| 
 
01 
- 
ÜÇÜNCÜ CİLD - 105.MEKTÛB
      
                      
                      (İmâm-ı Rabbânî Ahmedî Fârûkî Serhendî) 
Bu mektûb, 
şeyh Hasen-i Berkînin mektûbuna cevâb olarak yazılmış olup, unutulmuş sünnetleri 
meydâna çıkarmağı ve bid’atden kaçınmağı teşvîk etmekdedir: 
[Bu mektûbumu 
yazmağa, Besmele ile başlıyorum.] Allahü teâlâya hamd, seçdiği iyi insanlara 
selâm ve düâ ederim. Kardeşim şeyh Hasenin mektûbunu okuyunca, çok sevindim. 
Kıymetli bilgiler ve ma’rifetler yazılı idi. Bunları anlayınca, pek hoşuma gitdi. 
Allahü teâlâya şükrler olsun ki, yazdığınız bilgilerin, keşflerin hepsi 
doğrudur. Hepsi, Kur’ân-ı kerîme ve hadîs-i şerîflere uygundur. Ehl-i sünnet 
âlimlerinin doğru i’tikâdları böyledir. Cenâb-ı Hak,  doğru yolda bulundursun. 
Yüksek derecelere erişdirsin! Yayılmış olan bid’atlerin ortadan kalkmasına 
çalışdığınızı yazıyorsunuz. Bid’at karanlıklarının ortalığı kapladığı böyle bir 
zemânda, bid’atlerden bir bid’atin ortadan kalkmasına sebeb olmak ve unutulmuş 
sünnetlerden bir sünneti meydâna çıkarmak, pek büyük bir ni’metdir. Sahîh olan 
hadîs-i şerîflerde, Peygamberimiz “sallallahü aleyhi ve sellem” buyuruyor ki, 
(Unutulmuş bir sünnetimi meydâna çıkarana yüz şehîd sevâbı vardır!). Bu işin 
büyüklüğünü, bu hadîs-i şerîfden anlamalıdır. Fekat, bu işi yaparken, 
gözetilecek mühim bir incelik vardır. Ya’nî, bir sünneti meydâna çıkarayım 
derken, fitne uyanmasına sebeb olmamalı, bir iyilik, çeşidli kötülüklere, 
zararlara yol açmamalıdır. Çünki, âhır zemândayız. Müslimânlığın za’îf, garîb 
olduğu bir asrdayız. 
[(Hadîka)da, 
fitneyi anlatırken diyor ki, (Fitne, müslimânlar arasında bölücülük yapmak, 
onları sıkıntıya, zarara, günâha sokmak, insanları hükûmete karşı isyâna 
kışkırtmak demekdir. Zâlim olan hükûmete de itâ’at etmek vâcibdir.) (Berîka)da, 
doksan birinci sahîfede diyor ki, (Başınızdaki âmir, bir habeş hizmetci gibi 
zelîl, âdî, aşağı kimse olsa da, islâmiyyete uygun emrlerine itâ’at vâcibdir. 
İslâmiyyete uymıyan emrlerine de, fitneye, fesâda sebeb olmamak için karşı 
gelmemeli, isyân etmemelidir). Din adamlarının insanlara yapamıyacakları 
fetvâları bildirmeleri de fitneye sebeb olur. Köylüye ve ihtiyâra, tecvîdsiz 
nemâz kılınmaz demek böyledir. Çünki, bunlar artık öğrenemez ve nemâzı büsbütün 
bırakır. Hâlbuki, tecvîdsiz nemâzın câiz olduğuna, fetvâ verenler vardır. Bu 
fetvâ za’îf ise de, hiç kılmamakdan iyidir. Harac olunca başka mezhebi taklîd 
câiz olduğunu düşünerek, câhillere, âcizlere zorluk çıkarmamalıdır. Bu husûsda
(Şerh-ul-ma’füvât)da îzâhât vardır. Birinci kısmda, 54. cü maddeye 
bakınız! Kabrleri, türbeleri ziyâret etmelerine, Evliyâya adak yapmalarına ve 
türbelere giderek bereket istemelerine mâni’ olmamalıdır. Öldükden sonra da, 
kerâmet sâhibi olduklarını inkâr etmemelidir. Çünki, câiz olduğunu bildiren 
fetvâlar vardır. [(Berîka) 270. ci sahîfede diyor ki, (Allahü teâlâya düâ 
ederken, Peygamberleri ve Sâlihleri vesîle etmek ve vesîle olmalarını onlardan 
istemek câizdir. Çünki mu’cize ve kerâmet, ölüm ile bitmez. Ölünce kerâmetin yok 
olmıyacağını Remlî de bildirdi. Velînin, diri iken, kılıfında olan kılınç gibi 
olduğunu, ölünce kılıfdan çıkacağını, tesarrufunun dahâ kuvvetli olacağını 
Echûrî bildirmekdedir).] Fitneye sebeb olacak nasîhati yapmamalıdır. Gücü, 
kuvveti, salâhiyyeti olan nasîhat etmez ise, (Müdâhene) olur, harâm olur. 
