BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

2- Musibet Zamanında Söylenilecek Söz Bâbı

2165- Bize Yahya b. Eyyûb ile Kuteybe ve İbn Hucr hep birden İsmâîl b. Cafer'den rivâyet ettiler. İbn Eyyûb dedi ki: Bize İsmâil rivâyet etti.

(Dedi ki): Bana Sa'dü'bnü Said, Ömer b. Kesir b. Eflâh'dan, o da İbn Sefine'den o da Ümmü Seleme'den naklen haber verdi ki, Ümmü Seleme şöyle dedi: Ben, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’i şöyle buyururken işittim:

«Başına musibet gelen hiç bir müslüman yoktur ki, Allah'ın emrettiği vecihle: Biz Allah'ınız ve ancak ona dönücüleriz. Allah'ım musibetim hususunda bana ecir ver ve bana bunun arkasından daha hayırlısını ihsan eyle; desin de Allah ona mutlaka daha hayırlısını İhsan buyurmasın.»

Ümmü Seleme

Dedi ki: «Ebû Seleme vefat edince ben;

— Müslümanların hangisi Ebû Seleme'den daha hayırlıdır? O ailesi ile birlikte, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e hicret eden ilk hânedir, dedim. Bunu söyledikten sonra Allah, onun yerine bana Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ihsan buyurdu.

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bana Hâtîb b. Ebî Beltea'yı dünür yolladı. (Kendisine):

— Benim bir kızım var. Hem ben kıskancım, dedim. (Bu sözüme karşılık) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

— Kızına gelince: Onu annesinden müstağni kılması için Allah'a duâ ederiz. Kıskançlığı gidermesi için de ben Allah'a duâ ederim; buyurmuşlar.»

2166- Bize Ebû Bekir b. Ebi Şeybe rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ebû Üsâme, Sa'dü'bnü Ebî Saîd'den rivâyet etti.

Dedi ki: Bana Öme-rü'bnü Kesîr b. Eflâh haber verdi.

Dedi ki: İbn Sefine'den rivâyet ederken dinledim, kendisi Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in zevcesi Ümmü Seleme'yi şöyle derken işitmiş: Ben, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’i şunları söylerken dinledim.

«Başına musibet gelip de: Biz Allah'ınız ve ancak ona dönücüleriz. Allah'ım musibetim hakkında bana ecir ver. Ve onun ardından bana daha hayırlısını ihsan eyle, diyen hiç bir kul yoktur ki musibeti hakkında Allah ona mükâfat vermesin ve onun arkasından daha hayırlısını kendisine İhsan buyurmasın.»

Ümmü Seleme

Dedi ki: Ebû Seleme vefat edince Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’a. bana emrettiği gibi söyledim. Müteakiben Allah bana ondan daha hayırlısını (yani) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’i ihsan buyurdu.»

2167- Bize Muhammedü'bnü Abdillâh b. Nümeyr rivâyet etti

(Dedi ki): Bize babam rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Sa'dü'bnü Saîd rivâyet etti.

(Dedi ki): Bana Ömer yani İbn Kesir, Ümmü Seleme'nin azatlısı İbn Sefîne'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in zevcesi Ümmü Seleme'den naklen haber verdi. Ümmü Seleme: «Ben, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’i şöyle buyururken işittim...» diyerek; Ebû Üsâme hadîsi gibi rivâyette bulunmuş.

Bu hadisde râvî şunu ziyâde etmiştir: «Ümmü Seleme dedi ki: Ebû Seleme vefat edince ben:

— Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in sahâbîsi Ebû Selemeden daha hayırlı kim olabilir? dedim, sonra Allah bana azim halketti de, o duayı okudum. Müteakiben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile evlendim.»

Kâdî Beyzâvî'nin beyânına göre Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) musibeti: «Mü'mine eziyet veren her şeydir.» diye tarif etmiştir.

Musibet zamanında âyetini okumaya «istircatircâ'» derler. Bunun mânâsı: «Biz Allah'ınız ve ancak ona dönücüleriz» demektir. Bu sözde her şey'in hattâ canlarımızın bile Allah'ın milki olduğunu, Allah'ın milkinde dilediği gibi tasarruf ettiğini itiraf vardır ki, dolayısıyla kaza ve kadere rızâyı tezammun eder. Bu makaam pek büyüktür. Ona eren nefse, ehl-i hakîkata göre nefs-i Râdıye denilir.

Hadîs-i şerifde Allah'ın emrettiği bildirilen istircâ’ âyeti Bakara sûresindedir. Âyet-i kerimenin tamâmı şöyledir:

"Başlarına bir musibet geldiği zaman: Biz Allah'ınız ve ancak ona döndürücüleriz, diyen sabırlıları müjdele Sûre-i Bakara âyet 156.."

Rivâyete nazaran Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Efendimizin kandili sönmüş de, istirca' etmiş. Âişe (radıyallahü anha): «Bu bir kandildir.» diyerek istirâ'ı mucip bir musibet olmadığını söylemek istemiş ise de, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Mü'minin fenasına giden her şey musibettir.» buyurmuşlardır. Bu hadîsi Ebû Dâvûd «Merâsil» inde rivâyet etmiştir.

Görülüyor ki: Allahü teâlâ istircâ'ı sabırlı kullarını medih zınınında emir buyurmuştur. Zira Kur'ân-ı Kerîm'de medih buyu-rulan herşey zınınen emredilmiş, zemmedilen her şey de zınınen ne-hiy buyurulmuştur.

Hazret-i Ümmü Seleme'nin: «Müslümanların hangisi Ebû Seleme'den daha hayırlıdır? O, ailesi ile birlikde Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e hicret eden ilk hânedir.» sözü vefat eden kocasının, yeri doldurulamıyacak kadar büyük bir zât olduğunu ifâde eder. Hakikaten Ebû Seleme (radıyallahü anh), ailesi efradı ile birlikte Habeşistan'a Hicret eden ilk muhacirlerdendir: Sonra Medîne-i Münevvere'ye hicret etmiştir. Ebû Seleme (radıyallahü anh). Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Efendimizin hem süt kardeşi hem de halasının oğlu idi.

Hazret-i Ümmü Seleme bu sözü ile kendisine nisbetle vefat eden kocası Ebû Seleme'den daha hayırlı bir kimse bulunmadığını anlatmak istemiştir. Binâenaleyh bu söz. Hazret-i Ebû Seleme'nin Ebû Bekir (radıyallahü anh)’dan daha hayırlı olması îcâb etmez.

Kâdî Iyâz diyor ki: «Hazret-i Ümmü Seleme, bu sözü ile kocasının mutlak surette herkesden daha hayırlı olduğunu kastetmiş olabilir. Fakat Ebû Bekir (radıyallahü anh)'ın Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'den sonra vefat eden her sahâbîden efdal olduğuna icmâ' vardır. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in vefatından önce ölenlerden efdal olup olmadığı ihtilaflıdır...»

Hadis-i şerif, istircâ’ın faziletine delildir.

Nevevî: «Bu hadisde mendûbun me'mûrun bih olduğuna delil vardır. Muhtar olan mezheb de budur. Çünkü Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'e istircâ' emir buyurulmuştur. Hâlbuki âyet-i kerime istircâ'ın mendûb olmasını iktizâ ettiği gibi, onun mendûp olduğuna icmâ-ı ümmet de vardır.» divor.