Kaide [kural]:
Âdet zamanı belli olan, mesela 5 gün olan kadın, bir kere, başka sayıda,
mesela 7 gün sahih kan görünce âdeti 7 gün olarak değişmiş olur.
Bu değişmeler, en fazla on güne kadar olur. 11
veya daha fazla kan devam ederse, önceki âdetten fazlası özür olur. Temizlik
sayısı da, bir kere, başka sayıda, mesela 20 gün iken, 25 güne
çıkar veya en az 15 güne inerse, temizlik günü değişmiş olur. On günlük hayız
süresi içinde, kan görülen günler arasında bulunan temizlik günleri, fâsid
temizlik olduğu için hayız kabul edilir, on günden sonraki kanlı günler ise,
fâsid olduğu için temiz kabul edilir.
Kaide: Yeni hayızdaki kan süresi, 10 günü geçerse ve bunun 3
veya daha fazla günü, önceki âdet zamanı günlerine rastlamazsa, âdet zamanı
değişir; fakat gün sayısı değişmez.
Âdet zamanına rastlarsa, rastladığı gün sayısı hayız,
kalanı istihaze olur. 3 günden [72 saatten] 5
dakika bile az süren kan, hayız olmaz. Yeni başlayan için 10 günden çok sürse,
10 günü hayız, fazlası istihaze olur. Yeni
olmayanlarda âdetten çok olup, 10 günü de aşınca, âdetten sonraki
günlerde gelmiş olan kan hayız olmaz, istihaze olur. Kan, âdet
zamanını aşıp, 10 günden önce kesilince, sahih temizlik görse, yani kan
kesildikten sonra 15 gün içinde hiç gelmezse, kan geldiği günler hayızdır,
âdet günü değişmiş olur. 15 gün içinde bir kere kan gelirse, âdetini
aşmış olanlar hayız olmaz, istihaze olur.
Kaide: Fâsid kan ve fâsid temizlik, âdeti değiştirmez.
Mesela: Âdeti 5 gün olan kadın, 10
günden fazla, mesela 13 gün kan görse, âdeti olan 5 günden fazla
olan 8 günü istihaze, yani özür olur, âdeti değişmez, yine 5
gündür. Sahih temizliği 20 gün olan bu kadın, 13 gün kan görünce,
sahih temizliğinin içine 8 gün fâsid kan karışmıştır. 20 günlük
sahih temizlik, fâsid temizlik haline dönmüştür, âdeti yine 5 gün,
temizliği de 20 gündür.
Bir kadın, genel olarak 10 günü geçmemek ve 3
günden az olmamak şartı ile, bir önceki âdetinin sayısına uygun kan görmezse
âdeti değişir. Mesela, âdeti 6 iken, 7’ye, 8’e 9’a
veya 10’a çıkarsa, yahut 5’e, 4’e veya 3’e inerse
âdet sayısı değişir.
Âdeti 10 günden az olanlar:
Kaide: Âdeti 5 gün iken, sahih temizlikten sonra 6 veya 7
veya 8 veya 9 veya 10 gün kan gelse, sonra tekrar sahih
temizlik görse, kan gördüğü günler yeni hayız olur. Yani önceki âdeti 5
gün iken, yeni âdeti kan gördüğü gün kadar olur.
Misaller:
1) 5 kan ve 25 temiz iken, âdet zamanında 3 gün kan
gelse, âdet sayısı 5 iken 3 olur.
2) 5 kan ve 25 temiz iken 26 temiz 4 kan
görse, âdeti değişerek 4 gün olur.
3) 5 kan ve 25 temiz iken, 6 kan olursa, 6
günden sonra 15 gün temizlik olursa, âdeti 6 güne, 7 kan
olursa, âdeti 7 güne, 8 kan olursa, âdeti 8 güne, 9
kan olursa, âdeti 9 güne, 10 kan olursa, âdeti 10 güne
çıkar. Yani on güne kadar kaç kan görülürse âdeti o kadar gün olur. Temizlik
süresi de 25 ten 15’e düşer.
4) 5 kan ve 55 temiz iken, 5 kan, 64 temiz, 7
kan görse, 7’si hayızdır.
5) 6 kan, 24 temiz iken, 27 temiz, 9 kan görse
ve 15 gün temiz olsa, 9 günün hepsi hayızdır.
