BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

33- Ömrede Saç Kısaltma Bâbı

3080- Bize Amru'n-Nâkid rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Süfyân b. Uyeyne, Hişâm b. Huceyr'den, o da Tâvûs'dan naklen rivâyet etti.

(Dedi ki): İbn Abbâs şunu söyledi:

«Bana Muâviye:

— Haberin var mı ben Merve'de Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in saçını makasla kısalttım? dedi. Ben de ona;

— «Ben, bunun ancak senin aleyhine bir hüccet olduğunu bitiyorum! diye cevap verdim.»

3081- Bana Muhammed b. Hatim rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Yahya b. Saîd, İbn Cüreyc'den rivâyet etti.

(Dedi ki): Bana Hasen b. Müslim, Tâvûs'dan, o da İbn Abbâs'dan naklen rivâyet etti. İbn Abbâs'a da Muâviyetü'bnü Ebî Süfyân haber vermiş.

Dedi ki:

— «Ben, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in saçım Merve'dey-ken makasla kısalttım. Yahut Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Mer-ve'deyken saçının makasla kısaltıldığını gördüm.»

Bu hadîsi Buhârî «Hacc» bahsinde tahrîc etmiştir.

Nevevî diyor ki: «Bu hadîs, Hazret-i Muâviye'nin Ci'râne ömresindeyken Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in saçını kısalttığına hamledilmiştir. Çünkü Veda haccında Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) hacc-ı kırana, niyet etmişti. Bu haccda Mina'da traş olduğu ve saçlarını Ebû Tâlha'nın halka dağıttığı sabit olmuştur.

Binâenaleyh Muâviye'nin onun saçını kısaltması veda haccına hamledilemez. Bunu hicretin 7. senesinde yapılan ömre-i kazaya hamletmek dahi doğru değildir. Çünkü Muâviye o gün henüz müslüman olmamıştı. O, hicretin 8. yılında Mekke'nin fethedildiği gün müslüman olmuştur. Meşhur olan kavil budur.

Bu hâdiseyi veda haccına hamledenlerin kavli doğru değildir, fahiş bir hatâdır.»

Bazıları: «İhtimâl Hazret-i Muâviye Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in saçım Ci'râne ömresinde kısaltmış da, sonra unutmuş ve Haccetü'l-Vedâ'da olduğunu zannetmiştir.» demişlerdir.

Bâzılarına göre de hadîsin buradaki cümlesinde hazf bulunmak ihtimâli vardır.

Cümlenin taktiri şudur: «Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in emrinden dolayı, ben kendi saçımı kısalttım.»

Fakat bu ihtimâl vârid değildir. Çünkü İmâm Ahmed'in rivâyetinde Hazret-i Muâviye'nin: «Ben, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in saçını Merve'de iken kısalttım.» dediği tasrîh olunmaktadır.

İbn Hazm , bu saç kısaltma işinin bayram günü Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) traş olduktan sonra ötede beride kalan bâzı kılları kesmekten ibaret olması ihtimâli üzerinde durmuş, fakat bu ihtimâl dahi kabule şayan görülmemiştir. Çünkü berber Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in başında sonradan makasla kesmeyi îcâb edecek saç bırakmamıştır.

Bahusus Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in saçları teberrüken ashâb arasında birer ikişer taksim edildiği için saçının gelişi güzel traş edilmesine ihtimâl yoktur.

Mişkas: Bâzılarına göre genişliği olmayan uzun ok demiridir.

Bir takımları: İçinde geniş ok bulunan yay, demek olduğunu, Bazıları da makam olduğunu söylemişlerdir.

Buraya yakışan mânâ: Makas, olmasıdır.

3082- Bana Ubeydullah b. Ömer El-Kavârîrî rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdüla'lâ b. Abdil'a'lâ rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Dâvûd, Ebû Nadra'dan, o da Ebû Saîd'den naklen rivâyet etti. Ebû Saîd Şöyle dedi:

«Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile birlikte hacc için avazımızın çıktığı kadar yüksek sesle telbiye getirerek yola çıktık. Mekke'ye vardığımız zaman bize bu haccı, ömreye tebdil etmemizi, yalnız hedy götürenlerin bundan müstesna olduğunu emir buyurdu.

Terviye günü gelip de Mina'yâ gitmek istediğimiz vakit hacc için telbiye getirdik.

3083- Bize Haccâc b. Şâir rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Muallâ b. Esed rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Vüheyb b. Hâlid, Dâvûd'dan, o da Ebû Nadra'dan, o da Câbir ile Ebû Said-i Hudrî (radıyallahü anhüma)’dan naklen rivâyet etti. Şöyle dediler:

«Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) ile birlikte hacc için avazımızın çıktığı kadar yüksek sesle telbiye getirerek (Mekke'ye) geldik.»

Bu hadîs telbiyeyi yüksek sesle -getirmenin müstehab olduğuna delildir. Bu cihet ulemâ arasında müttefekun aleyh ise de kendine zarar verecek şekilde bağırmamak şarttır. Kadınlar kendileri işitecek kadar telbiye getirirler.

Çünkü kadının sesi, fitneye muhaldir.

Zahirî ler'e göre erkeklerin yüksek sesle telbiye getirmeleri vâ-cibdir. Mescid-i Haram ile Mina ve Arafat'ta ve keza mescid olmayan yerlerde telbiye yüksek sesle getirilir.

Bunlardan başka mescidlerde telbiyenin yüksek sesle getirilip geti-rilemiyeceği ulemâ darasında ihtilaflıdır.

İmâm Mâlik ile İmâm Şafiî'den bu hususta iki kavil rivâyet olunmuştur. Bunların esah olanına göre şâir mescidlerde de yüksek sesle telbiye getirmek müstehabdır.

Hadîs-i Şerîf, hacc aylarında ömre yapılabileceğine de delildir. Ulemâ bu hususta dahi ittifak etmişlerdir.

Terviye günü Mina'ya sabahtan mı, yoksa öğleden sonra mı gitmenin müstehab olduğu ihtilaflıdır.

3084- Bana Hâmid b. Ömer El-Bekravî rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdülvâhid, Âsi m'dan, o da Ebû Nadra'dan naklen rivâyet etti. Şöyle dedi:

«Câbir b. Abdillâh'ın yanındaydım. (Bir ara) ona biri gelerek:

— İbn Abbâs ile İbn Zübeyir iki müt'a hakkında ihtilâf ettiler; dedi. Bunun üzerine Câbir:

— Biz, onları Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile (beraber bulunduğumuz zamanlar) yaptık. Sonra Ömer, bunların ikisini de yapmaktan bizi men etti. Bir daha biz de onları yapmadık; dedi.»

iki müt'adan murâd: Hacc-ı temettü ile nikâh-ı müt'adır. Nikâh-ı müt'anm ne olduğuna biraz yukarda işaret etmiştik. Bu bahis, yeri gelince görülecektir.

Nikâh-ı müt'anın hükmü ilelebet kaldırılmıştır.

Buradaki hacc-ı temettu'dan murâd: Haccı, ömreye tebdil etmektir.

Bu mes'elenin ihtilaflı olduğunu geçen rivâyetlerde görmüştük.