12- Namazda Elleri Böğrüne Dayamanın Kerahati Bâbı 1246- Bana Hakem b. Mûsâ el - Kantarı rivâyet etti. (Dedi ki) Bize Abdullah b. Mübarek rivâyet etti. H. Dedi ki: Bize Ebû Bekir b. Ebi Şeybe'de rivâyet etti. (Dedi ki) Bize Ebû Hâlid ile Ebû Üsame hep birden Hişâm'dan, o da Muhammed'den, o da Ebû Hüreyre'den, o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'den naklen rivâyet ettiler ki Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bir kimsenin elleri böğründe namaz kılmasını nehy etmişdir. Ebû Bekir'in rivâyetinde İse: «Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) nehiy buyurdu.» ibaresi vardır. Bu hadîsi Buhârî -Duafâ'» ve «Namaz» bahislerinde; Tirmizî, Ebû Dâvûd ve Nesâî dahi muhtelif râvîlerden tahrîc etmişlerdir. Hadîsin lâfızları da muhtelifdir. Hasr: Eli böğrüne koymak demekdir. Namazda elini böğrüne koyarak durana muhtasır derler. Ancak bu kelime namaza mahsûs değildir. İhtisar kısaltmak ve eline sopa alarak dayanmak manâlarına da kullanılır. Şu var-ki birçok hadîs ulemâsı onu namazda ellerini böğrüne koymak ma'nâsına almışlardır. Yoksa ihtisar kısa kesmek, kısa sûre okumak yahut kısa âyetler okumak ma'nâsına da geldiği gibi namazı kısa kesmek manasına gelebilir. Bu sözlerin içinde Hadîs-i şerife yakışan en sahih ma'nâ birincisidir. Ebû Dâvûd'un Hennâd tarikiyle rivâyet ettiği bir hadîs'de bu manâyı te'yîd eder. Mezkûr hadîsde râvî namaz kılarken Hazret-i ömer'in yanına durduğunu ve ellerini böğrüne koyduğunu; namazdan sonra Ömer (radıyallahü anh)’in sitemde bulunduğunu bildirmektedir. Hasrın niçin nehiy edildiği ihtilaflıdır. Bazıları iblîs cennetden elleri böğründe olarak çıktığı için nehiy edildiğini söylerler. Bazıları bunu ya-hudiler çok yaptığı için nehiy edildiğine kaani'dirler. Bunu Buhârî dahi zikretmişdir. Birtakımları elleri böğrüne dayamak cehennemliklerin rahatı olduğu için namazda bundan nehy edildiğini söylemişlerdir. Hattâ: Ellerini böğrüne dayamak büyüklenen kibirlilerin âdeti olduğu için namazda nehiy edildiğini söyleyenlerde vardır. Bâzılarına göre namazda ellerini böğrüne dayayıp da durmak felâ-ketzade şekillerinden bir şekildir. Namazda bundan dolayı menedilmişdir. Namazda elleri böğrüne bağlamanın hükmü ihtilaflıdır, İbn Ömer, İbn Abbâs, Âişe (radıyallahü anhüm) ile İbrahim Nehaî, Mücâhid, Ebû Miclez ve diğer ulemâya göre mekrûhdur. İmâm A'zam, İmâm Mâlik, İmâm Şafiî ve Evzâî "nin mezhepleride budur. Zâhirîler'e göre namazda ihtisar yapmak haramdır. Gerçi bir hadîsde: «İhtisar yapanlar kıyâmet gönünde yüzlerinde nûr parlayarak haşrolacaklardır.» buyurulmuşdur. Fakat bâzıları buna: «Aslı meçhul bir hadîsdir. İhtisardan nehy hususundaki sahih hadîslerede muhalifdir.» diye cevap vermişlerdir. Cehennemde ebedî kalacak küffâr orada hiçbir rahat yüzü görmiyecekleri hâlde Hazret-i Ebû Hüreyre hadîsinde: «Namazda ihtisar yapmak cehennemliklerin rahatıdır.» buyurulmasi yek nazarda garîp görünürsede cehennemliklerin belki bir parça râhât ederiz ümidi ile ellerini böğürlerine koymaları fakat netice itibârı ile hâllerinde hiç bir değişiklik olmaması muhtemeldir. |