vak'

(a. i.) : 1) ağırlık, ağırbaşlılık. 2) yüksek yer.

vak'a

(a. i.) : 1) olup geçen şey, hâdise, olay. 2) savaş, (bkz. : harb, ceng, perhâş).

vak'ayi hayriyye

tar. Yeniçeri ocağının kaldırılması.

vak'a-i vakvâkıyye

tar. 1066 (1655) isyanında Avcı Sultan Mehmed'e zorla öldürttükleri saray ağalarının Sultan Ahmet'deki şecer-i vakvâk (bkz : vakvâk) denilen çınar ağacına başaşağı asılması hâdisesine verilen bir ad.

vakahat

("ka" uzun okunur, a. i.) : arsızlık; utanmazlık; küstahlık.

vak'a-nüvîs

(a. f. b. s.) : zamanın hâdiselerini kayıtla vazîfeli bulunan resmî devlet tarihçisi.

vakar

("ka" uzun okunur, a. i.) : ağırbaşlılık, temkini ilik. Sahte-vakar : yalandan, yersiz ağırbaşlılık gösteren, (bkz. : rekânet, rükûnet).

vakayı

("ka" uzun okunur, a. i. vakıa, vakia'nın c.) : vak'alar, hâdiseler, 'olaylar.

vakayi'-i acîbe

acayip vak'alar.

vakayi'-nâme

(a. f. b. i.) : ed. günlük vak'a ve hâdiselerin kayıtlı bulundukları eser. (bkz. : rûz-nâme).

vakd, vakdân

(a. i.) : ateşin yanması, tutuşması.

vakf

(a. i. c. : evkaf) : 1) durdurma, alıkoyma. 2) duruş, durma; kımıldanmama. 3) ayırma, bağlama. 4) bir malı veya mülkü-satılma-mak kaydiyle- bir hayır işine bağışlama, bırakma.

Vakf bi-s-süknâ

huk. [eskiden] süknâsı meşrut olan vakıf.

vakf bi-z-zarûre

huk. [eskiden] vakfı caiz ol-mıyan bir şeyin vakfedilmesinden diğer şeyin mevkuf sayılması.

vakf-ı ebnâiyye

huk. [eskiden] meşrût-ün-lehi erkek çocuklarla erkek çocukların erkek çocukları olan vakıf.

vakf-ı ehlî

huk. [eskiden] kavm-i mahsûre âit vakıf.

vakf-ı evlâdiyye

huk. [eskiden] meşrût-ün-lehi evlât olan vakıf.

vakf-ı fâsid

huk. [eskiden] aslen sahih olup da- bâzı haricî vasıfları îtibâriyle meşru olmıyan vakıf.

vakf-ı fuzûlî

huk. [eskiden] bir kimsenin mâlik olmadığı bir şeyi sahibinin iznini almaksızın bir cihete vakfetmesidir ki, sahibinin icazetine mevkuf olur. [meselâ : bir kimse karısı ile müştereken mâlik olduğu bir akarın tamâmını kendi kendine bfr cihete vakfetse karısının hissesine âit vakıf, karısının icazetine mevkuf bulunur. Binâenaleyh icazet vermediği takdirde bu hisse hakkındaki vakıf nafiz olmaz]

vakf-i gayr-i lâzım

huk. [eskiden] feshi kabil olan vakıf.

vakf-ı gayr-i sahih

huk. [eskiden] aslen sahih olup vasfen sahih olmıyan yânî zâten mün'akit olup bâzı haricî vasıfları îtibâriyle meşru olmıyan vakıf.

vakf-ı hayât

ömrünü baklama.

vakf-ı lâzım

huk. [eskideni feshi kabil olmıyan vakıf.

vakf-ı marîz

huk. [eskiden] bir kimsenin ma-raz-ı mevtinde yapmış olduğu vakıf, [vasiyet hükmünde olup sülüs-i maldan muteber olur]

vakf-ı mevkuf

huk. [eskiden] bir vakit ile takyît edilen vakiftır ki sahih olmaz. Çünkü vakıflarda te'bîd (ebedîlik) şarttır.

vakf-ı muallak

huk. [eskiden] bir şarta ta'lik suretiyle yapılan vakıf ki sahih olmaz, ["filan işim görülürse şu mülküm vakıf olsun!" denilmesi gibi]

vakf-ı muzâf

huk. [eskiden] gelecek bir zamana izafe suretiyle yapılan vakıftır ki sahih değildir.

vakf-ı müneccez

şarta muallak, istikbâle muzâf, bir vakit ile mukayyet olmaksızın hemen yapılan vakıf.

vakf-ı müstesna

huk. [eskiden] Vakıflar idâre-si'nin müdâhale ve murakabesi olmaksızın doğrudan doğruya mütevellileri tarafından idare olunan vakıf.

vakf-ı müşâ'

huk. [eskiden] bir kimsenin baş-kasiyle müştereken mâlik olduğu bir yerdeki hisse-i şayiasını bir cihete vakfetmesi.

vakf-ı müşterek

huk. [eskiden] iki veya daha çok kimsenin müştereken mâlik oldukları bir yeri bir cihete vakfetmeleri, [şeriklerden biri bir cihete, diğeri de başka bir cihete vakfederek bir veya iki mütevelliye teslim etmeleri de bu kabildendir]

vakf-ı müteâref

huk. [eskiden] menkulün asaleten vakfı sahih değildir. Bir menkulün vakfo-lunması hakkında bir beldede örf ve âdet cereyan etmiş ise o beldede o gibi menkulün vakfı sahih oiur. [meselâ : okutmak üzere kitap, düğünlerde gelinlere iSre olunmak üzere hulliyat vakfedilmek âdet olan beldelerde o nevi memleketlerin vakfı sahihtir; buna : "müteâref vakıf" denir]

vakf-ı safıîh

huk. [eskiden] zâten ve vasfen meşru olan vakıf.