Gücü yetdiği hâlde, fitne çıkarmamak için nasîhat etmezse, (Müdârâ) 
denir, câiz olur. Hattâ müstehab olur. Güc kullanmak, hükûmet adamlarının 
vazîfesidir. Alay edenlere, zarar yapacaklara nasîhat verilmez. Nasîhat, birinin 
yüzüne karşı olmamalı, umûmî olarak, ortadan söylemelidir. Hiç kimse ile 
münâkaşa etmemelidir. Resûlullaha biri geldi. Onu uzakdan görünce, 
(Kabîlesinin en kötüsüdür) buyurdu. Odaya girince, gülerek karşılayıp, 
iltifât eyledi. Gidince, hazret-i Âişe “radıyallahü anhâ”, sebebini sordu. 
(İnsanların en kötüsü, zararından kurtulmak için yanına yaklaşılmıyan kimsedir) 
buyurdu. O, müslimânların başında bulunan bir münâfık idi. Müslimânları onun 
şerrinden korumak için müdârâ buyurdu. Fıskı, fuhşu, zulmü açık, ya’nî herkes 
arasında yayılmış olanı başkalarına söylemek (Gıybet) olmıyacağı ve 
şerrinden korunmak için müdârâ câiz olduğu buradan anlaşılmakdadır. Abdürraûf-i 
Münâvînin “rahmetullahi teâlâ aleyh” (Künûz) kitâbındaki hadîs-i şerîfde,
(İnsanlara müdârâ için gönderildim) buyuruldu. Dîni ve dünyâyı korumak 
için dünyâlık vermeğe (Müdârâ) denir. Dünyâlık ele geçirmek için dîni 
vermeğe (Müdâhene) denir. Tatlı dil ile iyilik ve hattâ yalan söyliyerek 
gönül almak, dünyâlık vermek olur. Müslimânların, [gizli yapdıkları] büyük 
günâhlarını görünce, örtmek lâzımdır. Başkalarına söylerse, (Kazf) olur. 
Zan ile, iftirâ ile söylemek ise, dahâ büyük günâhdır).] 
Merhûm, mevlânâ 
Ahmedin “rahmetullahi teâlâ aleyh” çocuklarının okumalarına, terbiyeli, bilgili 
yetişmelerine çok gayret ediniz. Zâhirî ve bâtınî edebleri öğretiniz! 
Tanıdığınız, görüşdüğünüz herkesin, hattâ, orada bulunan bütün din 
kardeşlerimizin islâmiyyete uymalarına, sünnete yapışmalarına ön ayak olunuz! 
Bid’at işlemenin, dinsizliğin zararlarını herkese anlatınız! Cenâb-ı Hak 
hepimize iyi işler yapmak nasîb eylesin! Dîn-i islâmın yayılmasına, gençlere 
öğretilmesine çalışanlara başarılar versin! Dîn-i islâmı yıkmak için, temiz 
gençliğin îmânını, ahlâkını çalmak için uğraşan, yalan ve iftirâlarla gençleri 
aldatmağa çalışan din ve fazîlet düşmanlarına aldanarak kötü yola sapmakdan, 
yavrularımızı korusun! Âmîn. 
İmâm-ı Rabbânî 
“rahmetullahi aleyh”, ikinci cildin altmışsekizinci mektûbunda buyuruyor ki, 
Hadîs-i şerîfde, (Yeryüzünü küfr kaplamadıkca ve heryerde küfr ve kâfirlik 
yapılmadıkca, hazret-i Mehdî gelmez) buyuruldu. Bundan anlaşılıyor ki, 
hazret-i Mehdî çıkmadan evvel, küfr ve kâfirlik her tarafa yayılacak, islâm ve 
müslimânlar garîb olacakdır. Peygamberimiz “sallallahü aleyhi ve sellem”, âhır 
zemânda, müslimânların garîb olacaklarını haber vermiş ve (Herc, fitne 
zemânında yapılan ibâdet, [Mekkeden Medîneye] benim yanıma hicret etmek 
gibidir) buyurmuşdur. Fitne ve fesâd zemânında, polisin, askerin ufak bir 
hareketi, râhatlık ve sükûnet zemânlarında yapacakları hareketlerinden katkat 
dahâ kıymetli olduğunu herkes bilir. Fitne yok olduğu zemân gösterecekleri 
kahramanlıkların kıymeti yokdur. O hâlde ibâdetlerin en kıymetlisi ve kabûl 
olunanı, fitnelerin yayıldığı zemânlarda yapılanlardır. Kıyâmet günü, makbûl 
olanlardan, kurtulanlardan olmak istiyorsanız, Allahü teâlânın râzı olduğu, 
beğendiği iyi işleri yapınız! Sünnet-i seniyyeye, ya’nî Resûlullahın “sallallahü 
aleyhi ve sellem” yoluna sarılınız! Bu yola uymıyan hiçbirşey yapmayınız! (Eshâb-ı 
Kehf) “rahmetullahi teâlâ aleyhim ecma’în”, her tarafı fitne kapladığı zemân, 
bir hicret yapmakla, yüksek dereceye kavuşdular. Siz, Muhammed aleyhisselâmın 
ümmetisiniz. Ümmetlerin en iyisi olan ümmetdensiniz. Ömrünüzü lehv ve la’b ile, 
ya’nî oyun ve eğlence ile ziyân etmeyiniz! Çocuklar gibi, top oynamakla 
vaktinizi elden kaçırmayınız! 
