gadât

 :

غداة

(a. i. gudve'nîn c) : (bkz. : gudve).

gafer-Allâhü leh

 :

 

Allah onu yarlıgasın, bağışlasın!

gafere

 :

غفر

(a. f. i.) : bağışladı, yarlıgadı.

galebât

 :

غلبات

(galib'in c. olan galebenin c.) : galebeler, üstünlükler.

galibe

 :

غالبه

("g" uzun okunur, a. s.) : ["galib"jn müen.] (bkz. : galib).

galîl

 :

غليل

(a. s.) : susamış, (bkz. : çeşme).

gamgame

 :

غمغمه

(a. i.) : 1) savaşan, muharip. 2) inekler gibi böğürme. 3) savaş sırasında çıkarılan ses.

gamze-i ah ter

 :

 

mec. sabaha karşı yıldızların parlaması.

gamzî

 :

غمزى

(a. s.) : gözkırpan.

garâib-perver

 :

غراءب پرور

(a. f. b. s.) : garipliklerden hoşlanan, tuhaflıkları seven.

garâmât

 :

غرامات

(a. i. garâmet'in c.) : 1) borç, diyet gibi şeyleri ödemeler. 2) vergiler, resimler.

garâmî

 :

غرامى

(a. s.) : lirik, * duygusal.

garaz-âmîz

 :

غرض آميز

(a. f. b. s.) : 1) garazlı, kinli. 2) kötü niyetli, gizli maksatlı.

gar-i iradî

 :

 

* istemsiz, 

gariban

 :

غريبان

(a. f. s. c.) : garipler,

garîbe-i hilkat

 :

 

acâip * yaratık.

garîzevî

 :

غريزوى

(a. s.) : psik. * içgüdüsel, fr. instinctif.

gâv-ı âsmân

 :

 

(gök öküzü) : Süreyya yıldızı, 

gaye-i irtika

 :

 

astr. *yücelim, fr. culmination, 

gayhet i efkâr

 :

 

bunama, (bkz. : ateh), 

gay-i fa'âl bürkân

 :

 

coğr. sönmüş yanardağ.

gayr i müsavat

 :

 

eşitsizlik.

gayr-¡ müfîd

 :

 

faydasız, yararsız,

gayr-ı muvafık

 :

 

uygunsuz.

gayr-i ahlâkî

 :

 

ahlâka aykırı, ahlâksızca.

gayr-i ahlâkiyye

 :

 

fels. * törel s izcilik, fr. immoralisme.

gayr-i caiz

 :

 

olamaz, yaraşmaz, yaraşıksız, 

gayr-i ciddî

 :

 

1) ağırbaşlı olmayan, uçarı; 2) güvenilmeyen, doğruluğundan şüphe edilen, 

gayr-i cinsî

 :

 

bot. * eşeysiz, fr. asexué!. 

gayr-i cismânî

 :

 

fels. * tinsel.

gayr-i elâstikî

 :

 

esnemez, * esneksiz.

gayr-i ihtiyarî

 :

 

düşünmeden, istemeksizin, elinde olmayarak.

gayr-i ilmî

 :

 

* bilime aykırı, * bilimdışı.

gayr-i insanî

 :

 

insanlığa, yakışmayan, zalimce, merhamet' etmeden.

gayr-i kabil-i afv

 :

 

bağışlanamaz, 

gayr-i kabil-i aks

 :

 

mant. * tersinmez, fr. " irréversible.

gayr-i kabil-i hail - mes'ele

 :

 

çıkmazlık, fr. aporie.

gayr-i kabil-i ihtisar

 :

 

mat. *kısıkkesir, fr. fraction irréductible.

gayr-i kabil-i inhilâl

 :

 

erimez, 

gayr-i kabil-i inhina

 :

 

bükülmez, eğilmez, 

gayr-i kabil-i irca'

 :

 

kim. *indirgenmez, fr. irréductible.

gayr-i kabil-i isbât

 :

 

isbat edilemez, * tanımlanamaz.

gayr-i kabil-i işbâiyyet

 :

 

kim. doymazlık, fr. insaturation.

gayr-i kabil-i iştial

 :

 

kim. alevlenmez, fr. ininflammable.

gayr-i kabil-i i'tirâz

 :

 

söz götürmez, su götürmez, karşı çıkılmaz.

gayr-i kabil-i kıyâs

 :

 

