Soru: Uşru verilip verilmediği bilinmeyen veya verilmediği
bilinen üründen bize hediye edilirse, yemek caiz olur mu?
CEVAP
Bilinmiyorsa yemek caizdir. Uşrunu vermediği
biliniyorsa, onda birini ayırıp, fakire verdikten sonra yemek iyi olur.
Soru: Buğday, arpa ve hurmanın uşrunu kilo ile tartarak
vermek caiz midir?
CEVAP
Evet caizdir.
Soru: Zeytine yaptığımız masraf, mahsulden fazladır. Uşur
vermek gerekir mi?
CEVAP
Toplanıyorsa vermek gerekir.
Soru: Çok masraf edip çok az mahsul alanın, yine uşur
vermesi gerekiyor mu?
CEVAP
Masraf ne kadar çok, mahsul de ne kadar az olursa
olsun, her mahsulün uşrunu vermek farzdır.
Soru: Gülün uşru verilir mi?
CEVAP
Ticaret niyetiyle olduğu zaman zekâtı verilir.
Soru: Buğday ve arpanın uşrunu, arpadan vermek caiz midir?
CEVAP
Evet.
Soru: Buğdayın uşrunu, başka yılın buğdayından vermek caiz
midir?
CEVAP
Evet. Undan da vermek caizdir.
Soru: Zeytinin uşrunu, zeytinyağı olarak vermek caiz midir?
CEVAP
Evet.
Soru: Mal sahibi ile kiracı eşit mahsul almışsa, uşru kim
verir?
CEVAP
Yarı yarıya verirler.
Soru: İhtiyaç için yetiştirilen sebzenin uşru olur mu?
CEVAP
Olmaz.
Soru: Ortak tarladan çıkan mahsulün yarısının uşrunu
veriyoruz. Diğer yarısını öteki ortak vermezse bize de günah olur mu?
CEVAP
Ortağı da razı edip tamamının uşrunu vermeli. Razı
olmazsa, yarısının uşru verilir. Razı olmayanla ortak olmamalı.
Soru: Çiftçinin zekâtı buğdayla vermesi farz mı, para ile
veremez mi?
CEVAP
Buğdayın zekâtına uşur denir. Buğdayın uşru ya buğday
olarak verilir veya değeri altın olarak verilir.
Soru: Baba malının uşrunu vermiyor. Oğlu da onu bu günahtan
kurtarmak için ona şöyle diyor: "Sen uşrunu ver, onun tutarı kadar ben
sana para vereceğim". Bu durumda fıkhi hüküm nedir?
CEVAP
Baban uşrunu vermiş olur.
Soru: Odun, ot, saman için uşur verilir mi?
CEVAP
Verilmez.
Soru: Haşhaşın tohumu veya kabuğunun uşru verilir mi?
CEVAP
Para eden kısımların uşru altın olarak verilir.
Soru: Yenilen sebzeyi tahmini hesap edip uşrunu vermek caiz
mi?
CEVAP
Zannı galip ile yapılan tahmin muteber olur.
Soru: Uşur verirken, biçerdöver anbarının ölçüsüne itibar
edilir mi?
CEVAP
Evet.
Soru: Borcu mahsulün uşrundan fazla olan önce uşrunu mu
verir?
CEVAP
Evet.
Soru: Tarlayı ortağına verince uşrunu mal sahibi mi verir?
CEVAP
Hayır.
Soru: Zekât gibi uşrun da devir ve iskatı yapılır mı?
CEVAP
Evet.
Soru: Buğday ucuzdur. Bir aylık namaz iskatı için, verilen
315 kilo buğdayın rayice göre değerini altın olarak vermek caiz mi?
CEVAP
Evet.
Soru: Fakir müstahsil, uşur verip uşur alabilir mi?
CEVAP
Evet.
Soru: Altı vesk mahsulü çıkan fakir, uşur alabilir mi?
CEVAP
Nisaba malik olmayan uşur ve zekât alır.
Soru: Buğdayın uşrunu vezin olarak vermek de caiz mi?
CEVAP
Evet.
Soru: Uşur altın ile devir olur mu?
CEVAP
Evet.
Soru: Uşrunu verdiğimiz buğdayı satıp para haline getirsek,
bu paranın da zekâtı verilir mi?
CEVAP
Uşru verilen buğdayın bir daha uşru verilmez. Fakat
satılıp para haline getirilince, zekât gününde nisaba dahil edilerek zekâtını
vermek gerekir.
Soru: Tarlada ekilen marulun uşrunu her seferinde vermek
yerine, o seneki marulun uşrunu toptan takdir edip, mesela 100 kg. takdir edip,
10 kg.ı uşur olarak verebilir miyiz?
CEVAP
Evet.
Soru: Kiraladığım tarlanın uşrunun tamamını benim mi vermem
gerekir?
CEVAP
Fıkıh kitaplarında, (Bir
kimse, tarlasını kiraya verirse, mahsulün uşrunu, imam-ı a'zama göre, mal sahibi
verir. Kira ücreti yüksek olan yerlerde, böyle fetva verilir. İmameyne göre,
kiracı verir. Kira az olan yerlerde, böyle fetva verilir) buyuruluyor.
Mesela, kira ücreti olarak 20 lira verip, masraflar
çıktıktan sonra 60 liralık mahsul almışsanız, mahsulün uşrunu siz verirsiniz.
Masraflar çıktıktan sonra 30 liralık mahsul almışsanız, tarla sahibi verir.
Çünkü kârın yarısından fazlasını mal sahibi almıştır. 10 liralık masraf yapıp
50 liralık mahsul almışsanız, 40 lira almışsınız demektir. Bunun 20 lirasını
mal sahibine verdiğiniz için, mahsulün yarısının uşrunu siz, yarısınınkini de
mal sahibi verir.
Uşur verilirken kira ücreti ve masraflar düşülmez.
Fakat uşru hangi tarafın vermesi gerektiği hesap edilirken, masraflar nazar-ı
itibara alınır.
Soru: İşlettiğim arazilerden ayrıca hatta çalışan minibüsüm
var. Bunun yanı sıra çok nadir olarak sıhhi tesisat, motorla ağaç kesme, gibi
küçük işlerle uğraşıyorum. Buradan elde ettiğim gelirin zekâtını ayrıca mı
vereceğim yoksa mahsullerin kazancıyla birleştirerek mi vereceğim?
CEVAP
Uşur ile bu kazançlar ayrıdır. Bu kazançlarla nisabı
buluyorsanız zenginsiz, nisap 96 gr altın veya o değerde paradır.