Soru: İki namazı hangi hallerde birleştirmek caizdir?

CEVAP

Bazen iki namazı birleştirip bir vakitte kılmak gerekebiliyor.

Ameliyattaki doktor, doğum esnasında ebe veya boğulmakta olan bir insanı kurtarmak, o saatte bir imtihanda olmak veya hasta olmak, Devlet erkânının toplantıları gibi bir sebeple namaz kılınamazsa, iki namazı cem etmek yani birleştirip bir vakitte kılmak bazı mezheplerde caizdir.

İkindiyi öğle vaktinde, öğle ile birlikte veya

Yatsıyı akşam vaktinde, akşam ile birlikte kılmaya

Takdim ederek cem etmek denir.

Öğleyi ikindi vaktinde ikindi ile veya

Akşamı yatsı vaktinde, yatsı ile birlikte kılmaya

Tehir ederek cem etmek denir.

Sabah namazı cem edilmez.

Hanefi mezhebinde:

Hacılar, Arafat’ta, hutbe okuyan imamın arkasında öğle ile ikindiyi öğle vaktinde takdim ederek kılar.

Çadırlarda cemaatle veya yalnız kılarken, cem edilmez.

Müzdelife’de ise akşam ile yatsı, yatsı vaktinde tehir edip kılınır.

Müzdelife’deki cem için cemaatle kılmak şart değil, münferit de cem edebilir.

Başka yerde başka zamanlarda iki namazı cem edemezler. Ancak ihtiyaç ve zaruret olunca diğer mezheplerden birini taklit ederek kılar.

Maliki mezhebinde:

Arafat’ta öğle ve ikindi,

Müzdelife’de ise akşamla yatsı imam arkasında kılarken cem etmek sünnettir.

Seferde cem caiz; fakat deniz seferinde cem caiz değildir.

Cem için ihtiyaç hasıl olursa, diğer iki mezhepten biri taklit edilebilir.

Mukimken de önemli bir hastalıkta, ihtiyarlıkta cem edilebilir. Ayrıca, camide cemaatle kılarken, karanlıkla beraber şiddetli yağmur ve çamur olunca, takdimle cem caiz olur; fakat evde bu caiz olmaz. Cem edince, vitir vaktinde kılınır.

Maliki’de iki namazı birleştirirken öğleyi ikindiden, akşamı yatsıdan önce kılmak, birinci namaza dururken cem etmeyi niyet etmek, iki farzı peş peşe kılmak gerekir.

İki farz arasında abdest almak ve kamet getirmekte mahzur yoktur.

Sünnet kılmak mekruhtur.

Bazı âlimlere göre, düğün gibi bazı ihtiyaç hallerinde de mukimken cem caizdir.

Dolgu dişi olan Hanefi, hasta iken Hanbeli’yi değil, Maliki’yi taklit ederek cem edebilir.

Şafii mezhebinde:

Mubah olan seferde, Arafat ve Müzdelife’de,

Öğle ikindi ile, akşam yatsı ile cem edilir.

Şiddetli yağmurda sadece camide cemaatle cemi takdim caiz, cemi tehir caiz değildir.

Başka bir kavle göre de münferit kılan da cem edebilir.

Bir kavle göre, hastalık halinde de, cem etmek caizdir.

Bir korku sebebiyle cem caiz olduğu gibi, önemli ihtiyaç halinde mukimken de cem caizdir.

İmam-ı Nevevi ve İbni Münzir de böyle demiştir.

Şafii’de cem ederken öğleyi ikindiden, akşamı yatsıdan önce kılmak, birinci namaza dururken cem etmeyi niyet etmek, ikisini peş peşe kılmak gerekir.

İki farz arasında sünnet kılınırsa cem caiz olmaz, fakat abdest almak ve kamet getirmekte mahzur yoktur.

Hanbeli mezhebinde:

Arafat ve Müzdelife’de, mubah olan seferde, hastalıkta, emzikli olanda, istihaza, idrar ve yel kaçırmak gibi abdesti bozan özürlerde, abdest ve teyemmüm için meşakkat çekenlerde, âmâ olan, yer altında çalışıp da namaz vaktini anlamakta âciz olan, can, mal ve ırzından korkan, maişetine zarar gelecek olan da iki namazı cem edebilir.

Soğuk, kış, yağmur, çamur, fırtınada, yatsıyı akşam ile, evde de cem caiz, öğle ile ikindi caiz değildir.

Cem ederken öğleyi ikindiden, akşamı yatsıdan önce kılmak, birinci namaza dururken cem etmeyi, niyet etmek, ikisini peş peşe kılmak gerekir. A

bdest almak ve ikamet okumak zarar vermez. Sünnet kılarsa cem sahih olmaz.

Ağzında dolgusu olan Hanefi, hasta iken iki namazı cem için Hanbeli’yi değil, Maliki’yi taklit etmesi gerekir. Çünkü Maliki’de taklit imkanı vardır.

Maliki’de taklit imkanı olmayınca Hanbeli taklit edilir.