4- Ölenin Gözlerini Yumdurma ve Can Boğaza Geldiği Vakit Ona Duada Bulunma Bâbı 2169- Bana Züheyr b. Harb rivâyet etti (Dedi ki): Bize Muâviyetü'bnü Amr rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Ebû İshâk-ı Fezârî, Hâlid-i Hazza'dan, o da Ebü Kılâbe'den, o da Kabîsatü'bnü Züeyb'den, o da Ümmü Seleme'den naklen rivâyet etti. Ümmü Seleme şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem), Ebû Seleme'nin yanına girdi, gözleri açık kalmıştı; onları kapadı. Sonra şöyle buyurdu; «Şüphesiz ki ruh kabzedildiği vakit göz onu tâkîb eder.» Derken Ebû Seleme'nin ailesi efradından Bazıları feryâd-u fi-fan ettiler. Bunun üzerine Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) — «Kendinize hayırdan başka duâ etmeyin. Çünkü melekler söylediklerinize: Âmîn, derler.» buyurdu. Sonra şunu da ilâve etti: «Allah'ım Ebû Seleme'yi affet, derecesini hidâyete erenler meyânına yükselt. Arkasında kalanları içinde ona sen halef ol; bize de, ona da mağfiret buyur! Ey Âlemlerin Rabbi! Kabrini genişlet ve kendisine orada nûr halk eyle.» 2170- Bize Muhammed b. Mûse'l-Kattân El-Vâsıtî rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Müsennâ b. Muâz b. Muâz rivâyet etti. (Dedi ki). Bize babam rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Ubeydullah b. Hasen rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Hâlid-i Hazza bu İsnâdla, bu hadîsin benzerini rivâyet etti. Yalnız o: «Terekesinde ona halef ol.» dedi, bir de: «Ya Rabbi! Kabrinde ona genişlik ver.» cümlesini söyledi; «Onun için genişlet...» tabirini söylemedi. Hâlid-i Hazza': «Yedinciyi teşkil eden bir duâ daha vardı ama ben onu unuttum.» İfadesini ziyade etmiştir. tâbiri bâzı rivâyetlerde şeklinde zaptedümiştir. Bunların ikisi de doğrudur. Ve her ikisinin mânâsı-. Gözü dikildi, bir noktaya bakıp kaldı; demektir. Nitekim bundan sonraki rivâyette bu mânâ tasrih edilmiştir. Cevheri, İbn's-Sikkit'dennaklen «Şakkabasaru’l-Mey yiti» denilir. Fakat «Şakka'l-Meyyitu basarahû» deme, dediğini bildirmiştir. Burada «gözü dikilmek» den murâd: Ölüm hâlinde bulunup, bir noktaya bakmak; gözünü başka yere çevirememektir. Gözün ruhu tâkib etmesinden murâd: Ruh cesetten ayrıldığı vakit gözün onun arkasından bakmasıdır. -«Arkasında kalanları içinde sen ona halef ol.» cümlesinden murâd-. «Çocukları veya torunları içinde onun halîfesi sen ol Yâ Rabbî! Onların rızkını ve hayâtlarım sen tekeffül buyur.» demektir. Ulemâya göre, ölen kimsenin gözlerini yumdurmaktaki hikmet: Bundan hâsıl olacak çirkinliği önlemektir. |