vasab

(a. i. c. : evsâb) : hastalık; ağrı.

vasat

(a. i. c. : evâsıt) : 1) orta, İki şeyin arası. 2) ikisinin ortası olan şey. Lâ-hayre illâ fi-l-vasat : hayır ancak vasattadır, hayır itidaldedir. 3) cemiyet muhîti, iç. (bkz : dâhil). 4) bel, sırtın alt kısmı.

vasat-ı mütenâsib

mat. *orantılı orta, fr. moyenne proportionnelle.

vasat-ül-hâl

orta halde, orta halli.

vasat-ül-kame

orta boylu.

vasat-ür-re's

başın ortası.

vasateyn

(a. i. c.) : mat. ortalar, fr. moyens.

vasati

(a. s.) : orta; ortalama, ikisi ortası, orta halde.

vasati hatâ

mat. her hangi bir şeyin müteaddit ölçülerinin vasatîsi olan rakamı beher ölçü miktarını temsîl eden rakamdan çıkarmak suretiyle elde edilen farklar toplamının ölçü adedine bölümünden elde edilen hatâ miktarı, lât. : Error medius.

vasati murabba! hatâ

mat. her hangi bir şeyin müteaddit ölçülerinin vasatîsi olan rakamı beher ölçü miktarını temsîl eden rakamdan çıkarmak suretiyle elde edilen farkların kareleri toplamının kökünün ölçü adedine taksiminden elde edilen hatâ miktarı, lât. error medius metuendus

vasf

(a. i. c. : evsâf) : 1) * nitelik, bir kimsenin veya şeyin taşıdığı hal, sıfat. 2) bir kimsenin veya şeyin durumunu anlatarak tarif etme. 3) övme. 4) gr. sıfat.

vasf-ı tahsinî

ed. bir şeyin mâhiyetini beyân etmekten ziyâde lâfzını süslemek için kullanılan sıfatlar. Meselâ : "bu şi'r-i teri okurken ol mah*bir savt-i garip işitti nâgâh" beytindeki ter ve garîb sıfatları gibi.

vasf-ı terkibi

gr. *birleşik sıfat, bir ismin sonuna Farsça bir emir eklenerek yapılan terkip. Zevk-efzâ : zevk artıran... gibi.

vasfî, vasfiyye

(a. s.) : 1) vasıfla, nitelikle ilgili, beyan ve tarife âit. 2) i. [birincisi] erkek, [ikincisil kadın adı.

vâsıb

(a. s.) : sürekli; yerinde duran.

vasıb

(a. s.) : hasta, (bkz. : marîz).

vâsıf

(a. s. vasf'dan) : 1) vasfeden, bildiren; öven. 2) i. erkek adı.

vâsık

(a. s. vüsûk'dan) : 1) güvenen. 2) Abbasî halîfelerinden birinin ünvânı.

vâsık billâh

Allah'a güvenen.

vâsıl

(a. s. vüsûl'den) : 1) erişen, ulaşan, kavuşan. 2) (ci : vâsılın) : tas. Hakk'a eren. ["vâsıl-ı Hakk" şeklinde de kullanılır]

vâsıla

(a. s.) : fels. dıştan, fr. adventice.

vâsılın

(a. s. vâsıl2'nin c.) : tas. Hakka erenler. Gavs-OI-vâsılîn : hakikate, marifete ermiş olan kâmillerin başı, Hz. Abdülkadir-il-Gey-lânî.

vâsıt

(a. s. vasat'dan) : ortada bulunan, ikisi ortası.

vâsıta

(a. i. c. : vesâit) : 1) iki şeyi birbirine bitiştiren üçüncü. 2) aracı, arada bulunan, araya giren, meyancı. 3) âlet, araç. 4) soy, soy kuşağının her biri. Bilâ-vâsıta : vasıtasız, doğrudan doğruya. Bi-l-vâsıta : vâsıta ile, birinin aracılığı ile. 5) ed. tercî ve terkîb-i bendleri teşkîl eden parçaları birbirine bağlıyan beyit, [terci'lerde tekrarlanır, terkiplerde değişir]

vâsıtî

(a. i.) : tas. iyi cins bir kamış kalemi.

vâsi', vâsia

(a. s. vüs'at'den) : 1) geniş; açık; enli; bol. Arz-ullahi vâsia : Allah'ın yeri geniştir. 2) Allah adlarından biri.

vâsi'-ül-mağfire

yarlıgaması bol olan Allah.

vasî

(a. i. vesâyet'den. c. : evsıyâ') : 1) bîr ölünün vasiyetini yerine getirmiye me'mur edilen kimse. 2) bir yetimin veya akılca zayıf ve hasta olan bir kimsenin malını idare eden kimse. 3) (Imâmiye mezhebine göre) Hz. Ali.

vasî-i guremâ

file. borçları terikesinden fazla olduğu halde vefat eden borçlunun terikesine yargıç tarafından tâyin olunan vasî.

vasî-i mansûb

fık. yetim için hâkim (yargıç) tarafından tâyîn edilen vasî.

vasî-i muhtar

fık. ölünün hayatta iken tâyîn ettiği vasî olup, vasiyeti yerine getirmekle vazifelidir.

vasîd

(a. i.) : kapı eşiği, (bkz : südde).

vasîf

(a. i. c. : vesâif, vusafâ) : uşak, hizmetçi.

vasîl

(a. s.) : birinden asla ayrılmaz [kimse]

vasît

(a. s.) : aracı, hakem.