Yavrum! 
Fitnelerin yayıldığı, fesâdların çoğaldığı zemânlar, tevbe ve istiğfâr zemânıdır. 
Kenâra çekilmeli, fitnelere karışmamalıdır. Fitneler çoğalıyor. Gün geçdikce 
yayılıyor. Peygamberimiz “aleyhi ve alâ âlihis-salâtü vesselâm” buyurdu ki, 
(Kıyâmet yaklaşdıkca, fitneler çoğalır. Gece başlarken karanlığın artması gibi 
olur. Sabâh evinden mü’min olarak çıkan çok kimse akşam kâfir olarak döner. 
Akşam mü’min iken, gece safâlarında îmânları gider. Böyle zemânlarda, evinde 
kapanmak fitneye karışmakdan hayrlıdır. Kenârda kalan, ileri atılandan hayrlıdır. 
O gün oklarınızı kırınız! Silâhlarınızı, kılınclarınızı bırakınız! Herkesi tatlı 
dil ile, güler yüzle karşılayınız! Evinizden çıkmayınız!). Mektûbâtdan 
terceme temâm oldu. Müslimânlar bu nasîhatlara uymalı, Mevdûdî ve Seyyid Kutb 
gibi mezhebsizlerin, sapıkların, din câhillerinin ısyâna teşvîk eden, fitneyi 
körükliyen zararlı, uydurma tefsîrlerine, kitâblarına aldanmamalıdır. Cihâd, 
devletin, ordunun, düşmanlarla, kâfirlerle, sapıklarla harb etmesi demekdir. 
Müslimân devlet olsun, kâfir devlet olsun, âdil olsun, zâlim olsun, kendi 
devletine ısyân etmeğe, vatandaş kanı dökmeğe, birbirine saldırmağa cihâd 
denmez. Fitne, fesâd çıkarmak denir. Peygamberimiz “sallallahü aleyhi ve sellem”,
(Fitne çıkarana Allah la’net etsin!) buyurdu. Müslimânlar devlete karşı 
ısyân etmez. Fitneye, ısyâna karışmaz. Kanûnlara karşı gelmez. [Ehl-i sünnet 
âlimleri, siyâsete karışmamış, hükûmetde vazîfe almamış, yazıları ile, sözleri 
ile hükûmet adamlarına nasîhat vermişler, onlara hak ve adâlet yolunu 
göstermişlerdir. Ba’zı câhil din adamları, Ehl-i sünnet âlimlerinin yolundan 
ayrılarak, devlet işlerine karışmış, asl vazîfeleri olan öğrenmek ve öğretmek 
se’âdetini ihmâl ederek, kendilerine de, müslimânlara da fâideli olamamışlardır. 
Son Osmânlı şeyh-ul-islâmlarından Mustafâ Sabri efendi, i’tilâf fırkasında 
[partisinde] çalışdı. Tekke şeyhi olan Hüsameddîn Peçeli, tefsîrinde, bilhâssa (Tebbet) 
sûresinin ittihâdcıları medh etdiğini yazmakdadır. Şeyh-ul-islâm Mûsâ Kâzım ve 
Ürgüblü Mustafâ Hayrî efendiler, hem ittihâdcı, hem de mason idi. Erzincanlı 
Şemseddîn Günaltay, din târîhi müderrisi iken halk fırkasına girip meb’ûs ve 
başvekîl oldu. Eyyûb sultânda düğmecilerde Ümmî-Sinân tekkesinde şeyh iken, 
siyâsete atılan Yahyâ Gâlib, Kırşehr meb’ûsu oldu. Akhisarlı Mustafâ Fevzi, 
Şer’iyye vekîli iken halk fırkasına girip, meb’ûs ve meclisde kanûn encümeni 
reîsi oldu. Tesavvuf ehlinden Gümüşhâneli Ziyâüddîn efendinin oğlu Fehmi efendi, 
İstanbul müftîsi iken, halk fırkasına dâhil oldu. Sultân Abdülhamîd hân 
zemânında âyân [senato] reîsi olan seyyid Abdülkâdir efendi ve son Osmânlı 
şeyhul-islâmı olan Mustafâ Sabri efendi, ehl-i sünnet âlimi idiler. İngilizlere 
satılmış olan devlet adamları ile ve islâmiyyeti içerden yıkan din adamları ile 
mücâdele etdiler.] 
  
Kimseye 
bâkî değildir, mülk-i dünyâ sîmü zer, 
bir harâb 
olmuş kalbi, ta’mîr etmekdir hüner. 
Buna fânî 
dünyâ derler, durmayıp, dâim döner. 
Âdem oğlu 
bir fenerdir, âkıbet birgün söner! 
                                                |