BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

29 - Bile Bile Babasını İnkar Eden Kimsenin İman Halini Beyan Bâbı

226- Bana Züheyr b. Harb rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Abdüs-samed b. Abdîl vâris rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize baham rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hüseyin el-Muallim, İbn Eüreyde'den, o da Yahya b. Ya'mer'den, o da Ebû'l-Esved'den, o da Ebû Zerr'den, o da Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’den şöyle buyururken işitmiş olmak üzere rivâyet etti:

«Bile bile babasından başkasının oğlu olduğunu iddia eden hiç bir adam yoktur ki, küfretmiş olmasın. Her kim kendinin olmayan bir şeyi (Benim diye) iddia ederse o kimse bizden değildir. O, cehennemde oturacağı yere hazır olsun! ve her kirn bir kimseyi kâfir diye çağırır veya düşman olmadığı halde Ona Allah'ın düşmanı derse, sözü kendi sleyhine döner.»

Hadis nıuttefekun aleyhtir. Buhârî onu «Kitâbü'l-Menâkib» de rivâyet etmiştir.

«Hiç bir adam» dan murâd; erkek olsun kadın olsun her insandı Babadan başkasına intisâb, ancak bilerek yapılırsa günah olur; bilmeyerek yapılırsa günahı yoktur. Onun için hadis-i şerifde «Bile şile» diye kaydolunmuştur.

«Küfretmiş olmasın» cümlesi iki suretle tevil edilmiştir:

1-Hadis, bilerek başkasının çocuğu olduğunu iddia etmeyi helâl itikâd eden hakkındadır. Böylesi meşru'un zıddını helâl i'tikad ettiği için Allah'a küfretmiş olur.

2 - Başkasına intisabı helâl i'tikad etmeyen hakkında bu söz küfran-ı ni'met ma'nasınadır; ve söyleyen hakkında ağır şekilde men' ve zecir teşkil eder. Yani bilerek babasından başkasını babamdır diye iddia eden kimse Allah‘a ve babasına karşı küfran-ı ni'met etmiş olur.

Kendinin olmayan bir şeyi benimdir diye iddiaya gelince: o şeye başkasının hakkı taallûk etsin etmesin mutlak surette ona sahip çıkmak haramdır. Hattâ Nevevî'nin beyânına göre hâkim senindir diye hük-metse bile helâl değildir. Yalnız İmâm Ebû Hanîfe Jye göre helâl olur. Kendinin olmayan şeyden murad; şer'an hak etmediği şeydir. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in: «Bizden değildir.» buyurması, bizim güzel yolumuzda değildir ma'nasınadır. Nitekim bir babanın oğluna; «Benden değilsin» demesi de bu ma'nayadır.

bu cümle: «Cehennemdeki yerini boylasın» yahud: «Orada kendine bir yer hazırlasın» ma'nasınadır. Yani cümle yâ duâ yahud emir lâfziyle haberdir ki, münasib olan da budur. Ve «Onun cezası budur; belki ceza görür belki de affolunur. Yahut tevbe-ye muvaffak olur da günahı sakıt olur.» demektir. Hadisin bu ikinci cümlesinde dahi bilerek iddia şarttır. Çünkü günah ve tehdid bir şeyi bilerek yapan kimseye terettüb eder. Sonra buradaki hüküm âhirete aiddir. Dünyevî hükmüne gelince: Ulemadan bir cemaata göre Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in üzerinden yalan uyduran kimsenin tevbesi kabul edilmez. Hazret-i Abdullah b. Zübeyr el-Humeydî ile İmâm Ahmed b. Hanbel, Ebû Bekir es-Sayrafî ve Ebû'l-Muzaffer es-Sem'ânî de ayni hükme kaildirler.

227- Bana Hârûn b. Said el-Eylî rivâyet etti.

(Dedi ki):

Bize İbn Vehb rivâyet eyledi.

Dedi ki: Bana Amr, Ca'fer b. Rabia'dan, o da Irak b. Mâlik'den naklen haber verdi ki, Irak Ebû Hüreyre'yi şöyle derken işitmiş: Gerçekten Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

«Babalarınızı inkâr etmeyin. Zira her kim babasını inkâr ederse bu (yaptığı) küfürdür.» buyurdular.

