BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

7- Kafirin Nezri ve Müslüman Olduğu Zaman Hakkında Yapılacak Muamele Bâbı

4382- Bize Muhammed b. Ebi Bekir El-Mukaddemî İle Muhammed b. El-Müsennâ ve Züheyr b. Harb rivâyet ettiler. Lâfız Züheyr'-indir. (Dedüer ki): Bize Yahya —ki İbn Saîd El-Kattân'dır— Ubeydullah'dan rivâyet etti.

(Dedi ki): Bana Nâfi', İbn Ömer'den naklen haber verdi ki, Ömer Şöyle dedi:

— Yâ Resûlallah! Ben cahiliyyet devrinde bir gece Mescidi Haram'da i'tikâfa girmeyi nezrettim demiş.

Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem): «öyle ise nezrini îfâ et!» buyurmuşlar.

4383- Bize Saîd El-Eşecc de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ebû Üsâme rivâyet etti. H.

Bize Muhammed b. El-Müsennâ dahi rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdülvehhâb yani Sekafî rivâyet etti. H.

Bize Ebû Bekir b. Ebî Şeybe ile Muhammed b. El-Alâ' ve İshâk b. İbrahim de toptan Hafs b. Gıyâs'tan rivâyet ettiler. H.

Bize Muhammed b. Amr b. Cebele b. Ebî Revvâd dahi rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Muhammed b. Ca'fer rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Şu'be rivâyet etti.

Bu râvilerin hepsi Ubeydullah'dan, o da Nâfi'den, o da İbn Ömer'den naklen bu hadîsi rivâyette bulunmuşlardır. Bunların arasından Hafs: (Ömer'den naklen) demiştir.

Ebû Üsâme ile Sekafî'ye gelince: Bunların hadîsinde: «Bir gece i'tikâh» tâbiri; Şu'be'nin hadîsinde ise: «Üzerine bir gün i'tikâh nezreyledi, dedi» ifadesi vardır. Hafs'in hadîsinde gün ve gecenin zikri geçmemiştir.

4384- Bana Ebû't-Tâhir de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdullah b. Vehb haber verdi.

(Dedi ki): Bize Cerîr b. Hâzim rivâyet etti. Ona da Eyyûb, ona da Nâfi', ona da Abdullah b. Ömer rivâyet etmiş İd, Ömer b. Hattâb, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e Tâiften döndükten sonra Ci'râne'de bulunduğu sırada sormuş ve:

— Yâ Resûlüllah! Ben câhiliyyet devrinde Mescid-i Haramda bugün i'tikâfa girmeyi nezrettim; ne buyurursun? demiş.

«Git, bir gün i'tikâf yap!» buyurmuşlar.

Râvi diyor ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ona ganimetlerin beşte birinden bir câriye vermişti. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) halkın esirlerini âzâd edince Ömer b. Hattâb onların seslerini: Bizi Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) âzâd etti, dediklerini işiterek: Bu ne? diye sordu.

— Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) halkın esirlerini âzâd etti, dediler- Bunun üzerine Ömer (oğluna):

— Yâ Abdallah! Şu cariyeye git de kendisine yol ver!» dedi.

4385- Bize Abd b. Humeyd de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdürrazzâk haber verdi.

(Dedi ki): Bize Ma'mer, Eyyûb'dan, o da Nâfi'den, o da İbn Ömer'den naklen haber verdi. Şöyle dedi:

Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Huneyn'den döndüğü vakit Ömer kendisine, câhiliyyet devrinde yaptığı bir günlük i'tikâf nezrini sordu... Sonra (râvi) Cerîr b. Hâzim hadîsi gibi rivâyette bulunmuştur.

4386- Bize Ahmed b. Abde Ed-Dabbî de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hammâd b. Zeyd rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Eyyûb, Nâfi'den rivâyet etti. Şöyle dedi:

İbn Ömer'in yanında Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in Ci'râne'den yaptığı Ömre'nin zikri geçmiş de:

— Oradan ömre yapmadı, demiş. Ve ilâve etmiş. Ömer câhiliyyet devrinde bir gece i'tikâf yapmayı nezretmişti...

Sonra (râvi) Cerîr b. Hâzim ile Ma'mer'in Eyyûb'dan rivâyet ettikleri hadîs gibi rivâyette bulunmuştur.

4387- Bana Abdullah b. Abdirrahmân Ed-Dârimî de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Haccâc b. Minhâl rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hammâd, Eyyûb'dan naklen rivâyet etti. H.

Bize Yahya b. Halef dahi rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdülâ'lâ, Muhammed b. ishâk’dan rivâyet etti.

Bu râvilerin ikisi de Nâfi'den, o da İbn Ömer'den bu hadisi nezir hakkında rivâyet etmişlerdir. Her ikisinin hadîsinde de «bir gün i'tikâf» kaydı vardır.

Bu hadîsi Buhârî: «Fardu'l-Humüs» ve «İ'tikaf» bahislerinde tahrîc etmiştir. Hazret-i Abdullah b. Ömer (radıyallahü anh)’in «Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Ci'râne'den ömre yapmadı» demesi bunu bilmediğine hamledilmiştir. Çünkü Resûlü Ekrem (sallallahü aleyhi ve sellem)'in Ci'râne'den ömre yaptığı sabit olmuştur. îspat nefîden mukaddemdir; zîra onda ilim ziyadesi vardır.

Ulemâ, kâfirin nezrinin sahîh olup olmadığında ihtilâf etmişlerdir. Hanefîler'le İmâm Mâlik ve Şafiîler'in cumhûru sahih olmadığına kaildirler.

Muğire El-Mahzûmî, Ebû Sevr, Buhârî, İbn Cerîr ve bazı Şâfiîler'e göre sahihtir. Bunların delili Hazret-i Ömer hadîsinin zahiridir. Sahîh olmaz diyenler bunlara cevaben: Hazret-i Ömer hadîsinin müstehab mânâsına hamledildiğini söylemişlerdir. Yani Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Hazret-i ömere: Câhiliyet devrinde yaptığın nezrin mislini şimdi yapman müstehab olur; demek istemiştir.

İmâm Şafiî i'tikâfm oruçsuz da yapılabileceğine bu hadîsle istidlal etmiştir. Bu meselede Hasan-ı Basrî, Ebû Sevr, İbn-l Münzir ve bir rivâyette İmâm Ahmed de Şafiî ile beraberdirler. İbn'l-Münzir bu kavlin Alî ve İbn Mes'ûd (radıyallahü anh) hazerâtından rivâyet olunduğunu söylemiştir.

İbn Ömer, İbn Abbâs , Âişe ve Urve b. Zübeyr (radıyallahü anhûm) hazerâtı ile Zühri, Evzâî, Sevrî, Ebû Hanîfe, Mâlik ve bir rivâyette İmâm Ahmed ile İshâk'a göre i'tikâf ancak oruçla sahîh olur. Ekser-i ulemânın kavilleri de budur.