BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

15- Ayakta Zemzem İçme Hususunda Bir Bab

5399- Bize Ebû Kâmil El-Cahderî rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ebû Avâne, Âsim'd an, o da Şa'bî'den, o da İbn-i Abbâs'dan naklen rivâyet etti. (Şöyle dedi): Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e zemzem sundum; ayakta olduğu halde içti.

5400- Bize Muhammed b. Abdillah b. Nümeyr de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Süfyân, Âsım'dan, o da Şa'bî'den, o da İbn-ü Abbâs'dan naklen rivâyet etti: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) bir kova zemzemden ayakta olduğu halde zemzem içmiş.

5401- Bize Süreye b. Yûnus dahi rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hüşeym rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Asım El-Ahvel haber verdi. H.

Bana Yâkub Ed-Devrakî ile İsmail b. Salim de rivâyet ettiler. (İsmail: Bize haber verdi tâbirini kullandı. Ya'kub ise bize Hüşeym rivâyet etti dedi.)

(Dedi ki): Bize Âsım-ı Ahvel ile Muğıre, ga'bî'den, o da İbn Abbâs'dan naklen rivâyet etti ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) zemzemden ayakta olduğu halde içmiş.

5402- Bana Ubeydullah b. Muâz dahi rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize babam rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şu'be, Âsım'dan rivâyet etti. O da Şa'bî'yi, Şa'bî de İbn Abbâs'ı dinlemiş. İbn Abbâs (Şöyle dedi): Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e zemzemden sundum da ayakta içti. Beyt-i Şerifin yanında iken su istedi.

5403- Bize bu hadîsi Muhammed b. Beşşâr da rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Muhammed b. Ca'fer rivâyet etti. H.

, Bana bu hadîsi Muhammed b. Müsennâ dahi rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Vehb b. Cerir rivâyet etti. Her iki râvi Şu'be'den bu isnadla rivâyette bulunmuşlardır. İkisinin hadîsinde de: «Ona bir kova getirdim» cümlesi vardır.

Bu hadîsi Buhârî «Hacc» bahsinde, «Eşribe»'de; Tirmizî «Eşribe» ile «Şemail» bahislerinde; Nesâî «Hacc»'da; İbn-i Mace «Eşribe» bahsinde muhtelif râvilerden tahrîc etmişlerdir.

Nevevî diyor ki: «Bu hadîslerin mânâsı bazı ulemaya müşkül görünmüş hattâ bu babda bâtıl sözler söylenmiş, daha da ileriye gidilerek bunların bazısını zayıf çıkarmak cüretkârlığında bulunulmuştur. Onlar hakkında bâtıl iddialar ileriye sürülmüştür ki, bizim bunları anmaya niyetimiz yoktur. Sünnetleri tefsir ederken bâtıl ve yanlış sözlerin yayılmasında bir mânâ yoktur. Biz doğru olanı anlatacağız...» Bundan sonra Nevevî bazısı ayakta su içmekten men edildiğini, bazısı da bizzat Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in ayakta zemzem içtiğini bildiren bu hadîsler arasında işkâl ve zayıflık bulunmadığını, bilâkis hepsinin sa-hîh olduğunu söylüyor. Ve: «Bu hadîslerdekî nehiy kerâhet-i tenzihiy-yeye hamledilmiştir. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in ayakta içmesi ise caiz olduğunu beyân içindir. Binâenaleyh ne işkâl vardır, ne de tearuz!.. Bizini şu anlattığımızı kabul etmek aynen lâzımdır. Hadîsler arasında nesih veya başka bir şey iddia edenler fena halde hata etmişlerdir. Hadîslerin arasını bulmak imkânı varken neshe nasıl gidilebilir?» diyor.

Bu mevzuda Aynî de şunları söylemiştir: «Bilmiş ol ki, ayakta su içme hususunda birçok hadîsler rivâyet olunmuştur. Bunlardan bir kısmı bunu men eder. Müslim bu hususta ayrıca bir bâb yapmıştır.» Aynî Bâbımızın hadîslerine işaret ettikten sonra sözüne şöyle devam ediyor: «Bir kısmı da ayakta su içmeyi mubah kılar. Buhârî'nin rivâyet ettiği ve hakkında bir bâb ayırdığı hadîsler bunlardandır.» Burada Aynî Hazret-i Alî ile İbn-i Ömer'den, Sa'd b. Ebî Vakkas'dan ve şâir bazı ashâb-ı kirâmdan ayakta su içmenin caiz olduğunu bildiren hadîsler rivâyet etmiştir. Meselâ: İbn-i Ömer hadîsinde:

«Biz Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) devrinde yolda giderken yemek yer; ayakta olduğumuz halde su içerdik» denilmektedir. Bu hadîsi Tirmizî rivâyet ettikten sonra hasen sahîh garibdir, demiştir. Amr b. Şuayb’ın babasından, onun da dedesinden rivâyet ettiği bir hadîste:

«Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in hem ayakta, hem de otururken su içtiğini gördüm.» denilmektedir. Tirmizî bu hadîs hakkında da hasen'dir, demiştir.

Hâsılı Aynî ulemânın bu bâbda hadîslerin ihtilâfına göre ihtilâfa düştüklerini söylemiştir. Binnetîce Hasan-ı Basrî, İbrâhim Nehâî ve Katâde ayakta su içmenin mekruh olduğunu söylemişlerdir. Bu kavil Hazret-i Enes'den de rivâyet olunmuştur. Şa'bî, Saîd b. Müseyyeb, Tavus, Saîd b. Cübeyr ve Mücahid ayakta su içmekte bir beis görmemiştir. Bu kavil de İbn Abbâs, Ebû Hüreyre, Ömer b. Hattâb, Abdullah b. Ömer, Abdullah b. Zübeyr ve Âişe (radıyallahü anha) hazeratından rivâyet olunmuştur.