ölçülemez, ölçülmez, bambaşka.

gayr-i kabil-i nüfuz

 :

 

coğr. * geçirimsiz, fr. imperméable.

gayr-i kabili şifâ

 :

 

onulmaz, şifa bulmaz, iyi olmaz.

gayr-i kabil-i taarruz

 :

 

* dokunulamaz, saldırı-lamaz.

gayr-i kabil-i tahammül

 :

 

çekilmez, dayanılmaz, katlanılmaz.

gayr-i kabil-i tahmin

 :

 

1) kestirilemez; 2) beklenmedik.

gayr-i kabil-i ta'rif

 :

 

mant. *tanımlanamaz, fr. indéfinissable.

gayr-i kabil-i tecezzi

 :

 

bölünemez.

gayr-i kabil-i tedâvî

 :

 

tedavi edilemez, onulmaz.

gayr-i kabil-i tekzîb

 :

 

tekzip edilemez, yalan-lanamaz.

gayr-i kabil-i telâfi

 :

 

yerine konulamaz, yeri doldurulamaz, onarılamaz, eksikliği giderilemez;

gayr-i kabil-i temyîz

 :

 

mant. ayırdedilemez, fr. indiscernable.

gayr-i kâfî

 :

 

* yetersiz.

gayr-i kat'î

 :

 

kat'î, *kesin o/mayan.

gayr-i lâyık

 :

 

yakışmaz, uygun düşmez, uyuşmaz.

gayr-i mahdûd müstakim

 :

 

geo. sınırsız doğru, 

gayr-i mahsûs

 :

 

duyulmaz, sezilmez, 

gayr-i ma'kul

 :

 

akla aykırı; saçma, * usalmaz. 

gayr-i malûm

 :

 

bilinmeyen, bilinmez.

gayr-i ma'mur

 :

 

bayındır olmayan, *şenliksiz.

gayr-i mantıkî

 :

 

mant. mantıksız,

gayr-i matbu'

 :

 

basılmamış, * yayımlanmamış,

gayr-i medenî

 :

 

medenî olmayan, görgü ve gelenek dışı.

gayr-i mekşûf

 :

 

keşfedilmemiş, bulunamamış, açıklanamamış.

gayr-î memnun

 :

 

küskün, kırgın, 

gayr-i me'mûl

 :

 

umulmadık, beklenmedik. 

gayr-i menkul

 :

 

taşınmaz, * göçümsüz 

gayr-i me'nûs

 :

 

alışılmamış, yadırganan, 

gayr-i meskûn

 :

 

boş, ıssız, oturulmayan. 

gayr-i mes'ûl

 :

 

* sorumsuz, sorulmaz, 

gayr-i meşbû'

 :

 

doymamış, 

gayr-î meşru'

 :

 

kanunsuz, töreye aykırı, yolsuz, 

gayr-i mevkuf

 :

 

* tutuklu olmayarak, 

gayr-i mezru

 :

 

ekilmemiş, * ekimsiz, açılmamış [toprak].

gayr-i muarref

 :

 

sınırsız, tariflenmemiş. 

gayr-i muayyen

 :

 

belirli olmayan, tesbit edilmemiş.

gayr-i muayyeniyyet

 :

 

* belirimsizlik : 

gayr-i muhikk

 :

 

1) eğri; 2) haksız.

gayr-i muhtemel

 :

 

* olasız.

gayr-i muktedir

 :

 

gücü yetmez, güçsüz.

gayr-i munis

 :

 

alışılmamış, yadırganan.

gayr-i muntak aded

 :

 

mat. * yadrasyonel sayı.

gayr-i muntazam

 :

 

düzensiz, dağınık, gelişigüzel

gayr-i mu'teber

 :

 

sayılmayan, değersiz, * önemsiz.

gayr-i muvâzî

 :

 

düzgün ve paralel olmayan.

gayr-i müessir

 :

 

kim. * etkisiz, fr. inactif.

gayr-i müessiriyyet

 :

 

kim. * etkisizlik, fr. inactivité.

gayr-i mükellef

 :

 

"yükümlü olmayan,

gayr-i mümkin

 :

 

olamaz, * olanaksız,

gayr-i münâsib

 :

 

uygunsuz, yakışıksız.

gayr-i münhal

 :

 

kim. erimez.

gayr-i müntic

 :

 

mant. * tutarsız, tutmaz.

