BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

17- Cuma Namazında Okunacak Süreler Bâbı

2063- Bize Abdullah b. Meslemete'bni Ka'neb rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Süleyman yani İbn Bilâl, Ca'fer'den, o da babasından, o da İbn Ebî Râfi'den naklen rivâyet etti. İbn Ebî Râfi' Şöyle dedi: (Medine valisi) Mervân, Ebû Hüreyre'yi kendi yerine bırakarak Mekke'ye gitti. Bu sebeple bize cumayı Ebû Hüreyre kıldırdı da ilk rek'atta cuma sûresini okudukdan sonra son rek'âtda Münâfikûn sûresini okudu. Namazdan çıktıkdan sonra Ebû Hüreyre'ye yetişerek:

— «Gerçekden sen, Alî b. Ebî Tâlib'in Kûfe'de iken okuduğu iki sûreyi okudun.» dedim. Ebû Hüreyre:

— «Çünkü ben, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'i cuma günü bu sûreleri okurken işittim.» dedi.

2064- Bize, Kuteybetü'bnü Saîd ile Ebû Bekir b. Ebî Şeybe rivâyet ettiler. Dediler ki: Bize, Hatim b. İsmail rivâyet etti. H.

Bize, Kuteybe rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize, Abdülazîz yani Derâverdî rivâyet etti. Bu râvîlerin ikisi birden Ca'f er'den, o da babasından, o da Ubeydullah b. Ebî Râfi'den naklen rivâyet etmişlerdir. Ubeydullah:

«Mervân, Ebû Hüreyre'yi kendi yerine bıraktı...» diyerek yukarkî hadîsin mislini rivâyet etmişdir. Şu kadar var ki Hâtim'in rivâyetinde:

«Brinci rek'atda cuma süresini, son rek'atda da Münâfkûn sûresini okudu...» ibaresi vardır.

Abdülazîz'in rivâyeti Süleyman b. Bilâl'ın hadis gibidir.

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in cuma namazında bu iki sûreyi okumasının hikmeti, Cuma sûresinde, cuma namazının farz olduğundan ve cuma namazının sair ahkâmından bahsedildiği tevekkül ve zikre teşvik buyurulduğu içindir. İkinci rek'atda Münâfıkûn sûresini okuması, cum'ya gelenleri tevbîh ve kendilerini tevbeye teşvik gibi maslahatlardan dolayıdır. Çünkü bu sûrede bir çok kaaideler mevcûtdur. Ashâb-ı kirâm'ın en ziyâde toplandıkları namaz ise cuma namazı idi. Bazen Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) cuma namazının ikinci rek'atında Gâşiye sûresini okurdu. Çünkü bu sûrede pek çok va'z-ü nasîhatlar ve âhiret hayâtına âid ibret âmiz safhalar vardır

Hadîs-i şerif, mezkûr sûrelerin cuma namazında tam olarak okunma-laarmın müstahab olduğuna delildir.

Nevevî: «Bizim mezhebimiz ile diğer bir çok ulemânın mezheb-lerı budur.» diyor.

2065- Bize Yahya b. Yahya ile Ebû Bekir b. Ebî Şeybe ve İshâk toptan Cerîr'den rivâyet ettiler. Yahya dedi ki: Bize Cerîr, İbrahim b. Muhammed b. Münteşîr'den, o da babasından, o da Nu'mân b. Beşîr'-in azatlısı Habîb b. Sâlim 'den, o da Nu'mân b. Beşîr'den naklen haber verdi. Nu'mân Şöyle dedi:

«Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bayramlar ile cumâ'da A'lâ ve Gâşiye sûrelerini okurdu.

Bayramla cuma ayni güne tesadüf ederse, bu sûreleri her iki namazda okurdu.»

2066- Bize, bu hadîsi Kuteybetü'bnü Saîd de rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize, Ebû Avâne, İbrahim b. Muhammed b. Münteşir'd en bu isnâdla rivâyet etti.

2067- Bize Amru'n-Nâkıd rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Süfyân b. Uyeyne, Damratü'bnü Saîd'den, o da Ubeydillâh İbn Abdillâh'dan naklen rivâyet etti. Ubeydullah Şöyle dedi:

«Dahhâk b. Kays, Nu’mân b. Beş'r'e mektup yazarak Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in cuma günü, Cuma sûresinden başka neyi okuduğunu sordu.. Nu'mân:

— Gâşiye sûresini okurdu, cevâbını verdi.»

Bu hadîste Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in bayram namazlarında A'lâ ve Gâşiye sûrelerini okurduğu bildiriliyor. Başka bir hadîsde Bayram namasında Kaaf ile İkterabet sûrelerini okuduğu beyân edilmişdir.

Nevevî diyor ki: «Bu rivâyetlerin ikisi de sahîhdir. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bâzı vakitler cuma namazında Cuma ve Münâfikûn sûrelerini, bazen de A'lâ ve Gâşiye sûrelerini okur; icâbında bayramlarda Kaaf ile İkterabet sûrelerini, kimi de Sebbih ve Gâşiye' sûrelerini okurdu.»

Hadîs-i şerif, bayramlarda bu sûreleri okumanın müstahab olduğuna delildir.

Bayram ile Cuma bir güne geldikleri vakti her iki namazda da bu sûrelerin okunması müstahab olur. Bundaki hikmet: Cuma namazını hafif tutmak ve bu suretle uzaklardan cuma namazına gelenlerin bayram gününü mümkün mertebe aileleri arasında geçirmelerini sağlamakdır.