vakfe

(a. i.) : 1) durak, durulacak yer. 2) hacıların Arefat'ta durmaları. 3) duraklama ânı.

vakfe-i hayret

hayret duraklaması.

vakfe-gâh

(a. f. b. i.) : durak yeri. (bkz. : mevkıf).

vakfî, vakfiyye

(a. s.) : vakfa âit, vakıfla ilgili.

vakfiyye

(a. i.) : bir vakfın şartlarını bildiren resmî senet.

vakfiyyet

(a. i.) : mülkün, vakıf olma keyfiyeti.

vakf-nâme

(a. f. b. i.) : (bkz. : vakfiyye).

vâkıâ

(a. zf.) : gerçek, gerçi, her nekadar. (bkz. : fi-l-vâki').

vakıa

(a. i. c. : vâkıât) : 1) vuku' bulmuş, olmuş bir iş, gerçek. 2) rü'yâ, düş. 3) cenk, savaş.

vâkıa-i erd-şîr-i ceng

cenk erinin, kükremiş cenk arslanının başına gelen hal. 4) hâdise, musîbet.

vâkıa-ı şâh-ı şîr-ceng

arslan gibi döğüşen pâdişâhın vakıası, onun başına gelen hal, ölümü.

vâkıât

(a. i. vâkıa'nın c.) : başagelen, baştan geçen hâdiseler ('olaylar).

vâkıât-ı Uftâde

Uftâde hazretlerinin rü'yâları [bir eserin adıdır]

vâkıf

(a. s. vakf ve vukuf'dan) : 1) duran, ayakta duran. 2) Arafat'da vakfeye duran. 3) bir şeyi elde eden; bir işten haberli olan. 4) bir şey vakfeden. Şart-ı vâkıf : vakfı yapanın koştuğu şart.

vâkıf-ı ahvâl

durumdan, işlerden haberli.

vâkıf-ı esrar

gizli şeyleri, sırları bilen.

vakıyye

(s. i.) : okka, dörtyüz dirhemlik tartı.

vakıyye-i a'şârî

[eski] üçyüz on iki dirhemlik bir ağırlık ölçüsü.

vâkî, vâkiye

(a. s. vikaye'den) : 1) koruyan, saklıyan. 2) önleyici [tedbir, ilâçl, fr. prophylactique.

vâki', vâkia

(a. s. vuku'dan) : 1) vuku' bulan, olan, düşen; olagelen, raslıyan 2) geçen, geçmiş olan. Fi-l-vâki' : gerçi; gerçekten, (bkz. : vâkaa). Kemâ-hüve-l-vâki' : olageldiği üzere.

vakia

(a. i. c. : vakayi') : vak'a, hâdise ("olay) (bkz. : vakıa).

vakid

(a. i.) : (bkz. : vakud).

vakih

(a. s.) : edepsiz, hayâsız, utanmaz.

vakkad

("ka" uzun okunur, a. s.) : (bkz. : vekkad).

vakkas

("ka" uzun okunur, a. s.) : savaşçı; okçu. (bkz. : ceng-cû).

vakr

(a. i.) : kulak ağırlığı.

vakt

(a. i. c. : evkat) : 1) vakit, zaman. 2) saat, günün muhtelif saatleri. 3) mevsim. 4) münâsip, uygun zaman. 5) boş zaman. 6) geçim. 7) çağ, zaman. 8) fırsat. 9) muayyen, belirtilen zaman.

vakt-i asr

ikindi zamanı.

vakt-i fecr

tan yerinin ağarma vakti.

vakt-i fursat

fırsat zamanı; fırsatın ele geçtiği zaman.

vakt-i gurûbî

alaturka saat; ezânî saat de denilen Güneş'in batmasiyle hesaplanan vakit.

vakt-i hacet

lüzumlu vakit, ihtiyaç zamanı.

vakt-i hazar

barış zamanı.

vakt-i ınerhûn

beklenen çağ ve zaman.

vakt-i muhtar

düğün, ziyafet, muharebede hücuma geçme gibi hallerde uygun bir zaman tâyini.

vakt-ı nücûmi

yıldızlara göre düzenlenen vakit.

vakt-i sefer

savaş zamanı.

vakî-i zevali

Güneş'in öyle zamanından hesaplanan vakit, alafranga saat.

vakt ü hâl

paraca olan vaziyet.

vakt-i zuhr

öğle zamanı.

vaktâ ki

(a. e.) : ne vakit ki, o vakit ki, olduğu vakit.

vakten

(a. zf.) : vakit ve zamanca.

vakten min el evkat

günlerden bir gün, bir zaman, vaktiyle.

vakud

("ku" uzun okunur, a. i.) : odun, kömür gibi ateş olacak, yakılacak şeyler, (bkz. : mahrukat).

vakur

("ku" uzun okunur, a. s. vakar'dan) : ağırbaşlı, temkinli [kimse]

vakur-âne

(ku" uzun okunur, a. f. zf.) : ağırbaşlılıkla, temkinlilikle.

vakvâk

(a. i.) : yemişleri insan biçiminde olduğu rivayet "edilen bir masal ağacı. Şecer-i vakvâk : İstanbul'da Atmeydanı'nda bir çınara verilen ad. [öldürülen bâzı büyüklerin başı bu çınara asılmıştı]

vakvaka

(a. i.) : kurbağa sesi.