Soru: Bizim tezgahımız, ham maddemiz ve işlenmiş eşyamız var. Demirbaş eşyalar var. Bunların hepsinin zekâtı verilir mi?

CEVAP

Tezgah, ticaret için olmadığı, yani satılık olmadığı, eşya imal edildiği için zekâtı verilmez. İsterse değeri milyarları bulsun. Ne kadar kıymetli olursa olsun, demirbaş eşyanın da zekâtı verilmez. Sanat sahiplerinin, imalatçıların ham maddelerinin veya işlenmiş eşyalarının zekâtı verilir.

Koltuk satan bir tüccar, mevcut koltuklarının zekâtını verir. Sattığı koltuklarından iki takımını kullanmak üzere evine alsa, zekâtını vermez.

Zeytinyağı satan bir tüccar, senede iki teneke zeytinyağı yese, bu iki teneke yağın zekâtını vermez. Ticaret için olan diğer bütün gıdalardan bir senelik ev ihtiyacı için ayrılmış olanların da zekâtı verilmez. Yani nisaba dahil edilmez.

Soru: Her eczanede sık sık mal değişir. Bu malların zekâtı nasıl hesaplanır?

CEVAP

Malın değişmesinin önemi yok. Bakkal, manav öyle değil mi? Mal önemli. Kaç liralık mal varsa onun zekâtı verilir.

Sual 1: Kuyumcu, dükkanındaki 14, 18, 22 ayar altınlardan hangisine göre zekât verecektir?

CEVAP

Yüksek ayardan vermek evladır.

Sual 2: Altınlara işçilik de hesaba katılacak mı?

CEVAP

Hurda ve işlenmiş altınlar tartılır, bunun kırkta biri zekât olarak verilir. Zekât altın olarak verildiği için işlenmiş olması veya olmaması fark etmez.

Sual 3: Altın, alış fiyatından mı, satış fiyatından mı hesap edilecektir?

CEVAP

Eldeki altının kırkta biri zekât olarak verildiği için, alış veya satış fiyatını hesaba katmak gerekmez.

Soru: Zekât için bir malın üzerinden bir yıl geçmesi lazım deniyor. Ben manavım. Kimi bir gün, kimi de bir hafta kalmıyor. Bu malların zekâtını vermeyecek miyim?

CEVAP

Malın değil, zenginliğinizin üzerinden bir yıl geçince, elinizdeki malların zekâtını vermeniz farz olur. Mesela 3 Recebde, nisap miktarı malınız olsa, elinizdeki mallar değişip öteki Recebin üçünde yine elinizde nisap miktarında mal varsa, bu malların zekâtını vermek farz olur. İsterse bu mallar elinize yeni girmiş olsun, fark etmez.

Soru: İpekböceği, balık ve tavuk yetiştiren, zekâtını nasıl verir?

CEVAP

Kıymetini nisaba dahil eder.

Soru: Ortağın biri, zekât vermezse, diğerlerine de günah olur mu?

CEVAP

Günah olmaz. Herkes kendi hissesinden mesuldür. Fakat zekât vermeyen kimse ile ortak olmak doğru değildir. Allah’ın emrini yapmayan ve fakirin hakkı olan zekâtı vermeyen kimse, başka günah da işleyebilir. Ortağına hıyânet de edebilir. Allah korkusu olmayan ne yapmaz ki?

Soru: Gölde yetiştirilen balıkların zekâtı olur mu?

CEVAP

Satınca, bu para diğer zekâta tâbi mallarla beraber nisaba ulaşırsa zekâtı verilir.

Soru: Eti ve yumurtası için tavuk ticareti yapan zekâtı nasıl verir?

CEVAP

Sene sonundaki malı, nisabı bulursa zekâtı verilir.

Soru: Birkaç ineğim var. Çok süt satıyorum. zekâtı nasıl verilir?

CEVAP

Sene sonunda parası nisaba dahil edilir.

Soru: Cıvata gibi binlerce malı, zekâtta tek tek mi saymak lazımdır?

