7- Nikahı Şiğarın Haram Kılınması ve Batıl Olması Bâbı 3530- Bize Yahya b. Yahya rivâyet etti. (Dedi ki): Mâlik'e, Nâfi'den dinlediğim, onun da İbn Ömer'den naklen rivâyet ettiği bu hadîsi okudum: «Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) nikâhı sigardan neîny buyurdular.» Şiğâr: Aralarında nıehîr olmamak üzere bir kimsenin kızını başkasına, o da kızını kendisine vermek şartıyla nikâh etmesidir.» 3531- Bana Züheyr b. Harb ile Muhammed b. El-Müsennâ ve Ubeydullah b. Said rivâyet ettiler. (Dediler ki): Bize Yahya, Ubeydul lah'dan, o da Nâfi'den, o da İbn Ömer'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den yukarki hadîsin mislini rivâyet etti. Yalnız Ubeydullah'ın hadîsinde: « Dedi ki: Ben Nafi'e şîğar nedir? diye sordum» cümlesi vardır. 3532- Bize Yahya b. Yahya rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Hammâd b. Zeyd, Abdurrahman Es-Serrâc'dan, o da Nâfi'den, o da İbn Ömer'den naklen haber verdi ki, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Şiğar’dan nehiy buyurmuşlar. 3533- Bana Muhammed b. Râfi' rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Abdürrezzâk rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Ma'mer, Eyyûb'dan, o da Nâfi'den, o da İbn Ömer'den naklen haber verdi ki, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem): «İslâm'da şiğar yoktur.» buyurmuşlar. 3534- Bize Ebû Bekir b. Etrî Şeybe rivâyet etti. (Dedi ki): Bize İbn Nümeyr ile Ebû Usame, Ubeydûllah'dan, o da Ebû'z-Zinad'dan, o da A'rec’den, o da Ebû Hüreyre'den naklen rivâyet eyledi. Ebû Hüreyre: «Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Şiğar'dan nehiy buyurdu.» -demiş. İbn Nümeyr şunu da ziyâde etmiş: «Şiğar, bir kimsenin diğerine: Sen bana kızını tezvic et; ben de sana kızımı tezvic edeyim, yahut tana kız kardeşini ver, ben de sana kız kardeşimi vereyim demesidir.» 3535- Bize bu hadîsi Ebû Küreyb dahi rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Abde, Ubeydûllah'dan —ki İbn Ömer'dir.— Bu isnadla rivâyette bulundu. Ama İbn Nümeyr'in ziyadesini zikretmedi. 3536- Bana Harun b. Abdillah rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Haccâc b. Muhammed rivâyet etti. Haccâc, İbn Cüreyc (Dedi ki) tâbirini kullandı. H. Bize bu hadîsi İshâk b. İbrahim ile Muhammed b. Kafi' de, Abdürrezzâk'dan rivâyet ettiler. (Dedi ki): Bize İbn Cüreyc haber verdi. (Dedi ki): Bana Ebû'z-Zübeyr haber verdi ki, Câbir b. Abdillâh'i şunu söylerken işitmiş: «Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Şiğar'dan nehiy buyurdular. Bâbımızın İbn Ömer rivâyetini bütün Kütübü Sitte sahipleri nikâh bahsinde muhtelif râvilerden tahric etmişlerdir. Hatibin beyânına göre Şiğarm tefsiri Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Efendimizin değil İmâm-ı Mâlik’in sözüdür. İmâmı Şafiî: «Bu hadîsdeki Şiğar’ın tefsiri Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'den midir yoksa İbn Ömer veya Nâfi' yahut Mâlik'in sözü müdür bilmiyorum.» demiştir. Bazıları bunun Nâfi'in sözü olduğunu bildirmişlerdir. Şiğar: Lügatte kaldırmak mânâsına gelir. Şeriatta: Bir nevi trampa nikâhıdır. Galiba bu nikâhı yapanlar aralarından mehri kaldırdıkları için trampa nikâhına «Şiğar» denilmiştir. Bu hususta başka sözler de söylenmiştir. Yasak edilen bu nikâh araya mehir koymaksızm iki kimsenin kızlarını veya kız kardeşlerini trampa etmeleridir. Bu surette kadınlardan her birinin bud'u yani kendişinden istifade edilen cinsî münâsebet hakkı diğerine mehir olmuş olur. İmâm-ı Gazali (450-505)'nin «El-Vasît» nâm eserinde nikâhı Şiğar'in kâmil şekli şöyle tarif edilmiştir: «Şiğar; bir kimsenin başkasına: Sen de bana kızını vermen şartı ile kızım sana verdim demesi ve kadınlardan her birinin bud'u diğerine mehir olmasıdır.» Şiğar, câhiliyet devri nîkâhlarındandır. Dinimizde hükmü ihtilaflıdır. Hanefîler'e göre bu akd sahihtir; kadınlara mehr-i misi vermek îcâbeder. Ata, Amr b. Dinar, Zühri, Mekhûl, Sevrî ile Küfe ulemâsının mezhepleri de budur. Ulemâdan bir taifeye göre nikâh-ı şiğâr bâtıldır; ve bütün hükümleri hususunda nikâh-ı fâsid gibidir. İmâm Şafiî, İshâk ve Ebû Sevr'in kavilleri de budur. İmâm Mâlik ile Ebû Ubeyd nikâhı Şiğar’ın herhalde mensuh olduğuna kaaildirler. Evzaî: «Zifaf yapılmamışsa nikâh fesh edilir. Ve yeniden mehir tayin edilerek şahitler huzurunda nikâh kıyılır; zifaf yapılmışsa kadınlar mehri misil alırlar.» demişdir. |