Âdeti 10 günden fazla sürenler:
Kaide : Âdeti 10 günden fazla süren kadın, istihazeli
yani özürlü demektir. Çünkü âdetin en fazla süresi 10 gündür. Hayızının
kaç gün olduğunu tespit etmek için, bir önceki aydaki temizlik süresi ve âdet
sayısını bilmek şarttır.
Misaller:
Âdeti 24 gün temiz, 6 gün kan iken,
1) 29 temiz, 12 kan görse, âdeti yine 6 gündür, son 6’sı
istihazedir. Temizlik süresi 29 olur.
2) 30 temiz, 11 kan görse, âdeti yine 6 gündür, son 5’i
istihazedir. Temizlik süresi 30 olur.
3) 21 temiz, 13 kan görse, âdeti yine 6 gündür,
baştan 3, sondan 4 kanlı gün istihazedir.
4) 28 temiz, 12 kan görse, bunun 2 günü önceki âdet
zamanına rastlar. 3’ten az olduğu için, ilk 6 günü hayız,
geri kalan 6 günü istihaze olur. Temizlik süresi 28’e çıkar.
5) 29 temiz, 11 kan görse, âdeti değişmez, yine âdeti 6
gün olur. son 5 günü de istihazedir
6) 30 temiz, 13 kan görse, âdeti yine 6 gündür, son 7
günü de istihazedir.
7) 31 temiz, 2 kan, 3 gün temiz, 7 kan görse,
önceki âdeti 6 gün olduğu için, 2 kanlı, 3 temiz ve kanlı
olan 7 günün 1. günü olmak üzere, âdeti yine 6 gündür. 7
kanlı günün son 6’sı istihazedir. Yani toplam 12 günün ilk 6’sı hayız,
son 6 günü ise istihazedir.
8) 33 temiz, 6 kan, 2 temiz, 3 kan görse,
âdeti yine 6 gün olur. 3 kanlı gün istihazedir.
9) 34 temiz 7 kan, 1 temiz, 4 kan görse,
âdeti yine 6 gündür, sonraki kanlar istihazedir.
10) 35 temiz, 2 kan, 3 temiz, 7 kan görse, 2
kanlı, 3 temiz ve kanlı olan 7 günün 1. günü olmak üzere,
âdeti yine 6 gündür. Sondan 6 kanlı gün istihazedir.
11) 36 temiz, 7 kan, 2 temiz, 3 kan görse,
âdeti yine 6 gün olur, sonraki kanlar istihazedir.
12) 37 temiz, 8 kan, 2 temiz, 4 kan görse,
âdeti yine 6 gün olur, sonraki kanlar istihazedir.
10 günü
aşanlarla ilgili farklı misaller:
5 gün kan, 25 gün temiz iken,
1) Yine 5 kan, 25 temiz iken, önceki âdet gününden
başlayarak kan akıp 10 günü aşıp devam etse, önceki âdeti kadar 5
gün hayız, diğerleri istihaze olur. Çünkü kan,
önceki âdet günlerine rastlamıştır. Kan hep akarsa, bu kanlı günlerin 25’i
temiz, 5 günü hayız kabul edilir.
2) 26. gün kan görse, 27. gün temiz, sonra kan akıp 10
günü aşarak devam etse, önceki âdeti kadar 5 gün hayız,
diğerleri istihaze olur. Çünkü önceki âdetinin ilk ve son günleri
kanlıdır. Kan akmaya devam ederse, bu kanlı günlerin 25’i temiz, 5
günü hayız kabul edilir.
3) 26, 27, 28. günleri kan görse, 29 ve 30.
günü temiz olsa, sonra akıp, 10 günü aşarak devam etse, önceki âdetinin
ilk 3’ü hayızdır. Çünkü kanlı gün, hayızının üç gününe
rastlamıştır. Sonra kan akmaya devam etse, kesilene kadar kanlı günlerin 25’i
temiz, 3’ü hayız kabul edilir.
4) 26. gün kan, 27 ve 28. günler temiz, 29 ve
30. günleri kan görse, 31 ve 32. gün temiz olsa, sonra hep
aksa, hayızı yine 5 gün olur. Çünkü, hayızın
ilk ve son günleri [26 ve 30] kanlıdır. Kan böyle akmaya devam
ederse, kanlı günlerin 25’i temiz, 5 hayız
kabul edilir.