vasiyyet

(a. i. c. : vesâyâ) : bir kimsenin öldükten sonra yapılmasını istediği şey. Rükn-i vasiyyet : vasiyete delâlet eden şeyler.

vasiyyet-bi-l-galle

huk. [eskiden] bir kimsenin birine bir mülkünün, meselâ akarının gailesini vasiyet etmesi, [bu vasiyet, hem mûsînin hîn-i ve-fâtındaki mevcut gaileye, hem de musâleh saS oldukça tahaddüs edecek gailelere masruf olur]

vasiyyet-bi-l-haec

huk. [eskiden] bir kimsenin vefatından sonra nâmına haccedilmesi için yaptığı vasiyet, [sülüs-i mâlinden muteber olur]

vasiyyet-bi-l-muhâbât

huk. [eskiden] bir malı deîer fiyatından noksan ile satılmak üzere yapılan vasiyet [dörtyüz lira kıymetinde olan bir evin muayyen bir şahsa üç yüz liraya satılmasını vasiyet gibi]

vasiyyet-bi-s-sehm

huk. [eskiden] bir kimsenin bir şahsa veya bir cihete terikesinden lâalettâyin bir sehim vasiyet etmesi ki vereseden hiç birinin senimden zait olmamak üzere terikenin altıda biri musâleh'e âit olur.

vasiyyet-bi-s-semere

huk. [eskiden] bir kimsenin birine bağ ve bahçe gibi bir mülkünün semeresini vasiyet etmesi.

vasiyyet-bi-s-süknâ

huk. [eskiden] bir akarın süknâsını muayyen bir kimseye vasiyet etme. [terekenin üçte birinden muteber olurl.

vasiyyet-bi-sülüs-il mâl

huk. [eskiden] bir kimse tarafından : "malının üçte birini filân kimseye veya filân cihete vasiyet ettim" diye yapılan vasiyet,

vasiyyet-bi-ş-şart

huk. [eskideni bir şart ile mukayyet olan vasiyet. [meselâ : bir kimsenin : "ailemin nezdinde ikamet etmek üzere filân kadına yüz lira veriniz" diye vasiyet etmesi gibi.

vasiyyet-i gayri mürsela

huk. [eskiden] nısıf ve sülüs gibi bir kesir ile mukayyet olarak vuku' bulan vasiyet, [terikenin dörtte birini vasiyet gibi.]

vasiyyet-i muallaka

huk. [eskiden] şarta talik olunan vasiyet, [meselâ hasta olan bir kimse : "eğer ben bu hastalıktan ölürsem filân zâta şu kadar lira veriniz" demesi gibi]

vasiyyet-i mukayyede

huk. muayyen bir hâdise ile veya bir vakit ile yahut bir mekân ile takyîd-edilen vasiyet.

vasiyyet-i mutlaka

huk. muayyen bir hâdise ile, bir vakit veya mekân ile takyîd edilmiyen vasiyet.

vasiyyet-i mürsele

huk. [eskideni müşabihin miktarı muayyen olan yânî sülüs ve rubu' gibi bir kesirle mukayyet olmıyan vasiyet, [muayyen bir evi vasiyet gibi]

vasiyyet-li-l-ecnebî

huk. [eskiden] bir kimsenin vârisinden gayrî bir şahsa yaptığı vasiyet, [bu vasiyet müsînin vârisleri bulunduğu takdirde terikenin sülüsünden, bulunmadığı takdirde tamâmından muteber olur]

vasiyyet-li-l-vâris

huk. [eskiden] bir kimsenin kendi vârislerinden birine yaptığı vasiyet, [diğer veresenin icazetine mevkuf bulunur]

vasiyyet-nâme

(a. f. b. i.) : bir kimsenin, vasiyetini yazmış olduğu kâğıt, yazılı vasiyet.

vasi

(a. i.) : 1) [bir şeyi başka bir şeye] ulaştırma, birleştirme; ulaşma, birleşme. 2) kavuşma, (bkz. : vuslat). 3) gr. ulama, fr. liaison. Lcylet-ül-vssl : ayın son gecesi. 4) g. s. sayfaları yapışan yazılı bir kitabı ayırma san'atı.

vasl-ı clil-dâr

sevgiliye kavuşma hâli.

vasi ve şâyagân

ed. revî harfinden sonra tekrar eden zamir veya edat.

vasle

tar. Mevlevi tarîkatine mahsus bir çeşit elbise.

vasm, vasine

(a. i.) : ayıp, utanacak şey; eksiklik.

vasmet

(a. i.) : 1) bir şeyi çarçabuk bağlama. 2) halsizlik, kırıklık. 3) eksiklik, ayıp.

vasmet-i cehalet

bilgisizlik eksikliği.

vassâd

(a. s. ve i.) : örücü, ören, dokuyucu, dokuyan, çulha, (bkz. : nessâc).

vassâf

(a. s. vasf'dan) : 1) vasıflarını bildirerek anlatan veya öven. 2) i. erkek adı.

vassâl

(a. s.) : 1) vasleden, ulaştıran, birleştiren. 2) i. g. s. sayfaları yapışan eski yazılı bir kitabın sahifalarını ayıran sanatkâr. 3) i. tar. Ortaçağ'da Derebeylerine bağlı olan halk veya kendisinden daha büyük bir Derebeyine bağlı olan Derebeyi.

vassâle

(a. i.) : [eskiden] yazma kitapların kenarlı kısmına kâğıt ilâvesi suretiyle yapılan tamir şekli.

vâş

(f. s.) : düşman; gammaz.

vâşüde

(f. s.) : geri çekilmiş, defo-lunmuş.