228- Bana Amru'n - Nâjtıd rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hüşeym b. Beşir rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Hâüd, Ebû Osman dan naklen haber verdi.

Dedi ki: Ziyada neseb iddia olunduğu zaman Ebû Bekre'ye rastladım; ve kendisine dedim ki: Bu yaptığınız nedir? Ben Sa'dü'bnü Ebî Vakkas'i şöyle derken işittim: Kulaklarım Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): «Her kim isiâmda, babası olmadığını bildiği halde babasından başkasını baba iddia ederse ona cennet haramdır» buyururken işitti. Bunun üzerine Ebû Bekre: Evet onu ben de Resülûllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’den işittim, dedi.

Bu iki rivâyetten birincinin şerhi ondan önceki hadisde geçti. İkinciye gelince: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in burada; «Ona cennet haramdır.» buyurması yukarıda geçtiği veçhile iki şekilde te'vil edilmiştir:

1 -Bu söz babasından başkasına intisabı helâl i'tikad eden hakkındadır.

2 -Boylesinin cezası, ehl-i necat olanlar cennete girerken doğrudan doğruya cennete girememektir. O ya cezasını çektikten sonra yahud da Allahü teâlâ'nın  affına mazhar olarak ceza görmeksizin bilâhare cennete girecektir.

«Cennet haramdır.» ta'birinden murad: cennet memnu'dur, demektir.

«Babasına intisabı terk etti; onu inkâr etti» demektir. Rağbet fi'li «an» edatiyle kullanılırsa terk etmek, yüz çevirmek manâsına gelir, «fi» edatiyle ise istek ve rağbet göstermek demektir.

İkinci rivâyette zikri geçen Ziyâd, bazen Ziyadü'bnü Ebih bâzan da Ziyadü'bnü Ümmih diye anılan fakat daha ziyâde Ziyâd b. Ebî Süf yan diye meşk ir olan zattır ki, Ebû Bekre'nin anne bir kardeşidir. Babası belli değildir. Ebû Süf yan'in gayr-i meşru oğlu olduğu söylenir. Evvelce Ziyâd b. Ubeyd es-Sakafi diye anılırdı.

Bilâhere Muaviy etü'bnü Ebî Süf yan, kardeşi olduğunu iddia ederek nesebini babası Ebû Süfyan'a ilhak etti. Böylelikle Ziyad vaktiyle Hazret-i Alî (radıyallahü anh) tarafında iken Muâviye (rahimehullah)'ın yakınlarından oldu.

Edib, hatib ve dâhi bir zâttı. Ancak fazla şiddet gösteren bir devlet adamı idi. 35 hicrî tarihinde vefat etmiştir. Halk Muâviye'nin bu işine çok içerlemişti. Ebû Bekre (radıyallahü anh) kardeşinin hareketlerini beğenmediği için onunla alâkasını kesmiş; onunla ebediy-yen konuşmamaya yemin etmişdi. İhtimal Ebû Osman onun kardeşiyle konuşmadığını bilmediği için: «Bu yaptığınız nedir?» diye çıkış-mıştır. Yahut bu sözle Ziyad’ın babasından başkasına intisabını kasd-ederek: «Kardeşinin şu yaptığı nedir? Ne çirkin ve cezası büyük bir iş yaptı: Çünkü Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) onun bu yaptığını yapana cenneti haram kıldı» demek istemiştir. şekillerinde de rivâyet edilmiştir. Nevevî bunların hepsinin doğru olduğunu söyler.

229- Bize Ebû Bekir b. Ebî Şeybe rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Yahya b. Zekeriyyâ b. Ebî Zaide ile Ebû Muâviye, Âsım'dan, o da Ebû Osman'dan, o da Sa'd ile Ebû Bekre'den naklen her ikisinin de: «Bu hadisi Muhammed (sallallahü aleyhi ve sellem)’den kulaklarını işitti; kalbim belledi: Her kim babası olmadığını bildiği halde babasından başkasını (baba) iddia ederse ona cennet haramdır, buyuruyordu,» dediğini rivâyet ettiler.