5) 26 ve27. günleri kan, 28 ve 29. günleri
temiz, sonra 1 kan 5 gün temiz, sonra kan akmaya devam etse,
âdeti değişmez, yine 5 gündür. Çünkü, hayızın ilk ve son
günleri kanlıdır.
6) 26 ve 27. günleri temiz, 28, 29 ve 30.
günleri kan görse, 5 temizlikten sonra hep akmaya devam etse, âdeti 3
gün olur. Hep böyle devam ederse, 27 günü temiz 3 günü hayız
kabul edilir.
7) 26. gün kan, 27. gün temiz, 28. gün kan, 29.
gün temiz ve 30. günden sonra akmaya devam etse, âdeti değişmez, ilk 5
günü hayız, ondan sonraki günler istihaze olur.
Âdeti 5 kan ve 55 gün temiz
iken,
1) 5 kan, 15 temiz ve 11 kan görse, önceki âdeti
içine kan rastlamaz. Âdetin sayısı değişmez. 11 günün ilk 5’i hayız,
geri kalan 6 gün istihazedir. Temizlik de 15 güne iner.
2) 46 temiz, 11 kan görse, 11 günün son ikisi,
önceki âdet zamanı içinde ise de, 3’ten az olduğundan, sadece âdet
zamanı değişir. İlk 5 günü hayız, geri kalan 6’sı istihazedir.
3) 47 temiz, 12 kan görse, bu 12 kanın 8’i
önceki temizlik ve 4’ü âdet günleri içindedir, âdeti 4 gün olur. Geri
kalan 8 gün istihazedir.
4) 48 temiz, 12 kan görse, 12 günün 7’si
temizlik ve 5’i önceki âdet içindedir, âdeti yine 5 gündür. İlk 7
günü görülen kan istihazedir.
5) 49 temiz, 11 kan görse, 11 günün 6’sı
temizlik ve 5’i önceki âdet içindedir, âdeti yine 5 gündür. Kan
görülen ilk 6 gün istihazedir.
6) 50 temiz, 11 kan görse, 51-55. gün
arasındaki 5 gün ile son 1 gün yani 61. gün istihaze,
önceki âdet zamanına rastlayan 56 dan 60. güne kadar olan [60.
gün de dahil olmak üzere] 5 gün hayızdır.
7) 51 temiz, 12 kan görse, 12’nin 4’ü baştan,
3’ü sondan olmak üzere 7’si önceki temizlik zamanı ve 5’i
de önceki âdet zamanı içindedir, âdeti yine 5 gündür.
8) 52 temiz, 11 kan görse, 11’ in 3’ü baştan,
3’ü sondan olmak üzere 6’sı önceki temizlik zamanı ve 5’i
de önceki âdet zamanı içindedir, âdeti yine 5 gündür.
9) 53 temiz, 12 kan görse, 12’nin 2’si
baştan, 5’i sondan olmak üzere 7’si önceki temizlik zamanı ve 5’i
de önceki âdet zamanı içindedir, âdeti yine 5 gündür.
10) 55 temiz, 11 kan görse, ilk 5’i hayızdır,
çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 6’sı istihazedir. Âdetin
yalnız zamanı değişir, sayısı değişmez. Temizlik yine 55 gün olur.
11) 54 temiz, 12 kan görse, yine hayız
günü eski âdetine uygun olarak 55 günden sonra başlar, 5 gün hayız
olur. Baştan 1, sondan 6 gün istihaze olur. Temizlik yine 55
gün olur.
12) 56 temiz, 11 kan görse, görülen kanın 4 günü,
önceki âdet zamanına rastladığı için, ilk 4 gün yeni âdeti olur. Sondan 7
günü de istihazedir.
13) 48 temiz 11 kan görse, 4 günü önceki hayızının
içinde olduğu için yeni âdeti 4 gün olur. Baştan 7 gün istihazedir.
14) 59 temiz, 11 kan görse, ilk 5’i hayızdır,
çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 6’sı istihazedir.
15) 65 temiz, 13 kan görse, ilk 5’i hayızdır,
çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 8’i istihazedir.
16) 62 temiz, 12 kan görse, ilk 5’i hayızdır,
çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 7’si istihazedir.
17) 63 temiz, 14 kan görse, ilk 5’i hayızdır,
çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 9’u istihazedir.