gayr-i mürekkep

 :

 

* yalınç.

gayr-i müsâvî

 :

 

* eşit olmayan, * eşitsiz.

gayr-i müsmir

 :

 

yemişsiz, verimsiz, sonuçsuz.

gayr-i müstakar

 :

 

kararsız, durulmamış.

gayr-i müstevî

 :

 

düz olmayan.

gayr-i müşabih

 :

 

benzemeyen, eş olmayan.

gayr-i müşterek-il-mikyas adedler

 :

 

mat. ortak ölçülmez sayılar.

gayr-i müteayyiş bi-l-hevâ

 :

 

biy. * havasızyaşar, fr. anaérobie.

gayr-i mütecanis

 :

 

iyi karışmamış, *bağdaşmamış, ayrı türden, * bağdaşmaz, kaynaşmaz, fr. hétérogène.

gayr-i müteharrik

 :

 

hareketsiz, oynamaz, kımıldamaz, sabit.

gayr-i mütenazır

 :

 

simetrik olmayan, 

gayr-i nizamî

 :

 

düzene aykırı, düzen dışı, * kurala aykırı, * kural dışı.

gayr-î resnıî

 :

 

resmî olmayan, * özel olarak,

gayr-i safî

 :

 

karışık, katışık,

gayr-i samîmi

 :

 

içten olmayan, *içtensizlik.

gayr-i sıhhî

 :

 

sağlığa aykırı, sağlığa zararlı.

gayr-i şahsî

 :

 

* kişilik dışı.

gayr-î şeffaf

 :

 

saydam olmayan.

gayr-i şuur

 :

 

* bilinçdışı, * bilinçaltı, fr. inconscience.

gayr-i şuûrî

 :

 

şuursuz, şuursuzca, yaptığını bilmeyerek.

gayr-i tabîî

 :

 

1) tabîat dışı, tabiata aykırı; 2) "olağandışı; 3) acaip.

gayri uzvî

 :

 

inorganik.

gayr-i vâki

 :

 

'olmamış, olmayan, olmadık,

gayr-i vârid

 :

 

düşünülemez, hatıra gelmez,

gayr-i vazıh

 :

 

anlaşılmaz, kapalı, örtülü,

gayr-i zatî

 :

 

fels. * dışınlı, - fr. extrinsèque.

gayr-i zatî hâle

 :

 

(getirme) : *nesnelleştirme, fr. objectivation.

gayr-i zîrûh

 :

 

1) ruhsuz, cansız; 2) donmuş.

gayr-i, mugaddi

 :

 

* besinsiz, beslemez.

gayr-i'dînî

 :

 

dince aykırı, dine uymaz.

gayr-l nâfi'

 :

 

faydalı olmayan.

gaza vat nâme

 :

غزواتنامه

(a. f. b. i.) : ed. büyük bir kumandanın kahramanlıklarını ve savaşlarını anlatan manzum, mensur eser.

gazâlân

 :

غزالان

(a. f. gazâl'in c.) : (bkz. : gazal).

gazelî

 :

غزلى

(a. s.) : gazele ait, gazelle * ilgili..

gazel-i müzeyyel

 :

 

ed. mahlas beytinden sonra, bir iki beyitle ünlü bir kişiden bahseden gazel, 

gaz-i hevâ

 :

 

kim. jeneratör (* üreteç) gazı.

gazûb-âne

 :

غضوبانه

(a. f. b. zf.) : kızgınlıkla, hiddetle, öfkeli olarak.

gejdüm

 :

گژدم

(f. ¡.) : eğri kuyruklu akrep.

gemze-i gül

 :

 

mec. çiçek açma. 

genc-bahş

 :

گنج بخش

(f. b. s.) : hazine bağışlayan.

