının üzerine çadır kurulmuştur.» demiştir. Aynî bu sözleri naklettikten sonra şunları söylemiştir: «Başka kadınların kılık kıyafetleri pejmürde olmak sert ve kaba giyinmek, koku sürünmemek, azaları örtülmek ve zinetlenip kırıtmamak, seslerini de kaldırmamak şartiyle muhtaç oldukları işleri için dışarı çıkmalarının caiz olduğunda hilaf yoktur.