18) 20 temiz, 13 kan görse, ilk 5’i hayızdır,
çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 8’i istihazedir. Temizlik
de 20 güne iner. Âdetin yalnız zamanı değişir, sayısı değişmez. Temizlik
de değişir.
19) 64 temiz, 11 kan görse, ilk 5’i hayızdır,
çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 6’sı istihazedir. Âdetin
yalnız zamanı değişir. Sayısı değişmez. Temizliği de 55 iken 64
gün olur.
Yeni âdeti önceki âdetine rastlayanlar:
Kaide: On günden fazla kan görüp, 3 veya daha fazla kan günleri,
önceki âdet günleri içinde bulunursa, yalnız bu günleri hayız
olup, kalanı istihaze olur.
Mesela: 25 temiz, 5 kan iken, 26
temiz, 11 kan görse, ilk 4 günü hayız, son 7
günü de istihaze olur.
Kaide: Yeni hayızı 10 günü aşarak istihaze olursa ve
bunun 3 veya daha çok günü önceki âdeti olan günlerine rastlar ve önceki
âdetinin kalan son kısmı yeni sahih temizliğe rastlarsa, âdeti olan günlere
rastlayan günler, yeni âdeti olur.
Misaller:
1) 5 kan, 25 temiz iken, 18 temiz, 11 kan
görse, bunun 3 günden fazlası, yani 4 günü, önceki âdetine
rastladığı için, âdeti 4 gün olur. Baştan ilk 7 günü istihazedir.
2) 6 kan 24 temiz iken, 18 temiz, 11 kan
görse, 5 kan, 6 günlük önceki âdet zamanı içine rastladığı için
yeni âdeti son 5 gün olur, ilk 6 günü istihazedir.
Eğer, 11 yerine 12 kan görse, yeni âdeti, âdet zamanına rastlayan
son 6 gündür. Kan süresi 10 günü geçtiği için ilk 6 kan istihazedir.
3) 5 kan, 25 temiz iken, 27 temiz, 12 kan
görse, kanlı günlerden 3’ü âdetinin içine rastladığı için âdeti 3
güne iner. Sonraki 9 kanlı gün istihaze olur.
4) 6 kan, 25 temiz iken, 27 temiz, 12 kan
görse, kanlı günlerden 4’ü önceki âdetinin içinde olduğu için yeni âdeti
4 güne iner. Sonraki 8 kanlı gün istihaze olur.
Önceki âdet zamanına rastlamayanlar:
Kaide: Önceki sayısından farklı olan sonraki kan günleri, 10 günden
fazla olur ve bunun 3 veya daha fazla günü, önceki âdet günleri içinde
bulunmazsa; âdetin zamanı değişir, sayısı değişmez, ilk görüldüğü günden
başlar.
Misaller:
1) 24 temiz, 5 kan iken, 27 temiz, 11 kan
görse, önceki âdetine 2 gün rastladığı için âdeti yine 5 gündür,
temizlik süresi de 27’ye çıkar. 11 kanın ilk 5’i âdet, 6’sı
istihazedir.
2) 5 kan, 20 temiz iken, 23 temiz, 12 kan
görse, bunun 2’si önceki âdet zamanına rastlar. Bu da, 3’ten az
olduğu için, ilk 5’i hayız, 7’si istihaze olur. Temizlik de 23’e
çıkar.
3) Âdeti 25 temiz 5 hayız olan bir kadın, 28
temiz 12 kan görse, yani, âdet zamanının baştan 3 gününde
görmeyip, sonra 12 gün görse; ilk görülen günden başlayarak hayızı
yine 5 gün olup, temizlik süresi değişmiş olur.
4) 35 temiz, 5 kan iken, 38 temiz, 12 kan
görse, âdeti yine 5 gündür. Temizlik 38’e çıkar.
Kızlarda Hayızın Başlaması
1) Bir kız, 3 kan, 15 temiz, 1 kan, 1 temiz, 3
kan görse, kan görülen ilk 3 gün ile, son 3 kanlı gün, 2
ayrı hayız olur. Çünkü, âdeti 3 gün olacağından, ikinci hayız,
aradaki 1 kandan başlamaz. Bu 1 gün istihaze
olur.