CEVAP

Satın alınırken nasıl hesap edilmişse, öyle yapılır.

Soru: Halı ticareti yapan zekât olarak başka mal verebilir mi?

CEVAP

Veremez.

Soru: Halı imal eden, mayi sabunun, ipliğin de zekâtını verir mi?

CEVAP

Tüccar, sanatkâr, mevcut malın fiyatını, mal oluş fiyatından hesaplar. Sabun, iplik dahildir.

Soru: Gömlek diken terzi, zekâtı gömlek olarak verebilir mi?

CEVAP

Evet.

Soru: Zekâtta, basmaların birkaçını ölçüp top halinde tayin caiz mi?

CEVAP

Zannı galip ile caiz.

Soru: Bir tüccar, verdiği vergiyi veya çaldırdığı malı yahut alamadığı malını zekât olarak sayabilir mi?

CEVAP

Sayamaz.

Soru: Vergi zekât yerine geçer mi?

CEVAP

Geçmez.

Soru: Miktarı ve ödeme tarihleri belli olan vergi borçları da, zekât bakımından diğer borçlar gibi mi?

CEVAP

Evet.

Soru: Alacak senetlerini zekât olarak vermek caiz mi?

CEVAP

Alacak deyndir. Nisaba katılırsa da, ayn zekâtı deynden verilmez.

[Ayn = Kendinde bulunan mal (veya hazır, mevcut olan mal)

Deyn = Kendinde bulunmayan mal (veya hazır olmayan mal)]

Soru: Elden ele dolaşan hisse senedi, nisaba dahil edilir mi?

CEVAP

Evet.

Soru: Zekâtı hesaplarken, hisse senetlerimin değerini nasıl hesap edeceğim?

CEVAP

O günkü piyasa değeri ne ise ondan hesap edilir.

Soru: Kamyon çekmek için önceden yatırılan paramın zekâtı var mı?

CEVAP

Yatırılan, alıcının mülkünden çıkar. Artık satıcınındır.

Soru: Altı tane sütünü sattığım ineğim var. Bunların zekâtı nasıl verilir?

CEVAP

30 tane olmadıkça ineklerin zekâtları verilmez. Gelirlerinden elinizde ne kalmışsa ve öteki paralarınızla nisabı buluyorsa o zaman gelirlerinin zekâtları verilir.

Soru: Zekât, ticareti yapılan maldan veya değeri altın olarak mı verilir?

CEVAP

Evet.

Soru: Zekât, kârdan mı verilir?

CEVAP

Zekât kârdan değil, ticaret malının veya paranın tamamından verilir.

Soru: Ticaret için inşaatım var. Sermayeyi inşaata yatırsam, yıl sonunda elde para kalmazsa, inşaatın zekâtı verilir mi?

CEVAP

İnşaata yatırılan paranın zekâtı hemen verilmez. Bir yıl sonra mevcut malın piyasaya göre değerinin zekâtı hesap edilir. Malı satınca eline geçen paradan zekât verilir.

Soru: Müteahhidim. Yapacağım evi, peşin üç yüz milyona sattım. O evi, iki yüze yapabilirim. Üç yüzden, iki yüzü çıkarınca, kalan 100 milyonun mu zekâtı verilir?

CEVAP

Evet.

Soru: Temele harcanan zekât hesabına katılır mı?

CEVAP

Evet.

Soru: Arsa karşılığı inşaatım yarım halde. Zekâtı nasıl verilir?

CEVAP

Mevcudun zekâtı verilir. Satılacak olan yarım inşaat ticaret malıdır. Arsa karşılığı verilecek daireler borç olarak kabul edilir. Zekâtı verilmez. Satılık dairelerin zekâtı verilir.

Soru: İnşaat halindeki satılık binaların zekâtı nasıl verilir?

CEVAP

Satın alınan bütün malzemenin parası, ticaret malı gibi nisaba katılır. (Binanın yapılan kısmının tahmini fiyatı değil) Veya binaların satıldıktan sonra geçmiş senelerinkini de beraber verir. (Yani inşaata başladığı ve devam ettiği senelerin.)