Genc-i Leâl

 :

 

(incilerin hazînesi.) : Gencî Pîr Mehmet'in 1631'de yazdığı Arapçadan Türkçeye ve Farsçadan Türkçeye manzum sözlük.

genc-i sûhte

 :

 

müz. otuz ezgiden pnsekizincisi.

gerdâniye-ırak

 :

 

müz. Hızır bin Abdullah'ın edvarına göre gerdaniye avazesine ırak makamını eklemekle elde edilen terkip.

geveşt-rast

 :

 

müz. Geveşt âvâzesine ana makam rastın katılmasıyle elde edilen terkip.

gevher-bahş

 :

گوهر بحش

(f. b. s.) : "gevher bağışlayan" : mec. çok cömert.

gılâf-ı dâhilî-i semer

 :

 

bot. meyvaiçi.

gılâf-ı lîf-i adali

 :

 

anat. * kaszarı, fr. sarcolem-me, .myolemme.

gılâf-ı mutavassıt-ı semer

 :

 

bot. *meyveortası.

gılâf-ı nücrevî

 :

 

anat. * göze zarı, fr. membrane cellulaire.

gışâ-i bekâret

 :

 

anat. kızlık zarı, fr. hymen, 

gışâ-i cenb 

 :

 

biy. akciğer zarı.

gışâ-i dâhilî-i gubâr-ı tali'

 :

 

bot. çiçektozu iç-zarı (içzar). '

gışâ-i dâhilî-i rahm

 :

 

dölyatağı * içzar 1.

gışâ-i haricî

 :

 

bot. dişderi.

gışâ-i hücrevî

 :

 

anat. mukoza zarı.

gışâ-i ki İye

 :

 

anat. böbrek zarı.

gışâ-i müstebtın-ül-batn

 :

 

anat. periton, karınzarı.

gışâ-i nebatî

 :

 

bot. çekirdek zarı. 

gışâiyy-ül-cenâh

 :

 

zool. zarkanatlılar.

girân-suhan

 :

گران سخن

(f. b. s.) : ağır sözlü, tok sözlü.

gişâ i hâricî-i gubâr-ı tali'

 :

 

bot. çiçektozu dış-zarı (dışzar)

Gonca i Edeb

 :

 

Sûdî Bey tarafından Selanik'te yayımlanmış fennî, edebî bir dergi.bâr-ı gam[m] (gam tozu) t esrar.

gtşâ i ankebûfî

 :

 

anat. örümceksi zar, fr. arachnoïde.

gudde-i dem'iyye

 :

 

anat. gözyaşı bezi.

gudde-i dühniyye

 :

 

anat. yağbezi.

gudde-i em'a-i rakîka

 :

 

anat. bağırsak bezleri.

gudde-i fer'iyye

 :

 

anat. yardımcıbez.

gudde-i fevk-al-kilye

 :

 

anat. böbreküstü bezi.

gudde-i i nebí

 :

 

anat. * salkımsı bez.

guddevî

 :

غدوى

(a. s.) : anat. gudde ile ilgili, * bezel, fr. glandulaire.

guded-i beşere-i muhâtî

 :

 

anat. bez epiteli.

gûdekân

 :

گودكان

(f. i. gûdek'in c.) : çocuklar.

gudrûf-i tercihâiî

 :

 

anat. * ibriksi kıkırdak, fr. aryténoïde (cartilage-).

gudrûfîn

 :

غدروفين

(a. i.) : anat. 1) kon-drin. 2) kabuklaşma, fr. chondrine.

gudve

 :

غدوه

(a. i. c.) : gadât) : sabah, sabahla güneş doğması arasındaki zaman, (bkz. : gü-düvv).

gulâm-pâre

 :

غلامپاره

(a. f. b. s. ve i.) : kulampara, oğlancı.

gurbèt-gâh

 :

غربتگاه

(a. f. b. i.) : yabancı memleket.

gurema

 :

غرما

(a. i. garîm, ine.) : (bkz. : .guramâ ).

guseyn

 :

غصين

(a. i.) : bot. dalcık, budakcık.

guşa

 :

غشا

(a. i.) : hek. guatr, fr. goitre, 

güftâr-senc

 :

گفتر سنج

(f. b. s.) : söz tartan, uygun, ölçülü söz söyleyen.

gülân

 :

 گلان

(f. i. gül'ün c.) : güller,

gül-cemâl

 :

 گل جمال

(f. a. b. s.) : gül yüzlü, yüzü gül gibi güzel olan.

Gülistan

 :

 گلستان

(f. b. i.) : 4) Istrati Sabuncaki tarafından 1910'da. Istanbu"da aylık olarak yayımlanmış çiçekçilik ve bahçıvanlığa ait bir dergi.

gürz-bâz

 :

گورز باز

(f. b. s. ve i.) : eskiden meydanda veya sahnede ağırlık kaldırarak hüner gösteren oyuncu.

güşüd

 :

گشود

(f. s.) : açık, açılmış olan. (bkz. : güşûde).