2) Bir kız, 3 kan, 1 temiz, 1 kan, 2 temiz, 1
kan, 1 temiz, 1 kan görse, bu 10 günün hepsi hayız
olur. Eğer onuncu günden sonra, mesela 12. gün kan görse, bu kızın hayızı
ilk gördüğü 3 gün olur, diğer günler istihaze olur. Eğer ilk
gördüğü kan 5 olsaydı, âdeti 5 gün olurdu.
3) Bir kız, ilk defa, 1 kan, 8 temiz ve 1 kan görse,
10 günün hepsi hayız olur. Fakat, 1 kan, 9 temiz ve 1
kan görse, hiçbiri hayız olmaz. Kan görülen iki gün istihaze
olur. Çünkü, onuncu günden sonra görülen kandan önceki temizlik günleri, hayız
sayılmaz.
İstimrarlı Haller
Kızda istimrar 4 türlü olur:
1) Kaide: İlk görülen kan, akmaya devam ederse, yani hiç
kesilmeden günde bir damla olsun akarsa, ilk 10 gün hayız,
sonra 20 gün temiz kabul edilir.
2) Kaide: Kız, sahih kan ve sahih temizlikten sonra, herhangi
bir zaman kan kesilmeden akarsa, bu kız, âdeti belli olan kadın olur.
Misaller:
a) Bir kızın âdeti 5 kan, 40 temiz iken, kan kesilmeden
aksa, 5 günü hayız, 40 günü istihaze kabul edilir. Kan
kesilene kadar böyle devam eder, yani kanlı günlerin 5’i hayız,
40’ı istihaze olur.
b) Bir kızın âdeti, 7 kan, 20 temiz iken, yine 7 kan
ve 20 temiz olsa, sonra kan akmaya devam etse, bu kanlı günlerin 20’si
istihaze, 7’si hayız kabul edilir.
c) Bir kızın âdeti, 3 kan 27 temiz iken, tekrar âdeti
görmeye başlayınca kan kesilmeden hep aksa, kan 11 gün akınca, hemen
gusledip namaz kılar. Kan kesilene kadar, kanlı günlerin 3’ü hayız,
27’si istihaze olur.
3) Kaide: Fâsid kan ve fâsid temizlik görse, ikisi de âdet
kabul edilmez. Bu da iki türlü olur:
a) Temizlik 15 günden az olduğu için fâsid ise:
İlk görülen kan hep akmış gibi kabul edilir. Mesela, 11
kan ve 14 gün temiz olsa, sonra kesilmeden aksa, birinci kan, 10
günü aştığı için fâsiddir. 11. ve istimrarın ilk 5 kan günleri
temizlik günleri olup, bu 5. günden sonra, kanlı günlerin 10 günü
hayız, 20 günü temiz kabul edilerek devam eder. Açıklama:
Bir ay, genel olarak 30 gün kabul edilir. 30 günün 10 günü
hayız olunca, 20 günü de temiz, yani istihazedir.
Kan kesilinceye kadar böyle devam eder.
b) Temizlik tam olup, kanlı gün karıştığı için fâsid ise:
Böyle Fâsid temizlik ile kan günleri toplamı 30’u
geçmezse, yine ilk kan akmaya başlamış gibi kabul edilir. 11 kan ve 15
gün temizlikten sonra kesilmeden kan akarsa, 16 günün ilk günü kanlı
olduğu için, 15 temiz gün ve 1 kanlı gün fâsid temizlik kabul
edilir. Kan akmaya devam ederse, 10 günü hayız, 20 günü istihaze
kabul edilir. Kanlı günlerle temiz olan günlerin toplamı 30’u aşar ise,
ilk 10 gün hayız olup, sonra istimrara kadar olan günlerin hepsi temiz
kabul edilip, istimrardan sonra 10 gün hayız, 20 gün
temiz olarak devam eder. Mesela: 12 kan, sonra 20 gün temizlik,
sonra kan akmaya devam ederse, bu kanlı günlerin 10 günü hayız,
20 günü istihaze kabul edilir.
4) Kaide: Sahih kan ve fâsid temizlik görse, sahih kan günleri
âdet olur. Sonra 30 güne kadar temizlik kabul edilir.
Mesela: 5 kan ve 14 gün temizlikten
sonra akmaya devam ederse, ilk 5 kan ve bundan sonra 25 gün temiz
olur. Bu 25 günü tamamlamak için, istimrarın ilk 11 günü temiz
kabul edilir. Bundan sonra, 5 günü hayız, 25 günü temiz
olarak devam eder.